1-variant
1. Shunda men atrofdagi odamlarni sanab sanog‘iga
yetolmagandim.
Ushbu gapdagi so‘zlar imlosida necha o'rinda fonetik
o‘zgarish sodir bo‘lgan?
A) 5 ta B) 7 ta C) 6 ta D) 4 ta
2. Vatan xoinlari hech qachon kechirilmas. Bu
xoinlikning eng og‘ir gunoh sanalishini unutmang.
Ushbu gapda faqat qo'shimcha qismida tovush
o‘zgarishi ro‘y bergan so‘zning sintaktik vazifasini
toping.
A) hol
B) aniqlovchi
C) to‘ldiruvchi va kesim
D) kesim
3. So'zlarning ochiq bo‘g‘inlari keng unlilar bilan
tugagan gapni aniqlang.
A) Ko‘z qayerda bo‘lsa, aql ham o‘sha yerda.
B) Uning boyligi sira tugamas ekan.
C) Kishining hurmati o‘z qo'lida.
D) Uydan maktabga bora boshladim.
4. Qaysi javobda quyida berilgan gapdagi tovush
tushish hodisasi to‘g‘ri izohlangan?
Sening tug‘ilib o'sgan qishlog‘ingdan ayrilmasligingni
bilar edim.
A) 2 o‘rinda sintaktik shakl yasovchi qo'shimcha
qo‘shilishi
B) 1 o'rinda sintaktik shakl yasovchi qo‘shimcha
qo‘shilishi natijasida, 2 o‘rinda lug‘aviy shakl
yasovchi qo‘shimcha qo'shilishi natijasida
C) 1 o'rinda sintaktik shakl yasovchi qo‘shimcha
qo'shilishi natijasida, 1 o'rinda lug‘aviy shakl yasovchi
qo‘shimcha qo'shilishi natijasida
D) 2 o'rinda sintaktik shakl yasovchi qo'shimcha
qo‘shilishi natijasida, 1 o‘rinda so‘z yasovchi
qo‘shimcha qo‘shilishi natijasida
5. Ismlar to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) ot, sifat, son, ravish, fe’l, olmosh, taqlid so‘zlar
B) ot, sifat, son, olmosh, sifatdosh, harakat nomi,
taqlid so'zlar
C) ot, sifat, olmosh, fe’l, harakat nomi, ravishdosh,
sifatdosh
D) ot, sifat, olmosh, sifatdosh, ravishdosh, son, taqlid
so‘zlar
6. Yetakchi morfemasi ham, ko‘makchi
morfemasi
ham omonim xarakterda bo'lgan, asosida faqat
jarangsiz undosh qatnashgan sifatni toping.
A) ochiq
B) yasama
C) tuzsiz
D) yozgi
7. Tilshunoslikning leksikolo- giya bo‘limiga oid
atamalar qaysi qatorda berilgan?
A) grammatik ma’no, undovlar,
bog’lovchi
B) ko’p ma’noli so’z, atama, metafora
C) ajratilgan bo‘lak, undalma, kirish so‘z
D) yordamchi so'zlar, bog‘lama, hol
8. Munosabat qo'shimchasi qo‘shilishi natijasida
tovush o'zgarishiga uchragan yasama so‘z qaysi gapda
ega vazifasida kelgan?
A) «Daryo» kechuviga yetay deganimizda haydovchi
mashinani to‘xtatdi.
B) Momaqaldiroq tingan, ahyon-ahyonda chaqmoq
arqoni simobrang bulutlar ichidan otilib chiqardi.
C) Tashqarida shamol qo‘zg‘alib, deraza qanotlari tez-
tez ochilib-yopilardi.
D) Qayerdandir bolalarning shodon qichqirig'i
eshitildi.
9. Tunov kuni biznikida
Bo‘ldi kattakon hashar.
Ko‘chib keldi deyman-ov
Hasharga butun shahar...
Hashar rosa qizidi.
Ushbu parchada ma’no ko‘chishining qaysi turlari
ishtirok etgan?
A) metafora, metonimiya, sinekdoxa
B) metafora, metonimiya
C) metafora
D) metonimiya, vazifadoshlik
10. Jon do‘sting jonidan kechsa ham,
Mol do‘sting molidan kechmas. Ushbu gapda
ismlarning munosabat shakllari soni nechta?
A) 5 ta
B) 6 ta
C) 7 ta
D) 8 ta
11. Qaysi javobda tarkibida faqat unli va jarangli
undosh tovushlar ishtirok etgan sifat yasovchi
qo‘shimchalar keltirilgan?
A) -ma, -siz, -kor, -chan
B) -ildoq, -bad, -bob, -don
C) -zor, -g‘ich, -lab, -dor
D) -don, be-, -bad, -mand
12. Qaysi javobdagi fe’lda I shaxs birlik ma’nosi
o‘rnida II shaxs birlik shakli qo'llanishi uchraydi?
A) «Yigitlar, bir harakat qilsak, marra bizniki, ana
boshliq ham keldilar», — dedi Yolqinjon.
B) Kamina xizmatingizni sidqidildan bajaradi, xavotir
olmang, aka.
C) «Qani, qizim, marhamat qilsinlar, mehmonlar sizni
kutib qolishdi», - dedi uy egasi iltifot bilan.
D) «Bu dunyoning ishlariga hayron qolasan», - dedi
Nodirjon o‘z-o‘ziga gapirib.
13. Nuqtalar o‘rniga mos keladigan ravish so‘z
tanlang. Har dovon oshganimizda, Oynatog*
qarshimizda yanada... bo'lib ko‘rinardi.
A) qop-qora B) shiddatli
C) yaqin
D) go‘zal
14. Qaysi gapda yetakchi morfemasi jarangli undoshlar
va unli(lar)dan tashkil topgan yasama ot qatnashgan?
A) Aravakashga biroz yalinsang, ostonanggacha olib
borib qo’yadi.
B) Sinfdoshlarimni sog‘insam, o‘sha suratga qarab
qo'yaman.
C) O‘lchab bo‘lurmi sevgini zar bilan, tillo bilan?
D) O‘smalar qo‘ysam, yarashar qoshimga, do'ppilar
kiysam, yarashar boshimga.
15. Qaysi paronim juftliklar tarkibidagi fonemalar
tovushlarning fiziologik tomoni jihatdan
farqlanmaydi?
A) xirs-hirs
B) taxt-baxt
C) qand-pand
D) mart-mard
16. Quyidagi qaysi so‘zning paronimi ikki xil so‘z
turkumi doirasida omonim bo‘la oladi?
A) shox
B) yod
C) yoz
D) boq
17. Qaysi so‘zlarda u unlisi noto‘g‘ri qo'llangan?
1) unutmoq; 2) unumli; 3) unub-o‘smoq; 4)
umumiylik; 5) umum; 6) umurguzaron.
A) 3, 6
B) 3, 4, 5
С) 1, 2, 4, 6 D) 2, 3, 5
18. So‘zning yumshog‘i g'azabni so'ndiradi, so'zning
qattig'i esa odamni o‘ldiradi. Ushbu gapda tovush
almashinish hodisasi so‘zga qanday qo‘shimcha(lar)
qo‘shilishi natijasida yuz bergan?
1) so‘z yasovchi qo‘shimcha; 2) lug‘aviy shakl
yasovchi qo‘shimcha; 3) sintaktik shakl yasovchi
qo‘shimcha.
A) 1, 2
В) 1, 3
C) 2
D) 2, 3
19. Qaysi gapda ko'makchi to’ldiruvchi(lar)ni
shakllantirgan?
A) Yuz bergan tabiiy ofat tufayli uyimizning hamma
yog‘i buzilib-yorilib ketib, mutlaqo yaroqsiz holga
kelib qolgandi.
B) Agar o‘sha qizning ro'molchasiga solgan somon va
qand orqali ularga niraa demoqchiligini bilmasang, bor
davlatingga o‘t qo‘yaman!
C) Yuksak qoyalardan shiddat bilan qo‘zg‘algan
burgut suruvdagi qo‘zichoqni ildi-yu ketdi.
D) Klinikaning bosh shifokori Mirsiddiq Jalilov bir
haftadan beri Namanganda dam olardi.
20. «Tinchlik buyuk ne’matdir», - ta’kidladi rais.
Quyida berilganlardan ushbu ko‘chirma gapli qo‘shma
gap o‘zlashtirma gapga aylantirilganda sodir
bo'ladigan grammatik o'zgarishlar to‘liq ajratib
ko‘rsatilgan javobni belgilang.
1) ko‘chirma gapning kesimi o‘zlashtirma gap
kesimiga aylanadi; 2) ko'chirma gapli qo‘shma gap
sodda gapga aylanadi; 3) ko‘chirma gapning egasi
aniqlovchiga aylanadi; 4) muallif gapining kesimi
o'zlashtirma gap kesimi bo‘lib keladi.
A) 3, 4
В) 1, 2
С) 1, 2, 3
D) 2, 3, 4
21. Erlari, og‘a-inilari sha’niga ta’na toshlarini
yog‘dirgan xotin-xalajlar qaysi asarda uchraydi?
A) Sayfi Saroyi “Guliston bit-turkiy”
B) Chingiz Aytmatov «Asrga tatigulik kun»
C) Halima Xudoyberdiyeva «Uyg'on» so‘zin
aytgach...»
D) «Kul Tigin» bitiktoshi
22. X asrdayoq qaysi buyuk alloma Sharq ko'proq
nasihat bilan, G‘arb esa hayotni real ko'rsatish orqali
kishini tarbiyalashga moyilligini maxsus qayd etib
o'tgan?
A) Farg'oniy B) Abu Ali ibn Sino
C) Farobiy
D) Beruniy
23. Ishq aro Farhod ila Majnung‘a o‘xshatmang meni,
Kim, bu rasvoyi dijam, avvalg‘ilarg‘a o‘xshamas.
Ushbu baytda qo‘llangan she’riy san’atni toping.
A) tajnis
B) radif
C) iyhom
D) talmeh
24. «Men urush vaqtining nozik paytlarida bo‘lgan bu
o‘ldirishga oddiy o‘ldirish kabi qarayolmay-man...
Mana shu nuqtalardan qarab, men bu “soddadil”,
«yuvosh» va «gunohsiz» sart qiziga eng oliy jazo talab
qilmoqchi bo‘laman». Zebiga qarshi aytilgan
yuqoridagi mulohazalar «Kecha va kunduz»
romanining qaysi qahramoniga tegishli?
A) sud raisi
B) zakunchi
C) garnizon boshlig’i D) prokuror
25. Oshiq yuzining bo‘yraga, kiprigining jorub
(supurgi)ga, husnning mushafga, mengning oyatga
o'xshatilishi qaysi shoir ijodida uchraydi?
A) Atoyi
B) Mashrab
C) Uvaysiy
D) Maxmur
26. Har baytida bittadan xalq maqoli qo‘llangan Lutfiy
g'azalini aniqlang.
A) «Xoh inon, xoh inonma» radifli g‘azali
B) «Bu ko‘nguldir, bu ko‘ngul» radifli g‘azali
C) «Ayoqingg‘a tushar har lahza gisu...» deb
boshlanuvchi g‘azali
D) «Jong‘a» chun dermen: «Ne erdi o'lmakim
kayfiyati...» deb boshlanuvchi g‘azali
27. Biror qahramon kechirgan hodisalar shoir
tuyg‘ulari bilan uyg'unlikda tasvirlangan, she’riy
yo‘lda yozilgan asarlar nima deb ataladi?
A) ocherk
B) poema
C) drama
D) povest
28. Qaysi javobda quyidagi to'rtlik janri keltirilgan?
Dedim: ayt, umrning ma’nosi nima?
Dedi: chaqmoq, yo sham, yoki parvona.
Dedim: bu dunyoga bino qo‘ygan kim?
Dedi: yo go‘l, yo mast, yoki devona.
A) qit’a
B) ruboiy
C) tuyuq
D) g’azal
29. Qanday janrdagi asarlar qahramonlar o‘rtasidagi
kuchli ziddiyatlar asosida quriladi?
A) ballada
B) doston
C) tragediya D) roman
30. Jahon adabiyoti namoyon- dasi Ernest Seton-
Tompsonning «Yovvoyi yo‘rg‘a» asarida
«Menga qarang, bordi-yu la’nati yo‘rg‘aga duch kelib
qolsangiz, ayamay otib tashlang», - deb kim aytadi?
A) Kalon
B) Montgomer
C) Berns
D) Foster