O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti tasviriy san’at va mehnat ta’lim fakulteti

To`rtinchi guruh 
– “iste`molning peshqadamlari” bo`lib, ular eng novatorlik takliflarni 
qabul qilishga tayyor. 
Kollektsiyada modellar soni ularning bahosiga qarab yaratiladi: taxminan 65% modellar 
– arzon guruhiga, 30% - o`rta baholi va 2-5% -qimmatlarga kiritiladi. 
Qimmat modellar “yuqori moda” uslubi, konstruktsiyaning noyobligi, siluetning 
ajoyibligi, so`nggi moda tendentsiyalari, yuqori sifatli materiallari va bezagi bilan farqlanadi. 
Bu guruhga “pret-a-porte” 
va “pret-a-porte”-lyuks turkumidagi kollektsiyalar kiradi. 
Ushbu guruhni modellari juda kam seriyada 5-10 dona ishlanadi. Kollektsiya qanchalik qimmat 
bo`lsa, unga shuncha ko`p modeller kiritilgan bo`ladi. 
O`rta guruh modellari qulay fasonlari, modali siluetlarni oddiyroqligi, modali materiallar 
va ishonchli navlari bilan farqlanadi. 
Arzon modellarning tashqi ko`rinishi ko`rkam bo`lishi, ushbu guruhning avvalgi 
modellariga nisbatan yangiligi bilan farqlanishi, yoqimli fakturali, naqshli va modaga oid rangli 
materiallar qo`llanishi lozim. 
Dizayner o`zi uchun quydagilarni aniq tasavvur etishi lozim: model konkret assortiment 
guruhi yoki ko`pfunktsiyali bo`lishi kerak. Bu bichim turi, gazlama va rang tanlanishi bilan 
bog`liq. 
Kollektsiya yaratilganda, dizayner haridorlarda savdo markasining obro`sini ham 
inobatga olishi lozim. 
SHunday 
differentsiatsiyaning 
zarurligi 
va 
potentsial 
haridorlarni 
ko`paytirish 
istagi 
1980 
yy. 
kollektsiyaning 
sonini 
ko`paytirishga 
olib 
keldi. 
Asosiy 
erkak 
va 
ayollar 
kiyimlari 
kollektsiyalariga 
yosh 
iste`molchiga 
mo`ljallangan 
va 
arzonroq 
narhda 
sotiladigan 
“parallel” 
kollektsiyalarni 
va 
boshqa 
assortiment 
va 
mo`ljalga 
oid 
kollektsiyalar 
bilan 
moda 
bozori 
qo`shimcha 
to`ldiriladi. 
Italiyalik 
dizayner 
Dj.Armani 
bu 
yo`nalishda 
birinchi bo`lib o`z “moda imperiya”sini kengytira boshladi. “Giorgio Armani” 
markali 
qimmatbaho 
ayollar 
va 
erkaklar 
kiyimlari 
kollektsiyalaridan 
tashqari u hozir 
“Manu”, “Emperio Armani”, “Armani Exchange”, 
“Vorgonouvo/21”, “Armani jeans” va 
“Armani golf” (qimmatbaho sport 
kiyimi) parallel kollektsiyalarini ishlab chiqarmoqda. Amalda bu yo`ldan barcha mashhur 
dizaynerlar ketdi. 
Har 
bir 
shunday 
kollektsiyani 
o`z 
konkret 
haridori 
bor, 
ularning 
talablarini 
va 
psixologik 
qiyofasini 
kollektsiya 
yaratuvchilari 
aniq 
tasavvur 
etishadi. 
Potentsial 
haridorlarning 
sonini 
ko`paytirish 
uchun 
ko`p 
firmalar 
har 
xil 
iste`molchilar 
guruhlariga 
mo`ljallangan 

---

104 
(konservatorlar va peshqadamlar) modellar kollektsiyasini yaratishadi. Masalan, yuqori sifatli 
prestij erkak kiyimlari bilan mashhur bo`lgan taniqli nemis firmasi “Hugo Boss” har bir 
mavsumda uch kollektsiyani tayyorlaydi. Har bir yo`nalishi ma`lum iste`molchiga 
mo`ljallangan: 
- “Boss” 
- 
muvafaqiyatli 
yaxshi 
kiyinadigan, 
moda 
bilan 
qiziqadigan 
ammo 
ko`zbuyamachilikka intilmaydigan ishbilarmon uchun; 
- 
“Baldessarini”-“Boss” 
firmasining 
kiyimini 
kiyadigan 
boshqalarga 
o`xshamaslikka 
intilib, 
detallarga, 
matolarga 
e`tibor 
beradi 
va 
yana 
uning 
kiyimi “zerikarli” bo`lmasligini hohlaydi; 
- “Hugo” – moda bilan haqiqtdan ham qiziqadigan yoshlar uchun, ular modani yaxshi bilishadi 
va boshqalardan keskin farqlanish uchun, qandaydir o`ziga hoslikni qidirishadi.