Ona tili ona tili, 6 – sinf qoidalari

harakatning bajaruvchisi 
sanaladi.
17.
Harakat va holat fe’llari.
Fe’llar nimani atab kelishiga ko’ra harakat fe’llari va holat 
fe’llariga bo’linadi. Shaxs va narsalarning jismoniy faoliyati natijasida ro’y bergan harakatni 
bildiruvchi fe’llar 
harakat fe’llari
(kuylamoq, qaytarmoq, yiqilmoq) 
hisoblanadi. 
Shaxslarning ichki kechinmalari va narsalarning bir holatdan ikkinchi holatga o’tish jarayonini 
ifodalovchi fe’llar esa 
holat fe’llari
(qotmoq, o’ylamoq, unmoq, fikrlamoq) 
sanaladi.
18.
O’timli va o’timsiz fe’llar.
Tushum kelishigdagi so’zlar bilan bog’lanadigan fe’llar 
o’timli 
fe’llar
, bunday xususiyatga ega bo’lmagan fe’llar 
o’timsiz fe’llar
sanaladi.
19.
Fe’l nisbatlari.
Bajaruvchining harakat va holat jarayonida qay darajda ishtirok etishini 
bildiruvchi fe’l shakllari 
nisbat shakllari
sanaladi. 
Masalan,
supurdi
fe’lida supurish 
harakatini bajaruvchi shaxs aniq, 
supurildi
fe’lida noaniq, 
supurishdi
fe’lida birdan ortiq, 
supurtirdi 
fe’lida harakat boshqa shaxs vositasida bajarilgani ifodalangan. Nisbat shakllari 
fe’lning asos qismidan keyin qo’shiladi.
Fe’l 5 ta nisbat shakliga ega: 
1) aniq nisbat; 2) o’zlik nisbati; 3) orttirma nisbat; 4) 
majhul nisbat; 5) birgalik nisbati. 
_______________________________________________________________________________
__ 
20.
Aniq nisbat.
Bajaruvchi aniq bo’lgan harakat yoki holatni bildirgan fe’l shakli 
aniq nisbat 
deyiladi: 
yozdi
21.
O’zlik nisbati.
Bajaruvchining o’zi ustida amalga oshadigan harakat yoki holatni 
ifodalaydigan fe’l shakli