Neftgaz geologiyasi va geokimyosi

Gatchetitlar Polыpada, Vengriyada, Apgliyada, Bel- I iyada va boshqa mamlakatlarda uchraydi. Nsft va yopishqoq bitumlar guruxugi neftoidtar xam kiradi.
Nsftoidlar dsb otqindi (magmatik) tot jinslarida neftsimon tomchi suyukdiklarga aytiladi. Genetik jixatidan organik moddali anal termik jarayonida qayta xaydalgani xosil buladi. Nsftoidlar keng tarqalgan bulishiga qaramay amaliy axamiyatga ega bulmagan, kam mikdorda uchraydi. Ular Gruziyada, Bolgariyada, Skandinav yarim orolida, Japubiy va Shimoliy Amsrikada, Manʼchi- nuriya va boshqa joylarda maʼlum.
Mufassal urganilgan (Rossini F., 1960Y) natijada bu peftdan bir necha yuz individual birikma ajratilgan va neftaarning 1-uruxdi va element tarkibini urganish usul- lari ishlab chpqilgan.
Neftaarning elementam tarkibi nisbatan yaxshi urganilgan. Uglerod 83-89%, vodorod 12-14% pi tashkil l adi. Qolgan uch ga elsmeptning (kislorod, azot va oltishu- gurt) neftdagi maksimal tarkibi damba-dam kislorodli gu- rux (kislorodnoy fupirovki) nomidan birlashadi va ular jamisi 8% ni xam tashkil etishi mumkin (asosan oltingu- gurt xisobiga) ammo odatda u juda kam.
Mass-spektrometrik usuli - uglevodorod gaz va suyuq, uglevorod buglarini taxlili uchun va moddalarning izotop tarkibini aniqdash uchun kullaniladi.
Gaz suvli xromograf bilan mass-spktrometriya bir- galikda neftli uglevorodlar tarkibini tadqiqot qidlishda ancha Samara beradi.

Optik usulda tekshirishda infraqizil va ultrabi- nafsha spektrokopiya, nurlarni kombinatsiyey tarkdlishi, sinish va optik faollik kursatkichlarini anikdash usulla- riga kiradi.
Uglevorodlarnipg tarkibi va tuzilishini tekshirish uchun ularni ultrabinafsha va iifraqizil joylarida spektr yutish anikdanadi. Aromatik birikmalari taxdil qilishda ultrabinafsha qilishda.
Neftlarning alohida fraksiyalarini mufassal urganish va ulardagi individual uglevodorodlarni tugri anikdash faqatgina gazsuyuqlik gramogograf masspekgro- mstriya bilan qushib, ipfraqizil spektroskopiya va boshqa fizik-ximik usullardan yaʼpi uslublaridan foydalanish mujassam urganishning tuliq imkon beradi.