Ona tili ona tili, 6 – sinf qoidalari

zamon, bo’lishli-bo’lishsizlik, nisbat 
ma’nolarini 
ifodalaydi. Sifatdoshning 
-gan(-kan, -qan)
qo’shimchasi shaxs-narsalarning o’tgan zamonga 
xos harakat belgisini ifodalaydi. Bu qo’shimcha unli bilan tugagan fe’l asoslariga qo’shilib, 
-
gan
holida talaffuz qilinadi va shunday yoziladi (
o’qigan, yashagan
kabi.). Jarangsiz undosh 
bilan fe’l asoslariga qo’shilib 
-kan
holida talaffuz qilinsa ham, 
-gan
yoziladi (
ko’chgan, 
o’sgan
kabi). Jarangsiz 
q
undoshi bilan tugagan fe’l asoslariga qo’shilganda, 
-qan, k
undoshi 
bilan tugagan fe’l asoslariga qo’shilganda, 
-kan
holida talaffuz qilinadi va shunday yoziladi (
-
tiq – tiqqan, -tik – tikkan
). Jarangli 
g’ 
undoshi bilan tugagan fe’l asoslariga qo’shilganda, 
-qan
holida talaffuz qilinsa ham 
-gan
yoziladi (
tug’ - tug’gan
).
@Ona_tili_va_adabiyot_N1

---

31.
Hozirgi va kelasi zamon sifatdoshlari.
Hozirgi zamon sifatdoshi fe’l asoslariga 
-(a)yotgan
qo’shimchasini qo’shish bilan yasaladi. Kelasi zamon sifatdoshi fe’l asoslariga 
-ydigan,
-
adigan
(a)r
qo’shimchalarini qo’shish bilan yasaladi.
32.
Sifatdoshning bo’lishli va bo’lishsiz shakllari.
Sifatdoshning bo’lishsiz shakli sifatdosh 
hosil qiluvchi qo’shimchalardan oldin 
-ma
qo’shimchasini keltirish orqali yasaladi. 
Masalan:
aytgan – aytmagan, oqayotgan – oqmayotgan, o’qiydigan – o’qimaydigan.
-(a)r 
qo’shimchasi 
yordamida yasalgan shakllarning bo’lishsiz shakli