Minerallar va ularni kelib chiqishiga ko’ra sinflanishi Minerallar hosil qiladigan tog’ jinslari va ularning turlari Cho’kindi tog’ jinslari



Download 281,03 Kb.
bet1/12
Sana22.04.2022
Hajmi281,03 Kb.
#571861
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Neft gaz geologiyasi


4- Mavzu: Minerallar. Tog’ jinslari. Cho’kindi tog’ jinslari
Reja:

  1. Minerallar va ularni kelib chiqishiga ko’ra sinflanishi

  2. Minerallar hosil qiladigan tog’ jinslari va ularning turlari

  3. Cho’kindi tog’ jinslari


Минерал (лотинчадан minera - маъдан) – Ер қаърида ва юзасида табиий жараёнлар туфайли кимёвий элементларнинг бирикишидан вужудга келувчи, кимёвий таркиби, тузилиши ва хоссалари бўйича ўзига хос бўлган табиий жисмдир. Минераллар аксарият ҳолларда кристалли ва аморфли қаттиқ жисмлар ҳисобланади.
Табиатда 3 мингдан ортиқ минераллар топилган, аммо уларнинг оз қисмигина йирик тўпламлар ҳосил қилади; бундай минераллар жинс ҳосил қилувчи дейилади.
Жинс ҳосил қилувчи минераллар ер пўстида энг кенг тарқалган, тоғ жинсларининг доимий асосий таркибий қисмлари ҳисобланувчи табиий бирикмалардир. Тоғ жинсларининг ҳар бир генетик гуруҳига ўзининг жинс ҳосил қилувчи минераллари хос бўлади.

Минералларнинг таснифи

Минералларнинг замонавий таснифи асосига кимёвий таркиби ва кристалл структурасини кўзда тутувчи кристаллокимёвий тамойил олинган. Таснифнинг бундай бирлиги бўлиб минерал тури саналади. Таркиби ва структураси бўйича ўхшаш минерал турлар гуруҳларга, кичик синфларга ва синфларга бирлашади. Энг йирик систематик табақа бўлиб туркум саналади.
Биз ушбу дарсликда саккиз синф вакилларидан асосийларини кўриб чиқамиз. Булар – силикатлар ва алюмосиликатлар, оксидлар ва гидроксидлар, сульфидлар, сульфатлар, карбонатлар, галогенидлар, фосфатлар ва соф элементлардир. Одатда улардан энг кўп учрайдиганлари жинс ҳосил қилувчи минераллар ҳисобланади.
Ер пўсти оғирлигининг 70 фойизидан ортиғини икки элемент – кислород ва кремний ташкил этади. Кремний табиий бирикмаларда кислороднинг тўртта атоми билан боғланган (SiO4) бўлиб, бу кремнекислородли тетраэдр дейилади (24-расм). Кислород бошқа структуравий турларни ҳам ҳосил қилади, аммо унинг кремнекислородли тетраэдрларда қатнашиши жуда муҳим ҳисобланади.



Download 281,03 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish