O’quv materiallar

PROPION KISLOTASI HOSIL BO‘LISHINING XIMIZMI
Pirouzum kislotasi biotin (V guruxi suvda eruvchi vitamin 7) va karbonat angidrid ishtirokida shovul kislotasigacha karboksillanadi, u o‘z navbatida olma va fumar kislotalari ta’sirida qahrabo kislotasigacha tiklanadi.
Qahrabo kislotasi ATF va KoA ishtirokida suksinat–KoA ga o‘zgaradi, suksinat–KoA esa metilmalonil-KoA-izomeraza va vitamina V12 ta’sirida metilmalonil-KoA hosil bo‘ladi.
Metilmalonil-KoA karboksillanishi natijasida erkin KoA va propion kislotasi hosil bo‘ladi.
Produtsent-shtammlar –Pr. Arabinosum, Pr. shermanii, Pr. rubrum va b.q. bakteriyalar.
Achish substrati turli qandlar (laktoza, glyukoza, maltoza, saxaroza) va organik kislotalar (olma va sut).
Propion kislotasini chuqur qatlamli aerob kulturalarda, shakar 2%, organik azot 0.4% (manba – achitqi ekstrakti), sut kislotasi tuzlarini saqlagan ozuqa muhitlarda o‘stiriladi.
Jarayon 12 sutka davomida, harorat 30°S va rn 6.8–7.2 bo‘lganda amalga oshiriladi;
Bunda qandlarning 70% organik kislotalarga o‘zgaradi.
Karbonat angidrid hosil bo‘lishiga 20% dan kam bo‘lmagan uglerod substrati sarflanadi.
Glyukon kislotasingi olinishiGlyukon kislotasi – bir asosli pentokislota bo‘lib, glyukozooksidaza ishtirokida glbkozani fermentativ oksidlanishi orqali olinadi.
Glyukon kislotasini qo‘llanish sohalari
Glyukon kislotasi mushaklarni ishlashini yaxilaydi va modda almashinuvini faollashtiradi, shu bilan birga tabletka tayyorlashda to‘ldiruvchi sifatida qo‘llaniladi.
Oziq–ovqat sanoatida oziqa qo‘shimchasi E574 sifatida va kislotalik darajasini boshqaruvchi va ko‘pchituvchi modda sifatida ro‘yhatga olingan.
Metallar bilan kompleks hosil qiluvchi sifatida – glyukonat natriy yuvuvchi vasitalarni ishlab chiqarishda qo‘llaniladi.
Glyukon kislotasining produtsentlari – zamburug‘lar hisoblanadi (Penicillium, Aspergillus).
Sanoat miqyosida fermentatsiya jarayoni yuza va chuqur qatlamda fermentatsiyalash usullarida olib boriladi. Bunda glyukoza miqdori yuqori bo‘lgan (30–35% gacha) muhitlardan foydalaniladi. Muhit tarkibida magniy sulfat, kaliy fosfat, azot manbai, hamda kalsiy karbonat bo‘ladi. Jarayon qandning miqdori 1 % ga etganda to‘xtaydi. Tayyor maxsulot – kristall tuzlar – glyukonatlar tarzida bo‘ladi.