Mundarija Kirish I bob. Gulli o’simliklar haqida umumiy ma’lumot

2.3. Tol turkumiga oid o'simliklar haqida
Oq tol (Salix alba )- toldoshlar oilasiga mansub manzarali daraxt. Novdalari to’g’ri, egiluvchan , bargi ingichka (1-3 sm), uzun (5-15sm), cheti arra tishli, ikkala tmoni kumushrang tuklar bilan qoplangan. Aprel-mayda gullab mevalaydi.Kanallar, ariq va hovuzlar bo’yiga ekiladi.Novdasidan qalamcha qilib ko’paytiriladi.
Oq tolning (S.alba)-balandligi 10-15 m,yog’och tanasi po’stlog’I to’q kulrang.Tanasining diatmetri 1,5 m gacha.
Qora tolning (S.excelsa Gmel) -daraxt novdalari rangi qo’ng’ir – qizg’ish.Tez o’sadi.Issiqqa chidamli,sho’rxok yerlarda ham yaxshi o’sadi.Qalamchasi va poyasi ekib o’stiriladi.Obodonlashtirish va xo’jalik ehtiyojlari uchun ko’p ekiladi.
Ignabargli tol(S.acutifolia)-daryo bo’ylarida, kichik-kichik suv havzalari, ariqlar, xonadonlarda atrofida o’sadi. Qurg’oqchilikka, sho’rxokka chidamli. Novdalari nozik va ingichka. Balandligi 2-4 m
Suvtol yoki Vilgelms toli(S.Wilhelmsiana Bieb)-buta, novdasi ingichka va uzun. Cho’l, adir, tog’ zonalarida, to’qayzorlarda uchraydi.
Olga toli-S.Olgae RGl)-yirik buta,novdalari rngi qora qizil yoki sariq
Nedzvetskiy tol(S.niedzwieckii Goerz)-past bo’yli daraxt,pishgan novdalari qizg’ish yoki qo’ng’ir.Daryo sohillarida o’sadi.
Turon toli(S.turanica Nas)-tog’ va tog’oldi to’qaylarida to’p-to’p bo’lib o’sadi. Katta buta balandligi 5-6m.
Barglarining uzunligi 12sm,novdasi och sariq. Novdalaridan har xil savatlar to’qiladi. Ko’kalamzorlashtirish, obodonlik, ihota o’rmonzorlari tashkil etish, yog’och va xoda olish uchun ekiladi. Qadimdan uning yog’ochidan qurilish materiallari, ishkom, so’ri, har xil buyumlar, beshik, bolalar o’yinchoqlari, ketmon, belkurak dastalari yasashda foydalaniladi
Majnuntol (Salix babylonica ) – -toldoshlar oilasiga mansub daraxt. Boʻyi 8–10 m cha. Poyasi tik, novdalari tuksiz, yaltiroq, uzun va ingichka, egilib oʻsadi. Bir yillik novdalari esa mayin tuk bilan qoplangan. Bargi oddiy, nashtarsimon poyada ketma-ket joylashgan. Guli bir jinsli, toʻpguli kuchalasimon. Mart—aprelda gullaydi, urugʻi tukli. Manzarali daraxt sifatida koʻp oʻstiriladi.Novdalaridan savatlar,shisha idishlarning g’iloflari har xil mebel anjomlari va boshqalar to’qiladi.Majnuntol qo’goz va teri oshlashda ham ishlatiladi