O’quv materiallar

Sut kislotasini ishlab chiqarilishini biotexnologik bosqichlari asosiy tavsifi
Sut kislotali achish jarayoni anaerob sharoitda kechadi, biroq laktobatsillalar fakultativ anaeroblarga mansub bo‘lib, shuning uchun fermentatsiya jarayonida fermentyordan havo to‘liq olib tashlanmaydi.
Achish jarayoni davomidauzgaruvchan rn ni to‘g‘irlash uchun kultura suyuqligiga sutka davomida 3–4 mel kiritiladi.
Hosil bo‘lgan laktat kalsiyning so‘nggi konsentratsiyasi 10–15 % ni tashkil etadi, qandlarning qoldiq konsentratsiyasi esa – 0.5–0.7 % teng bo‘ladi.
Tayyor mahsulotni olish bosqichida kultural suyuqlikni 80–90° S gacha qizdiriladi, so‘ng past ishqoriy reaksiyaga kelguncha oxak bilan neytrallanadi.
3–5 soat davomi tindirilgandan so‘ng kultural suyuqlik yuzasidagi mualaq turgan zarrachalar dekontatsiyalanadi. SHundan so‘ng kalsiy laktat filtr-pressga uzatiladi.
Filtrat 27–30 % konsentratsiyagacha parlantiriladi, 25–30° S gacha sovutiladi va kristallanadi.
YUvilgan kalsiy laktat sentrifugalash yo‘li bilan ajratib olinadi va sulfat kislota yordamida 60–70°S da parchalanadi.
18–20% konsentratsiyali sut kislotasi vakuum-bug‘latish apparatlarida bir necha bosqichda 70% konsentratsiyagacha bug‘latiladi.
Filtrlangan kislota filtr-pressadan so‘ng katta bo‘lmagan miqdorlarda mel qo‘shiladi, bunda 10 % yaqin kislota kristallik laktatga aylanadi, u o‘z navbati sut kislotasini bog‘lab oladi.

Texnik maxsulotni tozalash bosqichlari


Propion kislotasini olinishi
Propion kislotasi (propan kislotasi, metilsirka kislotasi, konservant E280) grammusbat propionsirka bakteriyalari tomonidan sintezlanadi (Propionibacterium).
Propion kislotasi H(CH₂)_nCOOH yog‘ kislotalari hususiyatlarini eng kam namoyon etuvchi kislota hisoblanadi. Molekulyar formulasi:


C₂H₅-COOH
Propion kislotasi va uning hosilalari gerbitsidlar (propanol, dixlorprol), dori vositalarini (ibuprofen, fenobolin i dr.), hushbo‘y moddalarni (benzil-, fenil-, geranil-, linaloil- propionatlar), plastmassa (polivinilpropionat), erituvchilar (propil-, butil-, pentilpropionata i dr.), vinilplastifikatorlar va SFM (glikol efirlari) larni ishlab chiqarishda qo‘llaniladi.
Propion kislotasi mog‘or va ba’zi bakteriyalarni o‘sishiga to‘sqinlik qiladi.