Молиявий ҳисоботнинг халкаро стандарти 13 Ҳаққоний қийматни баҳолаш Мақсади

Бозор иштирокчилари 
22 
Тадбиркорлик субъекти бозор иштирокчилари активни ёки мажбуриятни нархлашда 
фойдаланиши мумкин бўлган фаразлар орқали актив ёки мажбуриятнинг ҳаққоний 
қийматини баҳолаши лозим, бунда бозор иштирокчилари ўзларининг энг мақбул иқтисодий 
манфаатлари учун ҳаракат қилишлари фараз қилинади. 
23 
Ушбу фаразларни шакллантиришда, тадбиркорлик субъекти муайян бозор иштирокчиларини 
аниқлаши шарт эмас. Бунинг ўрнига, тадбиркорлик субъекти бозор иштирокчиларини умумий ҳолда
фарқлайдиган хусусиятларни аниқлаши лозим, бунда барча қуйидагиларга хос омиллар инобатга 
олинади: 
(a) 
актив ёки мажбурият; 
(б) 
актив ёки мажбурият бўйича асосий (ёки энг афзал) бозор; ва 
(в) 
тадбиркорлик субъекти ушбу бозорда битим тузиши мумкин бўлган бозор иштирокчилари. 
Нарх 
24 
Ҳаққоний қиймат бу жорий бозор шароитларида баҳолаш санасида асосий (ёки энг афзал) 
бозордаги одатий операцияда активни сотишда олиниши ёки мажбуриятни ўтказишда 
тўланиши мумкин бўлган нархдир (яъни чиқиш нархидир), бунда ушбу нарх бевосита 
кузатиладиган бўлиши ёки бошқа баҳолаш усули орқали баҳоланишидан қатъий назар. 
25 
Актив ёки мажбуриятнинг ҳаққоний қийматини баҳолашда фойдаланиладиган асосий (ёки энг 
афзал) бозордаги нарх битимга оид ҳаражатлар суммасига тўғриланмаслиги лозим. Битимга оид 
ҳаражатлар бошқа МҲХС ларга мувофиқ ҳисобга олиниши лозим. Битимга оид ҳаражатлар актив 
ёки мажбуриятнинг хусусияти эмас; балки улар операцияга хос бўлади ва тадбиркорлик субъекти 
актив ёки мажбурият бўйича битимни қандай тузишига қараб фарқланади.
26 
Битимга оид ҳаражатлар транспорт ҳаражатларини ўз ичига олмайди. Агарда жой активнинг 
хусусияти бўлса (масалан, товар учун бўлиши мумкин бўлган ҳолат), асосий (ёки энг афзал) 
бозордаги нарх активни унинг жорий жойидан ушбу бозоргача етказишда сарфланиши мумкин 
бўлган ҳаражатларга, агарда мавжуд бўлса, нисбатан тўғриланиши лозим. 

---

МҲХС 13 
4 
©
МҲХС Фонди