Ona tili ona tili, 6 – sinf qoidalari

munosabat shakllari
hisoblanadi. Fe’llarning 
zamon, mayl, shaxs-son qo’shimchalari 
munosabat shakllari
sanaladi. Bu shakllarga ega 
bo’lgan har qanday fe’l gapda kesim vazifasida keladi. Yuqoridagi ma’no shakllardan xoli 
bo’lgan fe’l asosi fe’lning noaniq shakli hisoblanadi va bu shakl 
-moq 
qo’shimchasi 
yordamida ifodalanadi.
@Ona_tili_va_adabiyot_N1

---

45.
Fe’llarning zamon shakllari.
Fe’l asosida ifodalangan harakat holatning uch zamondan 
birida sodir bo’lishini bildiruvchi shakllar 
zamon shakllari
sanaladi. Fe’l ucta zamon 
shakllariga ega: 
o’tgan zamon, hozirgi zamon, kelasi zamon.
46.
O’tgan zamon shakllari.
O’tgan zamon shaklalri harakat va holatning gap aytilayotgan 
vaqtdan oldin bo’lganini bildiradi. Bu zamon shakllari fe’l asoslariga 
-di, -(i)b, -gan (-kan,-
qan) 
qo’shimchalarini va ulardan so’ng shaxs-son qo’shimchalarini qo’shish bilan hosil 
qilinadi.
47.
O’tgan zamon shakllarining yasalishi.
-di
qo’shimchasi bilan yasalgan o’tgan zamon shakli 
so’zlovchining bevosita o’zi ko’rgan harakat va holatni bildiradi. Bu qo’shimchadan so’ng 
shaxs-son qo’shimchasining 
-m, -k
(qoldim, qoldik),
-ng, -ngiz
(qolding, qoldingiz)
shakllari 
qo’llaniladi. 
-(i)b
qo’shimchasi harakat va holatning so’zlovchi tomonidan eshitib bilganini 
ifodalaydi va qo’shimchadan so’ng shaxs-son qo’shimchasining 
-man, -miz, -san, -siz, -di(-
lar)
shakllari qo’shiladi. 
-gan
qo’shimchasi bilan yasalgan o’tgan zamon shakli harakat va 
holatning ilgariroq bajarilganini bildiradi va bu qo’shimchadan so’ng shaxs-son 
qo’shimchasining