Мунадарижа

Fonematik idrok holati

Bolalarning umumiy soni	Tovushlar talaffuzi va fonematik idroki me’yorda rivojlangan bolalar	Tovushlar talaffuzi me’yor va fonematik idroki rivojlanmagan bolalar	Tovushlar talaffuzida kamchiliklar bo‘lgan, fone-matik idroki me’yorda bo‘lgan bolalar	Tovushlar talaffuzi va fonematik idrokida kamchiligi bo‘lgan bolalar
20 nafar	4 (10 %)	13 nafar (75 %)	2 (19 %)	3 nafar (15 %)

Fonematik idrok rivojlanishidagi kamchiliklar tufayli kelib chiqqan talaffuz nuqsoniga ega ekspressiv dizartriyali bo‘lgan bolalarning maktabda ta’lim olishi, savod o‘rganishi zarur bo‘lgan ko‘nikma va malakalar yetarli shakllanmagan bo‘ladi. Bu esa maktabda ta’lim olish jarayonida bola oldida bir qator qiyinchiliklar tug‘diradi va o‘zlashtirishda o‘z tengdoshlaridan orqada qolishga olib keladi.
Jadval ko‘rsatkichlari diagrammada quyidagicha ko‘rinish oldi:



2.3-rasm. Fonematik idrok holati

2.4-jadval

Nutqni tushunish holatini tekshirish natijalari

№	Topshiriqlar	Nutqni tushunish holatini baholash natijalari (% hisobida)
		5 b	4 b	3 b	2 b	1 b
1.	So‘zlarni tushunishini tekshirish	30	50	20	-	-
2.	Gaplarni tushunishini tekshirish	25	35	40	-	-
3.	Grammatik shakllarni tushunishini tekshirish	20	30	50	-	-
4.	Nutqni tushunish holati bo‘yicha o‘rtacha qiymat	30	40	30	-	-

Tekshiruvdan o‘tkazilgan maktabgacha yoshdagi yengil dizartriyali 6 nafar (30%) bolada so‘zlarni tushunish jarayoni rivojlangan, 10 nafar (50%) bola ko‘chma ma’nosida kelgan so‘zlarni tushunishda alohida xatolarga yo‘l qo‘ygan bo‘lsa, 4 nafar (20%) bola so‘zlarni tushunishda oid berilgan topiriqlarni xato bajardi, biroq defektolog yordamidan foydalanib xatolarini to‘g‘rilay oldi. Masalan, Umida D, 6 yosh. ko‘zgu, to‘shak, dahan kabi so‘zlarni tushunishga, qo‘l va barmoq so‘zlarini farqlashga qiynaldi.