Nr I vendimit Data palët faqe

Kundër vendimit të gjykatës së apelit, ka ushtruar rekurs pala e paditur kundërpaditëse, shoqëria “Bavaria” N.V., më datë 04.10.2013, me të cilin kërkon prishjen e vendimit të gjykatës së apelit dhe të vendimit të gjykatës së shkallës së parë, me shkaqet e lartë përmendura në pjesën hyrëse të këtij vendimi.

2. 
   LIGJI I ZBATUESHËM
   

Ligjit nr.9947, dt.07.07.2008 “Për Pronësinë Industriale”
Neni 143 “Refuzimi për shkaqe relative.

1. 
   Marka nuk mund të mbrohet nëse përdorimi i saj bie në kundërshtim me të drejtat e mëparshme.
   
2. 
   Marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo duhet të deklarohet e pavlefshme kur:
   

a) është e njëjtë me një markë të mëparshme dhe mallrat e shërbimet, për të cilat është aplikuar ose regjistruar ajo, janë identike me mallrat ose shërbimet, për të cilat është mbrojtur marka e mëparshme;

b) është e njëjtë ose e ngjashme me një markë të mëparshme, e cila mbrohet për mallra apo shërbime identike ose të ngjashme dhe kur, për shkak të njëllojshmërisë ose të ngjashmërisë, ekziston mundësia e shkaktimit të konfuzionit te publiku, ku përfshihet edhe mundësia e bashkëlidhjes me markën e mëparshme;

c) është e njëjtë ose e ngjashme me një markë të mëparshme, edhe kur është për t’u regjistruar ose është regjistruar për mallra apo shërbime, që nuk janë të ngjashme me ato, për të cilat është regjistruar marka e mëparshme, kur marka e mëparshme ka një reputacion në Republikën e Shqipërisë dhe përdorimi ose regjistrimi i markës në fjalë, pa shkak të arsyeshëm, fiton prioritet të padrejtë ose dëmton natyrën dalluese apo emrin e mirë të markës së mëparshme.

3. Marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo deklarohet e pavlefshme, nëse cenon të drejtat e mëparshme, të fituara, si:

a) të drejtën e emrit tregtar, me kusht që ky emër ose pjesa thelbësore e tij të jetë e njëjtë apo e ngjashme me markën, që kërkohet të regjistrohet, dhe që pronari i emrit tregtar të prodhojë apo të sigurojë përkatësisht mallra ose shërbime, të njëjta ose të ngjashme me ato të markës, që kërkohet të regjistrohet;

b) të drejtën e një personi, emri, mbiemri ose pamja e jashtme e të cilit është e njëjtë ose e ngjashme me markën, që kërkohet të regjistrohet; c) të drejtat e pronësisë industriale, përfshirë emrat e varieteteve të mbrojtura, bimore dhe/ose shtazore dhe të treguesve gjeografikë; ç) të drejtat e autorit të një vepre ose të një pjese të saj, me kusht që ajo të jetë e njëjtë ose e ngjashme me markën, që kërkohet të mbrohet.

4. Marka nuk mbrohet, nëse është e njëjtë ose e ngjashme me një markë të regjistruar, për mallra apo shërbime të njëjta ose të ngjashme dhe nëse vlefshmëria e saj ka mbaruar për shkak të mbarimit të afatit të mbrojtjes, për një periudhë gjashtëmujore nga mbarimi i këtij afati.

5. Markë e mëparshme, në kuptim të pikës 2 të këtij neni, vlerësohet:

a) marka, me një datë aplikimi për regjistrim më të hershme sesa data e aplikimit për regjistrim e një marke tjetër tregtare, duke pasur parasysh, kur është rasti, pretendimin për prioritet për atë markë, sipas nenit 147 të këtij ligji;

b) marka, që është regjistruar më parë, nëpërmjet një marrëveshjeje ndërkombëtare, në të cilën Republika e Shqipërisë është palë; c) aplikimi për një markë, sipas përcaktimit të shkronjave “a” e “b” të kësaj pike, në varësi të regjistrimit të tyre;

ç) marka, e cila, në datën e aplikimit për regjistrim, ose në datën e prioritetit, në rastet kur pretendohet për prioritet, është e mirënjohur në Republikën e Shqipërisë, në kuptim të nenit 6 bis të Konventës së Parisit, te publiku i sektorit përkatës, si rezultat i përdorimit, përfaqësimit, publikimit ose reklamimit, në përputhje me parashikimet e DPPMsë dhe të autoriteteve ndërkombëtare.
Neni 144 E drejta për markë përcaktohet se ” E drejta ekskluzive për markat, sipas këtij ligji, fitohet nëpërmjet regjistrimit të tyre në DPPM”.
Neni 147 E drejta për prioritet parashikohet se: “1. Aplikimi për regjistrimin e një marke, i depozituar pranë DPPMsë, mund të përmbajë një deklaratë, ku kërkohet prioritet dhe të gëzojë një të drejtë prioriteti, kur ai është i njëjtë me një aplikim të mëparshëm e të rregullt kombëtar, të depozituar për të njëjtën markë dhe për të njëjtat mallra dhe/ose shërbime nga aplikanti ose zëvendësuesi i tij ligjor, në bazë të: legjislacionit kombëtar të njërit prej shteteve anëtare të Konventës së Parisit; legjislacionit kombëtar të njërit prej shteteve anëtare të Organizatës Botërore të Tregtisë. Aplikim i rregullt kombëtar, quhet çdo aplikim, i cili ka plotësuar kërkesat e nevojshme, për të marrë një datë depozitimi, pavarësisht se çfarë ka ndodhur më vonë me të.

2. Aplikimi i depozituar sipas pikës 1 të këtij neni, gëzon të drejtën e prioritetit nga data e depozitimit të aplikimit të parë, me kusht që kërkesa pranë DPPM-së të bëhet brenda një periudhe gjashtëmujore nga data e depozitimit të aplikimit të parë. E drejta e prioritetit, e fituar si më sipër, sjell si pasojë që data e prioritetit quhet si datë depozitimi e aplikimit për regjistrimin e markës pranë DPPMsë, me qëllim për të përcaktuar se cili aplikim gëzon një të drejtë të mëparshme.

3. Aplikanti, i cili synon të përdorë të drejtën e prioritetit, në përputhje me pikën 2 të këtij neni, paraqet në DPPM të gjithë informacionin për aplikimin e parë (datën, vendin dhe numrin e aplikimit të parë) dhe, brenda një periudhe tremujore nga data e paraqitjes së kërkesës, depoziton në DPPM një kopje të aplikimit të parë dhe përkthimin e tij në shqip”.

Konventën e Parisit “Për mbrojtjen e Pronësisë Industriale”, e miratuar në Paris më 20 Mars 1883- hyrë në fuqi në Shqipëri më 4 Tetor 1995 parashikohet se:

Neni 4 i saj parashikon shprehimisht se:” А- 1) Ai që do të dorëzojë aplikacion (fletëparaqitje) të rregullt për patentë, model për shfrytëzim, mostër apo model industrial, markë tregtare apo fabrikimi në njërin nga vendet e Unionit, apo pranuesit të tij të të drejtave, gjatë dorëzimit të fletëparaqitjes adekuate në vend tjetër do të gëzojë të drejtën e përparësisë (prioritetit) gjatë kohës së afateve të caktuara më poshtë.

2) Pranohet se e drejta e përparësisë është e bazuar me dorëzimin e çdo fletëparaqitjeje që do të konsiderohet si e rregullt sipas legjislacionit nacional të çdo vendi të Unionit apo sipas marrëveshjeve dypalëshe apo shumëpalëshe të lidhura midis vendeve të Unionit.

3) Si fletëparaqitje e rregullt nacionale duhet të nënkuptohet çdo fletëparaqitje nga e cila mund të vërtetohet data e dorëzimit në vendin adekuat, sido që të ketë qenë fati i më vonshëm i kësaj fletëparaqitjeje.

B- 1) Sipas kësaj, lutja e dorëzuar në mënyrë plotësuese në një vend tjetër të Unionit para skadimit të këtyre afateve, nuk e humb vlerën e saj juridike me veprimet e kryera në ndërkohë, e veçanërisht me dorëzimin fletëparaqitjes tjetër, me publikim të shpikjes apo me shfrytëzimin e tij, me shitje të shembujve të mostrave apo modeleve, apo me përdorimin e markës tregtare, kurse me këto veprime personat e tretë nuk mund të themelojnë asnjë të drejtë e as pronësi. Të drejtat e personave të tretë të fituara para ditës së dorëzimit të fletëparaqitjes së parë që shërben si bazë për të drejtën e përparësisë sigurohet me legjislacionin e brendshëm të çdo vendi të Unionit.

C- 1) Afatet e lartë caktuara e të drejtës së përparësisë janë 12 muaj për patenta dhe modele për shfrytëzim kurse gjashtë muaj për mostra dhe modele industriale, si edhe për marka tregtare dhe të fabrikuara. ...”
Marrëveshja e Madridit GUIDE TO THE INTERNATIONAL REGISTRATION OF MARKS UNDER THE MADRID AGREEMENT AND THE MADRID PROTOCOL (updated September 2008) qe është i detyrueshme per zbatim nga shtete qe janë palë;
Rule 24(6)(d)

45.07 Kur data e përcaktimit të mëvonshëm (të një shteti për mbrojtje) të përcaktuara siç përshkruhet në paragrafët e mësipërme, nuk është me shume se gjashte muaj nga çdo datë prioriteti të regjistruar lidhur me markën ndërkombëtare, ky prioritet gjithashtu do të këtë efekt në palët kontraktuese të mbuluara nga përcaktimi i mëvonshëm i shtetit ku kërkohet mbrojtja”.


Rule 32(1)(a)(v)

47,02 Përcaktimi i mëvonshëm (i shtetit ku kërkohet mbrojtja) do të publikohet në Gazetën Zyrtare te ËIPOs. Kur data e përcaktimit të mëvonshëm, siç është përcaktuar në pajtim me Rregullën 24 (6) (shih paragrafët B.II.45.01 për 45,06) nuk është më shumë se gjashtë muaj pas datës prioritare të regjistrimit ndërkombëtar, informacioni lidhur me deklaratën e prioritetit do të përfshihen në publikimin e përcaktimit të mëvonshëm te shtetit ku kërkohet mbrojtja.
PROTOKOLLI I MARRËVESHJES SË MADRIDIT PËR REGJISTRIMIN NDËRKOMBËTAR TË MARKAVE”, aderuar nga RSH përmes ligjit nr.8992, datë 30.1.2003, parashikon qe:
Neni 3bis “Efektet territoriale” parashikon :”Mbrojtja që rezulton nga regjistrimi ndërkombëtar do të shtrihet tek çdo Palë Kontraktuese vetëm me kërkesë të personit, i cili depoziton aplikimin ndërkombëtar ose i cili është mbajtës i regjistrimit ndërkombëtar. Sidoqoftë nuk mund të bëhet asnjë kërkesë e tillë përsa i përket Palës Kontraktuese, zyra e së cilës është Zyrë e Origjinës.”
Neni 3ter “Kërkesa për “shtrirje territoriale”parashikon:”1. Çdo kërkesë për shtrirje territoriale të mbrojtjes që rezulton nga regjistrimi ndërkombëtar, të çdo Pale Kontraktuese, do të jetë përmendur në mënyrë të veçantë në aplikimin ndërkombëtar. 2. Një kërkesë për shtrirje territoriale mund të jetë bërë më vonë në regjistrimin ndërkombëtar. Çdo kërkesë e tillë paraqitet në formën e përshkruar nga rregulloret. Kjo regjistrohet menjëherë nga Byroja Ndërkombëtare, e cila do t’i njoftojë, pa vonesë, këtë shënim zyrës ose zyrave të interesuara. Ky regjistrim publikohet në gazetën periodike të Byrosë Ndërkombëtare. Kjo shtrirje territoriale zbatohet nga data në të cilën u regjistrua në Regjistrin Ndërkombëtar; vlefshmëria e kësaj shtrirjeje, zgjat deri në mbarimin e afatit të regjistrimit ndërkombëtar me të cilën është e lidhur.
III. KOLEGJI CIVIL I GJYKATËS SË LARTË VLERËSON

Nga shqyrtimi në tërësi i kësaj çështje, të akteve të ndodhura në dosjen gjyqësore e të administruara gjatë gjykimeve nga gjykatat e faktit, objektit dhe shkakut të padisë, pretendimeve të palëve, të vendimeve të gjykatave, si dhe shkaqeve të rekursit të paraqitur nga pala e paditur kundërpaditëse, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se arsyetimi dhe përfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit Tiranë është rrjedhojë e zbatimit të drejtë të ligjit, prandaj vendimi i kësaj gjykate duhet të lihet në fuqi.

Në këtë konkluzion Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë arriti pasi analizoi legjitimimin e palëve në proces, dhe natyrën e mosmarrëveshjes, duke arritur në konkluzionin se nga ana e gjykatës së apelit është bërë një hetim i plotë dhe i gjithanshëm sipas nenit 14 të K.Pr.Civile.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson të theksojë se mosmarrëveshja ndërmjet palëve lidhet vetëm me të drejtën e markës në territorin Shqiptar, pra për mbrojtjen e Markës Kombëtare dhe jo për shtrirjen e saj ndërkombëtarisht. Ky kolegj vlerëson se: Parimi i mbrojtjes së markës lidhet me një territor të caktuar.

Nga ana e palës së paditur kundër paditëse janë ngritur në rekurs një sërë shkaqesh që kanë të bëjnë sipas kësaj pale me një hetim të mangët nga ana e gjykatave më të ulëta.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se, hetimi i plotë dhe i gjithanshëm i çështjes, në përputhje me ligjin i parashikuar nga neni 14 i K.Pr.Civile, është parim themeltar i gjykimit civil dhe përbën një detyrim për gjykatat në të gjitha shkallët e gjykimit.

Në ndryshim nga dy gjykatat më të ulëta, Gjykata e Lartë ka për objekt vetëm zbatimin e ligjit material e procedural nga ana e tyre, por pa patur të drejtën të zhvillojë hetimin gjyqësor në drejtim të marrjes së provave, apo vlerësimit e çmimit të atyre që janë vënë në bisedim nga gjykatat më të ulëta. Pra gjykata e Lartë kurrsesi nuk mund të bënte një vlerësim provash sikurse ka bërë më sipër, të ndryshëm nga ai që është arritur nga ana e gjykatave të faktit. Në rast se Gjykata e Lartë do të ndodhej përpara rastit që gjykatat më të ulëta nuk kishin zbatuar ligjin procedural civil në lidhje me interpretimin dhe çmuarjen e një prove shkresore, në përputhje me Nenin 485/c të K.Pr.Civile duhet të vendoset prishje e vendimeve të Gjykatave më të ulëta, si vendime jo të drejta dhe në përputhje me ligjin, me shkelje të ligjit material dhe procedurale, që e bëjnë të domosdoshëm kthimin e çështjes për rishqyrtim.

Gjykata e Lartë si një gjykatë e caktuar me ligj ka kompetenca dhe kufij shqyrtimi të përcaktuara me ligj. Ajo nuk mund të bëjë vlerësim të ndryshëm të provave që nuk rezultojnë nga dy gjykatat e faktit, pasi në këtë mënyrë shkel parimet e shtetit të së drejtës dhe ndarjes së pushteteve dhe sigurisë juridike.

Sikurse është shprehur edhe Gjykata Kushtetuese në jurisprudencën e saj të konsoliduar, bazuar në parimin jura novit curia, ajo mund të vlerësojë vetë nëse pretendimet e ngritura në kërkesë bien në fushën e veprimit të një dispozite të caktuar, që nuk është parashtruar para saj dhe nuk e konsideron veten të detyruar nga cilësimi që i është bërë fakteve të çështjes nga kërkuesi (shih vendimet nr.27, datë 09.05.2012; nr.50, datë 09.05.2012; nr.19, datë 25.04.2013 të Gjykatës Kushtetuese).

Gjykimi nga një gjykatë e caktuar me ligj, është një nga elementet e procesit të rregullt ligjor, i sanksionuar në nenin 42 të Kushtetutës dhe nenin 6 të KEDNJ-së. Gjykata ka theksuar se termi “gjykatë” karakterizohet, në sensin material, nga funksioni i saj gjyqësor, që ka të bëjë me zgjidhjen e çështjeve që janë në kompetencë të saj, në një proces të zhvilluar mbi një procedurë ligjërisht të përcaktuar dhe në pajtim me shtetin e së drejtës. E drejta e çdo pale për t’u dëgjuar në seancë përpara një gjykate kompetente, kërkon që gjykata të ketë juridiksion për të dëgjuar çështjen dhe që kompetenca t’i jetë dhënë asaj prej ligjit (shih vendimet nr.31, datë 01.12.2005; nr.7, datë 09.03.2009; nr.22, datë 22.07.2009; nr.16, datë 27.03.2012 të Gjykatës Kushtetuese).

Në kuptim të funksionit rishikues të Gjykatës së Lartë, i sanksionuar në nenin 141 të Kushtetutës, është vlerësuar se kompetenca e Gjykatës së Lartë për shqyrtimin e çështjeve nuk bazohet mbi të njëjtat dispozita procedurale të cilave u referohen gjykata e shkallës së parë dhe gjykata e apelit. Në të drejtën procedurale civile kufijtë brenda të cilëve Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë shqyrton çështjet mbi rekursin e ushtruar janë parashikuar në nenet 472 dhe 485 të KPC-së. Sipas nenit 472 të KPC-së, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë ka në kompetencë të shqyrtojë problemet që kanë të bëjnë me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar të ligjit material e procedural, kurse neni 485 i KPC-së i ka dhënë të drejtë Kolegjit Civil apo Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë që, ndër të tjera, të vendosin prishjen e vendimit të gjykatës së apelit dhe të lënë në fuqi vendimin e gjykatës së shkallës së parë, si dhe të ndryshojnë njëkohësisht vendimet e të dy gjykatave më të ulëta (shih vendimet nr.31, datë 01.12.2005; nr.7, datë 09.03.2009 të Gjykatës Kushtetuese).

Në ushtrimin e funksionit të saj si gjykatë e ligjit, Gjykata e Lartë mund të vendosë për themelin e çështjes vetëm nëse mosmarrëveshja mund të zgjidhet në bazë të të njëjtave fakte dhe prova të vlerësuara nga gjyqtari i faktit dhe që përbëjnë bazën e vendimit në të cilin është bërë një interpretim i gabuar i ligjit. Kontrolli i saj duhet të fokusohet vetëm në drejtim të ligjshmërisë dhe bazueshmërisë së vendimeve të ankimuara, pra mbi mënyrën e zbatimit të ligjit nga gjykatat më të ulëta. Gjykata e Lartë nuk mund të anashkalojë apo të lërë pa vlerë prova që janë shqyrtuar dhe vlerësuar nga gjykatat e faktit si dhe nuk mund të pranojë prova të cilat nuk janë administruar në gjykimin në fakt.

Siç u theksua edhe më sipër, vlerësimi që kryen Gjykata e Lartë, në kuptim të neneve 472 dhe 485 të KPC-së, lidhet me çështjet që kanë të bëjnë me mosrespektimin e ligjit ose zbatimin e gabuar të ligjit material e procedural, ndaj provave të administruara në gjykimin e faktit dhe që i janë nënshtruar debatit gjyqësor. Individualizimi i provave, të cilat përbëjnë burimin e bindjes së gjyqtarit, dhe administrimi i tyre janë çështje që i përkasin gjykimit të faktit dhe, si të tilla, ndajnë juridiksionin e atyre gjykatave nga ai i Gjykatës së Lartë si gjykatë e ligjit. Gjykata e Lartë jo vetëm nuk ka kompetencën të administrojë prova të reja, por as nuk mund të anashkalojë ekzistencën e fakteve dhe rrethanave që janë vërtetuar në gjykimin e faktit, ti ndryshojë ato, apo të arrijë në konkluzione për faktet e çështjes që bien në kundërshtim me përfundimet e gjykatave më të ulëta.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se në rast se kjo gjykatë tejkalon kufijtë e shqyrtimit të çështjes, ajo ka shkelur parimin e paanësisë, barazisë së armëve dhe kontradiktorialitetit, për arsye se ka marrë të mirëqena apriori rrethana dhe konkluzione që nuk kanë rezultuar prej gjykimit në gjykatat e faktit e që nuk janë pranuar prej tyre, dhe nuk i ka dhënë mundësi kërkuesit të argumentojë pretendimet e tij, që deduktohen prej provave.

Duke vepruar në mënyrën e lartpërmendur, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë rrezikon të deformojë kuptimin e zakonit si burim i së drejtës duke shkelur parimet e shtetit të së drejtës, ndarjes së pushteteve dhe sigurisë juridike, pasi bën një shtrembërim të hapur të kuptimit, qëllimit dhe përmbajtjes së dispozitave eksplicite

Gjykata Kushtetuese, në jurisprudencën e saj, ka përcaktuar disa standarde kushtetuese, të cilat janë të lidhura nga pikëpamja organike dhe funksionale me njëra-tjetrën në mënyrë të tillë që cenimi i njërit standard ndikon në mënyrë të pashmangshme në cenimin e të tjerave (shih vendimet nr.34 datë 03.10.2007; nr.34, datë 25.07.2011, të Gjykatës Kushtetuese).

Në këtë kuptim, e drejta për t’u gjykuar përpara një gjykate kompetente, të pavarur e të caktuar me ligj, kërkon edhe që gjykata t’i krijojë secilës palë të njëjtat mundësi për të paraqitur prova dhe argumente në mbrojtje të interesave vetjake, në raport me palën kundërshtare. Parimi i barazisë së armëve nënkupton se çdokush që është palë në proces duhet të ketë mundësi të barabarta që të paraqesë çështjen e tij dhe se asnjë palë nuk duhet të gëzojë avantazh të konsiderueshëm ndaj palës tjetër por duhet të përcaktohet një ekuilibër i drejtë mes palëve. Nëse nuk do të ekzistonte barazia e armëve në gjykimin civil, atëherë argumentet e njërës palë do të prevalonin mbi argumentet e palës së cenuar dhe, për rrjedhojë, e drejta për të marrë pjesë në gjykim do të zhvishej nga funksioni i saj kushtetues, për të garantuar një proces të rregullt ligjor (shih vendimet nr.23, datë 08.06.2007; nr.34, datë 25.07.2011, të Gjykatës Kushtetuese).

Në vendimet e Gjykatës Kushtetuese është theksuar se drejta për të marrë pjesë në gjykim nuk konsiderohet si një e drejtë formale, ku palëve i garantohet thjesht prania fizike gjatë procesit, por përkundrazi ajo kërkon që legjislacioni procedural në radhë të parë, dhe më pas gjyqtari gjatë gjykimit, t’u japin mundësi të barabarta palëve, për të paraqitur argumente dhe prova në mbrojtje të interesave të tyre. Bazuar në këtë parim, gjykatës i dalin një sërë detyrash, mes të cilave, rëndësi të veçantë, merr krijimi i mundësive të barabarta për pjesëmarrjen e palëve apo përfaqësuesve të tyre në proces si dhe mundësia e deklarimit të tyre për faktet, provat dhe vlerësimet ligjore që janë të lidhura ngushtë me çështjen që shqyrtohet në gjykatë (vendimi 19/2003).

Barazia e armëve është një aspekt i rëndësishëm i konceptit të procesit të rregullt ligjor në kuptimin kushtetues. Ky parim nënkupton që secilës palë në proces t’i jepet një mundësi e arsyeshme për të paraqitur çështjen e vet (ku përfshihet edhe paraqitja e provave nga ana e saj), në kushte që nuk e vendosin atë në një disavantazh të dukshëm në raport me palën tjetër (vendimet e Gj.K 23/2007, 34/2011).

Duke folur për respektimin e kërkesave për “barazinë” e armëve si aspekt i procesit të rregullt, Gjykata e Strasburgut shprehet se në konfliktin në të cilin ndërthuren interesa të kundërta private, kjo lloj “barazimi armësh” do të thotë që secilës palë duhet t’i sigurohen mundësitë përkatëse për të parashtruar çështjen e saj në kushte që nuk e venë atë në gjendje më pak të favorshme se sa pala tjetër, sikurse mund të jetë rasti i një rivlerësimi të fakteve në mbështetje të argumenteve të paraqitura në rekurs nga njëra prej palëve, duke vendosur në këtë mënyrë palën tjetër në disavantazh, pasi sipas ligjit nuk parashikohet një procedurë e tillë dhe as nuk mund ta parashikonte ndjekjen e kësaj procedure nga ana e Gjykatës së Lartë.

Duke ju kthyer çështjes konkrete, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson që për zgjidhjen e drejtë të saj duhet të analizohet ligji nr.9947, dt.07.07.2008 “Për Pronësinë Industriale”. Sipas ligjit dhe konkretisht nenit Neni 144 me titull E drejta për markë parashikohet se:”E drejta ekskluzive për markat, sipas këtij ligji, fitohet nëpërmjet regjistrimit të tyre në DPPM.” Ka rezultuar se nga ana e paditësit të kundërpaditur është bërë një regjistrim sipas legjislacionit shqiptar të së drejtës së markës “B-52”.

Kolegji civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se në të dyja gjykatat e faktit kanë rezultuar të pranuara dhe të provuara këto rrethana fakti: pala e paditur kundërpaditëse ka regjistruar pronësinë e markës tregtare B-52 ne vendet e Beneluksit (Belgjike, Holandë dhe Luksemburg) më datë 22.02.2008. (data e prioritetit 19.02.2008). Në vijim, në datë 20.06.2008 ka bërë një regjistrim ndërkombëtar të markës, ndërsa data e aplikimit për përcaktimin e Shqipërisë si vend ku kërkohet mbrojta e markës tregtare B-52 është bërë më datë 21.10.2008. Kjo kërkesë është regjistruar ne Shqipëri nga Zyra Ndërkombëtare më datë 12.02.2009, data nga e cila fillojnë edhe efektet e mbrojtjes.

Ndërsa, nga pala paditëse e kundërpaditur me datë 18.04.2008 pranë DPPM, është depozituar një kërkese për regjistrimin kombëtar të markës B-52 pije energjike nga aplikuesit Neniko Dooel Ljubisa. Kjo marke është regjistruar përfundimisht në pronësi të këtij të fundit më datë 06.11.2008, por mbrojtja e kësaj marke fillon prej datës 18.04.2008. (nenet 146/1 dhe 164/1 të Ligjit).

Nga ana e Drejtorisë së Përgjithshme të Patentave dhe Markave është bërë çregjistrimi i markës në favor të palës paditëse e kundërpaditur dhe është bërë regjistrimi i saj në favor të palës së paditur kundërpaditëse. Për sa më sipër ky kolegj vlerëson se nuk mund të qëndrojë nga ana ligjore pretendimi i personit të tretë se Drejtoria nuk ka kompetencë të refuzojë kryesisht markat të cilat shkelin të drejta të mëparshme, por vetëm mbi bazën e kërkesës për kundërshtim dhe me qenë se nuk pati kundërshtim nuk u mor asnjë vendim refuzimi. Sipas ligjit shqiptar Drejtoria e Përgjithshme e Patentave dhe Markave duhet që në vendimin e saj të arsyetuar për çregjistrimin e markës në emër të palës paditëse të kundërpaditur “Arseni“ sh.p.k, duhet të kishte analizuar nëse kjo markë tashmë e regjistruar, ka dhe për cilat arsye, “prima face”, një karakter te mirënjohur të markës në territorin e Republikës së Shqipërisë. Vetëm nëse një gjë e tillë do të kishte ekzistuar, atëherë do të duhej të ishte legjitimuar në respektimin e ligjit dhe në rivendosjen e një të drejte të shkelur.

Në bazë të nenit 143 të ligjit të mësipërm rezulton se DPMP ka kompetencë të saj refuzimin për regjistrim për shkaqe relative. Kështu sipas nenit 143/1 të Ligjit kur “Marka nuk mund të mbrohet nëse përdorimi i saj bie në kundërshtim me të drejtat e mëparshme”.

Po kështu ligji detyron DPMP që Marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo duhet të deklarohet e pavlefshme kur: a) është e njëjtë me një markë të mëparshme dhe mallrat e shërbimet, për të cilat është aplikuar ose regjistruar ajo, janë identike me mallrat ose shërbimet, për të cilat është mbrojtur marka e mëparshme; ..”.

Në rastin konkret regjistrimi që është bërë nga ana e DPMP është i paligjshëm pasi bie në kundërshtim me nenin 143 pika 2/a e ligjit.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se si markë e mëparshme vetë ligji ka bërë parashikimin e tij, i cili duhej mbajtur në vëmendje nga ana e personit të tretë. Kështu në nenin 143 pika 5 të ligjit të mësipërm parashikohet se :”Markë e mëparshme, në kuptim të pikës 2 të këtij neni, vlerësohet: a) marka, me një datë aplikimi për regjistrim më të hershme sesa data e aplikimit për regjistrim e një marke tjetër tregtare, duke pasur parasysh, kur është rasti, pretendimin për prioritet për atë markë, sipas nenit 147 të këtij ligji; b) marka, që është regjistruar më parë, nëpërmjet një marrëveshjeje ndërkombëtare, në të cilën Republika e Shqipërisë është palë; c) aplikimi për një markë, sipas përcaktimit të shkronjave “a” e “b” të kësaj pike, në varësi të regjistrimit të tyre; ç) marka, e cila, në datën e aplikimit për regjistrim, ose në datën e prioritetit, në rastet kur pretendohet për prioritet, është e mirënjohur në Republikën e Shqipërisë, në kuptim të nenit 6 bis të Konventës së Parisit, te publiku i sektorit përkatës, si rezultat i përdorimit, përfaqësimit, publikimit ose reklamimit, në përputhje me parashikimet e DPPM-së dhe të autoriteteve ndërkombëtare”.

Sipas nenit Neni 147 e ligjit nr.9947/2008, me titull E drejta për prioritet parashikohet se: “1. Aplikimi për regjistrimin e një marke, i depozituar pranë DPPMsë, mund të përmbajë një deklaratë, ku kërkohet prioritet dhe të gëzojë një të drejtë prioriteti, kur ai është i njëjtë me një aplikim të mëparshëm e të rregullt kombëtar, të depozituar për të njëjtën markë dhe për të njëjtat mallra dhe/ose shërbime nga aplikanti ose zëvendësuesi i tij ligjor, në bazë të: legjislacionit kombëtar të njërit prej shteteve anëtare të Konventës së Parisit; legjislacionit kombëtar të njërit prej shteteve anëtare të Organizatës Botërore të Tregtisë. Aplikim i rregullt kombëtar, quhet çdo aplikim, i cili ka plotësuar kërkesat e nevojshme, për të marrë një datë depozitimi, pavarësisht se çfarë ka ndodhur më vonë me të.

2. Aplikimi i depozituar sipas pikës 1 të këtij neni, gëzon të drejtën e prioritetit nga data e depozitimit të aplikimit të parë, me kusht që kërkesa pranë DPPM-së të bëhet brenda një periudhe gjashtëmujore nga data e depozitimit të aplikimit të parë. E drejta e prioritetit, e fituar si më sipër, sjell si pasojë që data e prioritetit quhet si datë depozitimi e aplikimit për regjistrimin e markës pranë DPPMsë, me qëllim për të përcaktuar se cili aplikim gëzon një të drejtë të mëparshme.

3. Aplikanti, i cili synon të përdorë të drejtën e prioritetit, në përputhje me pikën 2 të këtij neni, paraqet në DPPM të gjithë informacionin për aplikimin e parë (datën, vendin dhe numrin e aplikimit të parë) dhe, brenda një periudhe tremujore nga data e paraqitjes së kërkesës, depoziton në DPPM një kopje të aplikimit të parë dhe përkthimin e tij në shqip”.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se pretendimi i të drejtës së prioritetit pretenduar nga pala e paditur Shoqëria “Bavaria” N.V, nuk gjen mbështetje ligjore pasi vetë kjo palë ka bërë përcaktimin e Shqipërisë si shtet për mbrojtje, jashtë afateve që përcaktojnë instrumentet ndërkombëtare (6-muaj nga data e regjistrimit në vendin e origjinës 19.02.2008) dhe konkretisht me 21.10.2008, pra me sakte 8 muaj dhe 2 dite pas datës së prioritetit që gëzon, nga regjistrimi kombëtar në Benelux BX 19.02.2008. Nga sa më sipër në zbatim të drejtë të ligjit shqiptar dhe të instrumenteve ndërkombëtare Marrëveshjes së Madridit, Shoqërisë “Bavaria” N.V i ka humbet e drejta e prioritetit në territorin Shqiptar, por do të duhej të trajtohej si regjistrim pa prioritet.

Nga ana e DPMP në rastin e paraqitjes së kërkesës nga pala e paditur duhet të ishin zbatuar parashikimet e nenit 143 pika 1 të ligjit, dhe kjo markë (marka B52) do të duhet të regjistrohej për efekt të drejte mbrojtje në Republikën e Shqipërisë, vetëm nëse ky regjistrim nuk binte në kundërshtim me ndonjë të drejtë të fituar më parë. Rezultoi që një e drejtë e regjistruar më parë ishte në emër të paditësit Shoqëria “Arseni” shpk.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson të theksojë se nëse do të ndodheshin para një situate fakti që në Shqipëri nuk do ishte e regjistruar marka B52 pra Drejtorisë së Përgjithshme të Patentave dhe Markave, shoqëria Bavaria NV, do gëzonte mbrojte nga momenti që ka përfshirë Shqipërinë në regjistrimin ndërkombëtar, por fakti që ky regjistrin është bërë pasi është regjistruar në territorin shqiptar Marka B52 në pronësi të palës paditëse shoqërisë “Arseni” sh.p.k, atëherë regjistrimi i Bavaria NV, ka cenuar një marke që gëzon mbrojtje në Republikën e Shqipërisë, për afatin e dhënë për këtë mbrojtje, i cili rezulton të jetë 10 vjeçar.

Gjithashtu Kolegji vlerëson se situata ligjore do të ishte krejt e ndryshme nëse Shoqëria “BAVARIA” N.V do të kishte përfshirë Shqipërinë në regjistrimin ndërkombëtar të markës pranë zyrës se ËIPO, me datë prioriteti 19.02.2008 ose me një kërkesë për përcaktim të mëvonshëm brenda periudhës 6 mujore nga regjistrimi në vendin e origjinës (Benelux) me 19.02.2008, dhe për këtë shkak kjo shoqëri gëzonte të drejtën si marke prioritare që nga data 19.08.2008.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se sa më lartë u analizua nuk qëndron pretendimi i palës së paditur kundër paditëse pasi sipas fakteve të pranuara nga gjykatat më të ulta, si emërtimi i markës tregtare ashtu dhe klasa e mallrave dhe ose shërbimeve ku behet mbrojta janë të njëjta, klasa 32 sipas klasifikimit të Nicës. Marka nr.11992 në pronësi të palës paditëse të kundërpaditur ka një date aplikimi në DPPM më të hershme për territorin e Republikës së Shqipërisë, kërkesa e bërë më datë 18.04.2008, sesa kërkesa për shtrirjen e mbrojtjes ne këtë territor për të njëjtën markë nga ana e palës së paditur kundërpaditëse (21.10.2008 me nr.970878).

Duke iu referuar këtyre të dhënave, marka B-52 është një marke e mëparshme e palës paditëse te kundërpaditur, bazuar në pikën 5, germa a të nenit 143 të ligjit nr.9947, dt.07.07.2008, “Për pronësinë Industriale”, dhe për këtë arsye personi i tretë Drejtoria e Patentave dhe Markave duhet të refuzonte për regjistrim kërkesën e bërë nga ana e të paditurit tjetër shoqëria “Bavaria” N.V, pasi binte në kundërshtim me një të drejtë të mëparshme dhe nga ana tjetër nuk mund të konsiderohej një markë e mirënjohur.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson jo të mbështetur në ligj shkakun e ngritur në rekursin e palës së paditur kundërpaditëse, se sipas nenit 4 të Konventës së Parisit e drejta e prioritetit subjektit i lind brenda 6 muajve nga data e depozitimit të aplikimit, edhe për vende jashtë listës për të cilën vetë mbajtësi i së drejtës ka kërkuar të mbrojë të drejtën e prioritetit. Është e vërtetë që kjo e drejtë krijon efekte prapavepruese, për subjektin që e kërkon por me një kusht të parashikuar në marrëveshjen ndërkombëtare që kërkesa duhet të jetë bërë dhe paraqitur jo më vonë se 6 muaj nga aplikimi i parë.

Kështu Rule 24(6)(d) të Marrëveshjes se Madridit, ËIPO parashikon se: “Kur data e përcaktimit të mëvonshëm (të një shteti për mbrojtje) të përcaktuara siç përshkruhet në paragrafët e mësipërme, nuk është me shume se gjashte muaj nga çdo datë prioriteti të regjistruar lidhur me markën ndërkombëtare, ky prioritet gjithashtu do të këtë efekt në palët kontraktuese të mbuluara nga përcaktimi i mëvonshëm i shtetit ku kërkohet mbrojtja”.

Nga ana tjetër, parashikohet shprehimisht ne Rule 32(1)(a)(v) të marrëveshjes së lartëpërmendur se: “Përcaktimi i mëvonshëm (i shtetit ku kërkohet mbrojtja) do të publikohet në Gazetën Zyrtare të ËIPOs. Kur data e përcaktimit të mëvonshëm, siç është përcaktuar në pajtim me Rregullën 24 (6) (shih paragrafët B. II.45.01 për 45,06) nuk është më shumë se gjashtë muaj pas datës prioritare të regjistrimit ndërkombëtar, informacioni lidhur me deklaratën e prioritetit do të përfshihen në publikimin e përcaktimit të mëvonshëm te shtetit ku kërkohet mbrojtja.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se nga interpretimi i rregullave të lartë përmendur rezulton se publikimi në Gazetën Zyrtare të ËIPO-s, bëhet për datën e prioritetit të regjistruar, lidhur me markën ndërkombëtare, në shtetet në të cilat është kërkuar dhe për ato shtete që është kërkuar mbrojtja me përcaktim të mëvonshëm, kur ky kërkim ka ndodhur brenda 6 muajsh nga data e prioritetit, për të cilin është kërkuar mbrojta. Kur data aplikimit për përcaktim të mëvonshëm të një shteti për mbrojtje (sikurse ka ndodhur për rastin e Shqipërisë), është paraqitur pas me shume se gjashte muaj nga data e regjistrimit në vendin e origjinës, sikurse rezulton se data e regjistrimit në vendin e origjinës është 19.02.2008 dhe vendi i origjinës Hollandë, në këtë rast, rregulli i mësipërm përcakton se informacioni në lidhje me deklaratën e prioritetit do të bëhet nga shteti ku është kërkuar mbrojtja, dhe që i përkon të jetë Republika e Shqipërisë.

Për këtë arsye të dyja gjykata e faktit në interpretim të drejtë të ligjit dhe provave të administruara në gjykim, dhe faktit të mospublikimit në gazetën zyrtare ËIPO të datës së prioritetit të regjistrimit bazë (Benelux-it BX) për Shqipërinë, sipas marrëveshjes së Madridit nuk e kanë konsideruar se në territorin shqiptar vlente si datë prioriteti data 19.02.2008. Sipas fakteve të provuara dhe të pranuara nga gjykatat e faktit ka rezultuar se data e përcaktimit të mëvonshëm (të një shteti për mbrojtje) është bërë më 21.10.2008, 2 muaj e 2 ditë jashtë afatit 6 mujor brenda të cilit mund të kërkonte me përcaktim të mëvonshëm zgjerimin e listës së shteteve për të cilën pala e paditur/ kundërpaditëse Shoqëria “Bavaria” N.V mund të kërkonte mbrojte, duke ruajtur datën e prioritetit datën 19.02.2008 të përcaktuara, për mbrojtën si markë prioritare. Data prioriteti për mbrojtjen e markës, ajo e 19.02.2008, e njohur nga Zyra e Beneluksit vlen vetëm për listën e shteteve për të cilët është kërkuar në momentin e aplikimit dhe për ato shtete, kur përcaktimi i mëvonshëm është paraqitur brenda 6 muajve.

Nga ana e palës së paditur është bërë aplikimi pranë ËIPO-s për shtrirje të efekteve të mbrojtjes së markës edhe në Shqipëri, më datë 21.10.2008 dhe përfundimisht data e regjistrimit në Shqipëri si shtet i përcaktuar është data 12.02.2009. Edhe sipas nenit 147, pikat 1 dhe 2, njihet e drejta e prioritetit, dhe gjykatat lidhur me këtë të drejtë, kanë bërë një interpretim të saktë në kundërshtim me sa parashtron rekursuesi. Referuar datës prioritare 19.02.2008 që është regjistrimi në vendin e origjinës, nga ana e palës së paditur Shoqëria “Bavaria” N.V , dhe referuar nenit 147 të ligjit nr.9947/2008, ka depozituar kërkesën e datës 24.06.2008 (brenda 6 muajve me datë prioriteti datën 19.02.2008), për regjistrim ndërkombëtar për një listë shtetesh në të cilën nuk bënte pjesë Shqipëria. Shtesë për shtete të tjera per mbrojtje me datë prioriteti datën 19.02.2008 pala e paditur mund ta bënte deri në datë 19.8.2008. Një gjë e tillë nuk ka rezultuar e provuar nga gjykatat e faktit. Për sa më sipër sikurse përcakton Konventa e Parisit dhe neni 147 i ligjit të sipërcituar, Gjykatat kanë interpretuar drejt kur pranojnë se kërkesa për të zgjeruar mbrojtjen ndërkombëtare edhe për sa i përket Shqipërisë është më datë 21.10.2008 dhe duke arritur në konkluzion e drejtë se kjo është datë e mëvonshme e regjistrimit në raport me atë të palës paditëse të kundërpaditur.

Ne lidhje me afatin e të drejtës së prioritetit, e pretenduar në rekurs nga ana e palës së paditur kundërpaditëse. Ky Kolegj vlerëson se nuk gjen mbështetje ligjore në bazë të nenit 4 të Konventës së Parisit “Për mbrojtjen e Pronësisë Industriale”, e miratuar në Paris më 20 Mars 1883- hyrë në fuqi në Shqipëri më 4 Tetor 1995, ku parashikohet shprehimisht se :”... Afatet e lartë caktuara e të drejtës së përparësisë janë 12 muaj për patenta dhe modele për shfrytëzim kurse gjashtë muaj për mostra dhe modele industriale, si edhe për marka tregtare dhe të fabrikuara. ...”

Si konkluzion të analizës së mësipërme, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson të pambështetur në ligj pretendimin se marka objekt gjykimi në pronësi të mbajtësit të së drejtës “Bavaria” N.V. gëzon mbrojtje ndërkombëtare prej datës 19.02.2008, edhe në shtetin shqiptar, në një kohë që kërkesën për aplikim të mëvonshëm për shtrirje të efekteve të mbrojtjes së markës edhe në Shqipëri nuk e ka bërë brenda 6 muajve.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson se shkaku tjetër i ngritur në rekurs nga pala e paditur e kundërpaditëse, se Gjykatat më të ulëta kanë bërë një interpretim të gabuar të rekomandimeve/kritereve të ËIPO-s përsa i përket markës së mirënjohur nuk qëndron pasi akti i ekspertimit është një nga llojet e provave që parashikohet në ligjin procedural civil dhe si e tillë nuk është në kompetencë të Gjykatës së Lartë vlerësimi i provave që është detyrë e gjykatave më të ulëta.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë vlerëson të pabazuar shkakun e ngritur në rekurs në lidhje me interpretimin në mënyrë të gabuar të nenit 224/b të K.Pr.Civile.

Neni 224/b i K.Pr.Civile parashikon se :”Eksperti e jep mendimin e tij me shkrim, por mund të dëgjohet në seancë gjyqësore dhe të pyetet nga gjykata dhe nga palët. Mendimi i ekspertit nuk është i detyrueshëm për gjykatën dhe, kur ajo ka mendim të kundërt me ekspertin, duhet të arsyetojë me hollësi këtë mendim në vendimin përfundimtar ose një vendim që jep gjatë gjykimit. Nuk është në misionin e ekspertit të japë një mendim juridik”.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë sa më sipër parashikon dispozita, vlerëson se legjislacioni procedural civil e parashikon si detyrim për gjykatën arsyetimin e mendimit kundër të ekspertit, si një përmbushje e kushtit të arsyetimit të vendimit, dhe me pasojë si ngritje të pretendimit për mos arsyetim vendimit. Neni i mësipërm gjithmonë duhet parë i lidhur edhe me nenin 229 të K.Pr.Civile, i cili parashikon se”Kur shihet se ekspertimi është i metë ose i paqartë, si dhe kur ka ndryshim mendimesh midis ekspertëve, gjykata, kryesisht ose me kërkesën e ndonjërës nga palët, mund të kërkojë sqarime plotësuese ose të urdhërojë kryerjen e një ekspertimi të ri duke thirrur ekspertë të tjerë”. Pra sikurse shihet këto dy dispozita ofrojnë alternativa procedimi, zgjedhja e të cilave është lënë në dorë të gjykatës, por edhe të palëve të cilat mund të investojnë gjykatën në bazë të kërkesave procedurale gjatë zhvillimit të seancave gjyqësore.

Sikurse ka rezultuar nga aktet e dosjes gjykatat më të ulëta e kanë bërë çmuarjen e provës akt ekspertim, në lidhje me provat e tjera të administruara dhe në bazë të bindjes së tyre të brendshme në përputhje me mënyrën e vendimmarrjes së një gjykate. Në rast se ndonjëra nga palët në proces, sikurse është rasti i palës së paditur kundërpaditëse Shoqëria “Bavaria” n.v, do të kishte rezerva në lidhje me mënyrën e kryerjes së aktit të ekspertimit apo me mendimin e ekspertit, këto kundërshtime i përkasin fazës së debatimit të provave, fazë e cila mungon gjatë gjykimit në Gjykatë të Lartë. Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë rithekson se hetimi i plotë dhe i gjithanshëm i çështjes në përputhje me ligjin (neni 14 i K.Pr.Civile) është parim themeltar i gjykimit. civil dhe përbën një detyrim për gjykatat në të gjitha shkallët e gjykimit. Gjykatat e shkallës së parë dhe ato të apelit janë gjykata të faktit dhe të ligjit, në ndryshim nga Gjykata e Lartë, e cila është gjykatë ligji. Duke qenë të tilla, në gjykimin në shkallë të parë dhe në apel nuk ka asnjë pengesë, madje është detyrim, që gjykata të lejojë palët të paraqesin kërkimet e prapësimet, provat ku i mbështetin ato dhe të arrijnë në përfundimet përkatëse për zgjidhjen e çështjes, duke çmuar e vlerësuar provat sipas ligjit që është i zbatueshëm për gjykatën.

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë , vlerëson gjithashtu se akti i ekspertimit është një provë shkencore që, edhe pse mbart në vetvete shumë avantazhe, për gjykatën do të mbetet një provë si gjithë llojet e tjera të provave që do të marrë vlerën dhe fuqinë e saj provuese vetëm mbasi gjykatat e faktit e çmojnë atë. Çmuarja e provës, pra dhe i asaj me ekspert, bëhet duke nxjerrë vlerën e saj provuese në koherencë me provat e tjera të procesit gjyqësor. Në këtë aspekt, mendimet e ekspertit përbëjnë vetëm një këshillë për gjykatat, të cilat nuk janë aspak të detyruara që të pranojnë apriori këto mendime, përveçse kur i bindin.

Eksperti ofron mendime të specializuara për gjykatën në një fushë jo-juridike, dhe për këtë arsye mendimi i ekspertit tërheq vëmendje më të madhe në momentin e çmuarjes së tij nga ana e gjykatave më të ulëta. Duke qenë se është një provë e marrë nga një fushë jo-juridike legjislatori është kujdesur që vetëm në rastin e mosmarrjes parasysh të mendimit të ekspertit gjykata të argumentojnë me hollësi mendimin e kundërt. Nëse ato nuk pranojnë mendimin e ekspertit duhet të paraqesin argumente bindëse, gjë që nuk do të thotë se gjykatat duhet të pajtohen gjithmonë me konkluzionet e ekspertëve. Pra, gjykatat, përfundimet e nxjerra nga ekspertët, i shqyrtojnë në kontekstin e të gjitha rrethanave të tjera të çështjes.

Për sa më sipër Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë çmon se në përputhje me Nenin 485/a të K.Pr.Civile duhet të vendoset lënia në fuqi e vendimit nr.1692, datë 05.09.2013, të Gjykatës së Apelit Tiranë, si një vendim i drejtë dhe në përputhje me ligjin.

PËR KËTO ARSYE

Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë, mbështetur në nenin 485 pika “a” të K.Pr.Civile.

V E N D O S I

Lënien në fuqi të vendimit nr.1692, datë 05.09.2013, të Gjykatës së Apelit Tiranë.

Tiranë, më 09.03.2016

MENDIM PAKICE

Unë gjyqtare Majlinda ANDREA nuk jam dakord me vendimin nr.66, datë 09.03.2016 dhe po parashtroj më poshtë arsyet e mosdakordësisë me vendimin e shumicës.

Pakica vlerëson se rekursi i paraqitur nga ana e palës së paditur kundërpaditëse Shoqëria “Bavaria” N.V, përmban shkaqe nga ato të parashikuara në nenin 472 të Kodit të Procedurës Civile, që motivojnë cenimin e vendimit nr.1692, datë 05.09.2013, të Gjykatës së Apelit Tiranë.

Në rastin konkret, rezulton se shumica e bazon vendimin e saj mbi argumentin se e drejta ekskluzive për markë fitohet kur bëhet regjistrimi nga Drejtoria e Patentave dhe Markave. Në të njëjtën kohë, marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo duhet të deklarohet e pavlefshme kur është e njëjtë me një markë të mëparshme dhe mallrat e shërbimet, për të cilat është aplikuar ose regjistruar ajo, janë identike me mallrat ose shërbimet, për të cilat është mbrojtur marka e mëparshme (neni 143 pika 2/a). Markë e mëparshme, vlerësohet marka, me një datë aplikimi për regjistrim më të hershme sesa data e aplikimit për regjistrim e një marke tjetër tregtare.

Referuar gjendjes së fakteve të pranuara të vërtetuara gjatë gjykimit, arsyetimit dhe zgjidhjes që jepet në vendimet e gjykatave të faktit dhe në vendimin e Kolegjit Civil të Gjykatës së Lartë, me të cilin është lënë në fuqi vendimi i Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë dhe vendimi i Gjykatës së Apelit Tiranë me anë të të cilit është vendosur pranimi i padisë dhe rrëzimi i kundërpadisë, duke vendosur shfuqizimin e markës B-52 me nr.regjistrimi 970878 me pronar Shoqëria “Bavaria” N.V, ndryshe nga shumica e Kolegjit Civil të Gjykatës së Lartë, unë si gjyqtare në pakicë, vlerësojë se vendimi i gjykatave të faktit është marrë në zbatim jo të drejtë të dispozitave procedurale civile dhe atyre materiale.

Në rastin në gjykim, pakica vlerëson se gjykatat e faktit, pa sqaruar plotësisht rrethanat që lidhen me gjykimin e çështjes e që kanë të bëjnë me elementë thelbësorë të padisë dhe të kundërpadisë, lidhur me kërkimet e parashtruara në to, gabon kur zgjidh çështjen në gjendjen në të cilën ndodhet hetimi gjyqësor, për sa më poshtë:

pari: Sipas ligjit në fuqi në kohën e lindjes së mosmarrëveshjes në shqyrtim (Ligji nr.9947, datë 07.07.2008 “Për Pronësinë Industriale”), marka është çdo shenjë ose kombinim shenjash, që paraqitet grafikisht dhe që shërben për të dalluar mallrat apo shërbimet e një personi fizik ose juridik, nga ato të një personi tjetër fizik ose juridik (neni 140). Markat janë shenja identifikimi në treg dhe në këtë kuptim, funksioni i tyre është të ndihmojë prodhuesin për shitjen e mallit dhe/ose shërbimit dhe, nga ana tjetër të ndihmojë konsumatorin të zgjedhë mallin, apo shërbimin që ai identifikon se është prodhuar nën kontrollin e pronarit të markës, që të mund të mbajë përgjegjësi për cilësinë e tij.

Në rastin në gjykim, gjykata, kishte detyrimin ligjor të merrte në shqyrtim pretendimet e palëve ndërgjyqëse të parashtruara në padi dhe në kundërpadi, t’i analizonte dhe t’i vlerësonte ato, pikë së pari duke mbajtur në konsideratë interesin e secilës palë ndërgjyqëse në raport me të drejtën e pretenduar.

Në mbështetje të nenit 143, pika 2/a,b të Ligjit nr.9947, datë 07.07.2008 “Për Pronësinë Industriale”, marka nuk mund të mbrohet nëse përdorimi i saj bie në kundërshtim me të drejtat e mëparshme. Marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo duhet të deklarohet e pavlefshme kur është e njëjtë me një markë të mëparshme ose është e njëjtë /ngjashme me një markë të mëparshme, e cila mbrohet për mallra apo shërbime identike ose të ngjashme dhe kur, për shkak të njëllojshmërisë ose të ngjashmërisë, ekziston mundësia e shkaktimit të konfuzionit te publiku, ku përfshihet edhe mundësia e bashkëlidhjes me markën e mëparshme.

Në zbatim të dispozitës ligjore të mësipërme, pakica vlerëson se, në gjykimet me objekt shfuqizimin e markës tregtare, pala paditëse gëzon legjitimitet aktiv në ngritjen e kërkesëpadisë, pasi ajo kërkon që të mbrojë të drejtat e një marke tregtare të regjistruar (pronari i markës), të cilat të cilat cenohen nga një markë tregtare e një shoqërie tjetër (e regjistruar më vonë), e cila duhet të jetë e njëjtë ose e ngjashme me markën e palës paditëse, tregton të njëjtin produkt, si dhe ekziston mundësia e shkaktimit të konfuzionit te publiku, për shkak të ngjashmërisë së tyre.

Subjekti tregtar mund të mbrojë vetëm markën, ose markat e tij tregtare nga ngjashmëria e markave tregtare të subjekteve të tjera. Pronari i markës së regjistruar mund të kërkojë shfuqzimin e markës së regjistruar nëse plotësohen disa kushte dhe pretenduesi duhet të provojë përpara gjykatës se: (i) është pronar i markës së regjistruar me një datë të paraqitjes (prioriteti) të mëparëshme; (ii) ekziston identiteti i dyfishtë midis markave dhe produkteve/shërbimeve objekt gjykimi; (iii) ekziston mundësia e shkaktimit të konfuzionit te publiku; (iv) ekziston mundësia e nxjerrjes së përfitimeve të padrejta, apo të dëmtimit të karakterit dallues të markës së mëparëshme.

Gjykata e faktit nuk i kanë nënshtruar debatit gjyqësor çështjet e mësipërme.

Në rastin në gjykim gjykatat e faktit nuk kanë argumentuar nëse në rastin konkret jemi përpara kushteve të markës së njëjtë, apo të ngjashme, si dhe ekziston mundësia e shkaktimit të konfuzionit te publiku. Për të arritur në këtë përfundim kërkohen disa njohuri të posaçme për të përcaktuar elementët e markës së palës paditëse të kundërpaditur, si dhe palës së paditur kundërpaditëse.

Pakica vlerëson se nga ana e gjykatave të faktit, në rastin në gjykim, nuk janë patur parasysh kërkesat e nenit 126 të K.Pr.Civile, i cili e ngarkon gjykatën veç të tjerash me detyrimin e bërjes në vendimin përfundimtar të një analize të hollësishme të provave mbi të cilat ajo e mbështet zgjidhjen e mosmarrëveshjes. Në këtë kuadër pakica vlerëson se gjykata nuk ka patur parasysh kërkesat e nenit 224/a të K.Pr.Civile, sipas të cilit “kur për konstatmin ose sqarimin e fakteve, që kanë lidhje me mosmarreveshjen ne gjykim kërkohen njohuri të posaçme në fushat e shkencës, teknikës ose artit, gjykata mund të thërrasë një ose me shumë ekspertë…”.

Në rastin konkret ishte e domosdodhme thirrja e një eksperti të fushës së markave, i cili duhet të jepte një mendim të specializuar lidhur me secilin e elementeve që përbëjnë markat e produkteve të palëve në gjykim (për të përcaktuar ngjashmërinë vizuale, fonetike dhe konceptuale të këtyre dy markave), si dhe nëse ato janë ose jo të dallueshëm midis tyre, për të konkluduar nëse në fund të fundit nga palët ndërgjyqëse janë kryer ose jo veprime, të cilat mund të sjellin ngaterresa, apo konfuzion me produktet dhe veprimtarinë tregtare të tyre. Në aktin e ekspertimit të realizuar nga gjykata, ekespertit nuk i janë drejtuar pyetje të tilla mbi ngjashmërinë e markave.

Së dyti: Gjykatat e faktit gjatë trajtimit të çështjes nëse pala paditëse e kundërpaditur nëse ka qenë në keqbesim kur ka regjistruar të drejtën e pronësisë mbi markën B-52 në territorin e Republikës së Shqipërisë, kanë arritur në përfundimin se kjo markë është regjistruar për herë të parë në këtë territor prej shoqërisë së të drejtës maqedonase Neniko Dooel Ljubisa në datën 18.04.2008. Pala paditëse ka fituar të drejtën e pronësisë mbi markën duke e blerë prej shoqërisë maqedonase në datën 16.06.2010. Në këto kushte, rezulton i paprovuar krejtësisht fakti se pala paditëse ka qenë në keqbesim në regjistrimin e markës në Shqipëri.

Pakica vlerëson se gjykatat e faktit gjatë zgjidhjes së kësaj mosmarrëveshje nuk ka zhvilluar një hetim të plotë dhe të gjithanshëm dhe duke pasur në konsideratë qëllimin dhe objektin e Ligjit nr.9947, datë 07.07.2008 “Për Pronësinë Industriale”. Në thelb e drejta e regjistrimit të markës i takon prodhuesit dhe atij që tërheq të drejta. Funksioni themelor i markës tregtare është identifikimi i origjinës së produktit[¹], ndërsa qëllimi kryesor i mbrojtjes së markës tregtare është stimulimi dhe sigurimi i një konkurence të ndershme në njërën anë, si dhe mbrojtja e konsumatorit në anën tjetër.

Në rastin konkret, pakica vlerëson se elementi i keqbesimit nënkupton që pala paditëse e kundërpaditur e ka ditur ose ka qenë e detyruar të dinte se e drejta e regjistrimit të markës i takon prodhuesit dhe atij që tërheq të drejta. Keqbesimi në këtë pikë i referohet gjendjes subjektive volutive, në formën e dijenisë efektive të tij lidhur me ekzistencën e të drejtës së pronësisë mbi markën tregtare “B-52”, apo të drejtave të rrjedhura prej saj në një territor të caktuar.

Në analizë të akteve të dosjes gjyqësore si dhe pjesës arsyetuese të vendimeve gjyqësore ka rezultuar se pala e paditur kundër-paditëse ka provuar gjatë gjykimit se, shoqëria kroate Bavaria Adria ka furnizuar me produktin tre shoqëri shqiptare “Gjithësia Market” sh.p.k., “Arseni” sh.p.k dhe “TL-08” sh.p.k. Me shkresën nr.2369, datë 20.12.2012, të Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave janë paraqitur dokumentet e nevojshme nëpërmjet të cilave është provuar importimi i produktit në datat 10.08.2006; 09.10.2007; 15.09.2009; 01.02.2010. Në këtë kuadër, vlerësohet se ekzistenca e keqbesimit të palës paditëse të kundër-paditur nuk është hetuar në mënyrë të plotë dhe të gjithanshme nga ana e dy gjykatave të faktit.

Në këtë kontekst, pakica vlerëson se vendimit të gjykatave të faktit i mungon arsyetimi mbi bazën e analizës së provave të marra në shqyrtim, që do të thotë se vendimi nuk përputhet plotësisht me të dhënat objektive të çështjes dhe për rrjedhojë është dhe i pambështetur në ligj. Gjykata në vendimin e saj, nuk ka bërë një analizë tërësore dhe objektive të provave (126), po kështu nuk ka respektuar kërkesat e pikës 1 dhe 2 të nenit 310/II të Kodit të Procedurës Civile.

Mosrespektimi i nenit 11, 14, 16, 126, 224/a, 213, të K.Pr.Civile, ka bërë që gjykatat të mos përcaktojnë në përputhje me ligjin provat që janë të domosdoshme e që kanë lidhje me çështjen në gjykim, vërtetësinë e tyre në lidhje me faktin që kërkohet të vërtetohet, rëndësinë dhe fuqinë provuese të tyre dhe për rrjedhojë kanë zbatuar gabim ligjin edhe në analizën dhe çmuarjen e drejtë dhe të saktë të provave sipas ligjit.

Sa më sipër, pakica vlerëson se në mbështetje të nenit 472, të Kodit të Procedurës Civile, Kolegji Civil i Gjykatës së Lartë ka në kompetencë të shqyrtojë problemet që kanë të bëjnë me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar të ligjit material e procedural, por pa bërë një rivlerësim të provave në të kundërt me atë që kanë bërë gjykatat e hallkave më të ulëta.[¹]

Trajtimi dhe aplikimi i drejtë i ligjit në zgjidhjen e një mosmarrëveshjeje gjyqësore është kompetencë e Gjykatës së Lartë (ajo mund ta bëjë dhe vetë direkt aplikimin e drejtë të ligjit), por për sa kohë ky trajtim ligjor duhet të bëhet në harmoni me provat dhe aktet që ndodhen në dosjen gjyqësore, vlerësohet nga unë si gjyqtare në pakicë domosdoshmëria e një hetimi të plotë nga ana e Gjykatës së Apelit Tiranë, duke analizuar gjendjen konkrete të faktit me normat ligjore që rregullojnë këtë situatë.

Për arsyet e mësipërme, vlerësoj se vendimi nr.1692, datë 05.09.2013, i Gjykatës së Apelit Tiranë duhet të prishej dhe çështja duhet të kthehej për rishqyrtim në Gjykatën e Apelit Tiranë me tjetër trup gjykues.

Majlinda Andrea

Nr. 11243-00557-00-2016 i Regj. Themeltar

Nr. 00 - 2016 - 712 i Vendimit (67)