O ' z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L i y V a o r t a m a X s u s t a ' L i m V a z I r L i g I r. X. Alimov, G. T. Yulchiyeva, O. Q. Rixsimboyev

A vtom atlashtirilgan ish jo v i (AIJ) ni foydalanuvchi uchun m a 'lu m o t-
larni ish lab ch iq ish va an iq m u a m m o li soh ad a boshqaruv vazifalarin i
av to m a tla sh tirish n i ta ’m in lo v c h i axb orot, dastu riy, texn ik resu rsla m in g
m ajm u asi sifatida t a ’rifiash m u m k in .
AIJ ni yaratish axborotni jamlash, saqlash va ishlab chiqish bo'yicha 
asosiy operatsiyalarning hisoblash texnikasiga yuklanishini, iqtisodchiga 
esa qo'ldagi operatsiyalarning bir qismini va boshqaruv qarorlarini qabul 
qilishda ijodiy yondashishni talab qiluvchi operatsiyalarning bajarilishini 
ko‘zda tutadi. Shaxsiy texnika esa foydalanuvchi tomonidan ishlab chiqarish- 
xo‘jalik faoliyatini, vazifani yechishni borishida ayrim parametrlar 
miqdorining o'zgarishini nazorat qilish hamda joriy vazifalami yechish 
va boshqaruv vazifalarini tahlil qilish uchun AAT ga dastlabki ma’lumotlami 
kiritishda qo'llaniladi.
AIJ boshqaruv faoliyatini ratsionalizatsiyalash va intensivlash uchun 
vazifalarning ba’zi bir guruhlarining bajarilishini ta’minlash uchun qurol 
sifatida yaratiladi. Axborot-ma’lumotnoma xizmatini ko'rsatish AIJ ning 
eng oddiy shakli bo'ladi. Bu vazifa u yoki bu darajada har qanday AIJ ga 
xos bo'lsa ham, uni amalga oshirishning xususiyatlari ko'proq foyda­
lanuvchining kategoriyasiga bogliq.
Muayyan AIJ aniq muammoli sohaning kasbiy yo'nalishga ega. Kasbiy 
AIJ insonning hisoblash tizimlari bilan muloqotining asosiy quroli bo'ladi, 
u avtonom ish joyi, katta EHM ning aqliy terminlari, mahalliy tarmoqlarda 
ishchi stantsiyalari rolini o'ynaydi. AIJ ochiq arxitekturaga ega va 
muammoviy sohalarga osonlikcha moslashadi.
AIJ ni mahalliylashtirish u bo'yicha kelib tushgan axborotni darxol 
operativ ishlab chiqishni amalga oshirishga, ishlab chiqish natijalarini 
esa foydalanuvchining talabi bo'yicha kerakligicha saqlashga imkon beradi.
Boshqaruv jarayonini amalga oshirish sharoitlarida AIJ ni tadbiq 
etishdan maqsad boshqaruv vazifalarining integratsiyalashuvini kuchayishi 
hisoblanadi, har qanday ko'proq yoki kamroq aqliy mehnatni talab 
etuvchi ish joyi ko'p vazifaviy rejimdagi ishni ta’minlashi kerak.
AIJ ma’lumotlaming taqsimlangan bazalari tarkibida bajaruvchilaming 
ish joylarida iqtisodiy axborotning markazlashmagan bir vaqtdagi ishlab 
chiqishini bajaradi. Bunda ular tizimli qurilmalar va aloqa kanallari orqali 
boshqa foydalanuvchilaming EHM va MB lariga chiqishlari, shuning bilan 
jamoaviy ishlab chiqish jarayonida hamkorlikda faoliyat yuritishini 
ta’minlashlari mumkin.
Shaxsiy kompyuterlar bazasida yaratilgan AIJ — tashkiliy boshqaruv 
sohalarining xodimlari uchun avtomatlashtirilgan ish joyining eng sodda