Молиявий ҳисоботнинг халкаро стандарти 13 Ҳаққоний қийматни баҳолаш Мақсади

Номолиявий активлар учун баҳолашнинг дастлабки шарти 
31 
Номолиявий активдан энг юқори ва энг унумли фойдаланиш қуйидаги тарзда активнинг ҳаққоний 
қийматини баҳолашда фойдаланиладиган баҳолашнинг дастлабки шартини белгилайди: 
(a) 
номолиявий активдан энг юқори ва энг унумли фойдаланиш ундан бошқа активлар билан 
биргаликда гуруҳ сифатида (фойдаланиш учун ўрнатилган ёки бошқа ҳолларда созланган 
ҳолда) ёки бошқа активлар ва мажбуриятлар билан биргаликда (масалан, бизнес) 
фойдаланиш орқали бозор иштирокчиларига максимум қийматни таъминлаши мумкин. 
(i) 
Агарда активдан энг юқори ва энг унумли фойдаланиш активдан бошқа активлар 
билан ёки бошқа активлар ва мажбуриятлар билан биргаликда фойдаланиш 
бўлса, активнинг ҳаққоний қиймати актив бошқа активлар ёки бошқа активлар ва 
мажбуриятлар билан биргаликда фойдаланилиши мумкинлигини ва ушбу 
активлар ва мажбуриятлар (яъни унинг тўлдирувчи активлари ва уларга боғлиқ 
мажбуриятлар) бозор иштирокчилари учун мавжуд бўлиши мумкинлигини фараз 
қилган ҳолда активни сотиш бўйича жорий операцияда олиниши мумкин бўлган 
нархдир. 
(ii) 
актив билан ва тўлдирувчи активлар билан боғлиқ мажбуриятлар айланма 
капитални молиялаштирадиган мажбуриятларни ўз ичига олади, аммо активлар 
гуруҳи ичидаги активлардан ташқари бўлган активларни молиялаштиришда 
фойдаланиладиган мажбуриятларни ўз ичига олмайди. 

---

МҲХС 13 
©
МҲХС Фонди 
5
(iii) 
номолиявий активдан энг юқори ва энг унумли фойдаланиш тўғрисидаги 
фаразлар актив фойдаланилиши мумкин бўлган активлар гуруҳидаги ёки 
активлар ва мажбуриятлар гуруҳидаги барча (энг юқори ва энг унумли 
фойдаланиш ўринли бўлган) активларга нисбатан мос бўлиши лозим. 
(б) 
номолиявий активдан энг юқори ва энг унумли фойдаланиш мустақил асосда бозор 
иштирокчилари учун максимум қийматни таъминлаши мумкин. Агарда активдан энг 
юқори ва энг унумли фойдаланиш ундан мустақил асосда фойдаланиш бўлса, активнинг
ҳаққоний қиймати активдан мустақил асосда фойдаланиши мумкин бўлган бозор 
иштирокчиларига активни сотиш бўйича жорий операцияда олиниши мумкин бўлган 
нархдир. 
32 
Номолиявий активнинг ҳаққоний қийматини баҳолашда шу нарса фараз қилинадики, актив бошқа 
МҲХС ларда белгиланган ҳисоб бирлигига мос тарзда сотилади (қайсики алоҳида актив бўлиши 
мумкин). Бундай ҳолат ҳаттоки қачонки ушбу ҳаққоний қийматни баҳолаш активдан энг юқори ва 
энг унумли фойдаланиш унинг бошқа активлар билан ёки бошқа активлар ва мажбуриятлар билан 
биргаликда фойдаланилиши бўлганда ҳам бўлади, чунки ҳаққоний қийматни баҳолаш бозор 
иштирокчилари аллақачон тўлдирувчи активларга ва унга боғлиқ мажбуриятларга эга деб фараз 
қилади. 
33 
Б3-банд номолиявий активлар учун баҳолашнинг дастлабки шарти концепциясини қўллашни 
тасвирлайди.