www.ziyouz.com
kutubxonasi
100
— Da, ov haqida! — dedi hokimona. — Qashqir ovi haqida!
— Esladim-esladim! — deya bosh irg‘adim. — Endi esladim. Picha xayolimdan ko‘tarilibdi. Ovga
qiziqmagandan keyin shu-da.
— Nu, ovga qiziqmaydigan odam ham bo‘ladimi?
— Qiziqqanim bilan, dalamizda bo‘ri yo‘q-da, ov qilayin desam.
— Nu-nu, bo‘ri yo‘q!.. Bir vaqtlar bu dalalar bo‘rilar makoni edi, bo‘rilar makoni!
— Bo‘rilar makoni? — deya angraydim.
— Da, bu dalalar bo‘rilar makoni edi!
Men dalalarimda ilon ko‘rdim, chayon ko‘rdim, tulki ko‘rdim. Ammo bo‘ri ko‘rmadim.
— Mana shu dalalar-a? — dedim.
— Da, bu dalalar bo‘rilar uyasi edi, bo‘rilar uyasi!
— Shunday-ya? — dedim.
— Da-da, bu dalalarda bo‘ri galalari to‘da-to‘da bo‘lib izg‘ib yurar edi!
— Yo‘g‘-e? — dedim.
— Da-da, bu dalalarda yirtqich bo‘rilar uvillab-uvillab daydib yurar edi!
Men nima deyishimni bilmadim.
— Bo‘ri o‘z uyasidan olislab ketmaydi, deyishadi, — dedim. — Unda gala-gala bo‘ri qayoqqa
ketadi?
— Sho‘ro hukumati qirib tashladi! Mana bunday paq-paq otib qirib tashladi! Sho‘ro hukumati ikki
milliontacha yirtqich bo‘rini ana shunday qiriy tashladi! O-o-o, Sho‘ro hukumati bo‘lmasa, bu
dalalarda dehqonchilik qilish qayoqda edi? O-o-o, Sho‘ro hukumati bo‘lmasa, bu dalalarda dehqon
qayoqda edi?
— Ha! — deya yana kesak olib berdi Ideologiya. — Sovet Ittifoqida sotsializmning g‘alaba qilishi
natijasida ekspluatator sinflar tugatildi va kishining kishi tomonidan ekspluatatsiya qilinishiga barham
berildi, ishsizlik va qashshoqlik yo‘q qilindi, mehnatkashlarning moddiy va madaniy farovonligi yil
sayin o‘sib bordi, milliy zulmni keltirib chiqargan va xalqlar orasida bir-biriga ishonmaslikni
kuchaytirib kelgan ekspluatator sinflarning tugatilishi, Sovet hokimiyati tomonidan SSSRdagi barcha
xalqlar o‘rtasida haqiqiy tenglikni yuzaga chiqarishga qaratilgan lenincha milliy siyosatning amalga
oshirilayotganligi, ayrim millatlarning xo‘jalik, siyosiy va madaniy jihatdan o‘tmishdan meros bo‘lib
qolgan qoloqligini yo‘q qilishda rus xalqining sistemali suratda yordam berib kelayotganligi natijasida
sovet qishlog‘i hayotida juda katta o‘zgarishlar yuz berdi, sotsialistik qishloq xo‘jaligining
ekonomikasini mustahkamlash negizida kolxozchi dehqonlarning moddiy farovonligi oshdi, qishloq
hayoti shahar hayoti bilan tenglashdi, shahar bilan qishloq o‘rtasidagi tafovut yo‘qoldi...
— Mana bu yonimda o‘tirgan zot barcha davrlar va barcha xalqlar adibidir, — dedi kosag‘ul shoir.
— «Samarqand osmonida yulduzlar» romani muallifi bo‘ladi.
— «Samarqand osmonida yulduzlar»...
Buyuk adib gapimni ilib oldi.
— «Samarqand osmonida yulduzlar» romanida ham yirtqich qashqirlar hayoti qalamga olinadi, —
dedi. — Faqat unda qadim-qadimgi qashqirlar tasvirlanadi. Farqimiz — u kishi nuqul tarixiy
qashqirlar... nuqul tarixiy qashqirlar hayotiga murojaat qiladi, xolos...
Shoirlar jo‘na-jo‘na bo‘ldi.
— Siz idoragacha yuring, ish bor, — dedi raisimiz. Shoirlar mashina ket o‘rindig‘ida joylashdi.
Men raisimiz imosi bilan haydovchi qabatidan joy oldim.
Mashina Sayrak qishlog‘i yonalab yurdi-yurdi — Aqrab shahid qoralab keldi.
Haydovchi mashinani ohistalatdi. Chap qo‘lida mashina boshqardi. O‘ng qo‘lini yuzlari aro
ko‘tardi. Aqrab shahidga qarab pichir-pichir fotiha o‘qidi. O‘ng kaftini yuzlariga surtdi.
Men haydovchiga qo‘shilib fotiha o‘qidim.
— Tanho mozorda yotgan zot kim bo‘ldi? — dedi buyuk adib.
Tog‘ay Murod. Otamdan qolgan dalalar (roman)
Do'stlaringiz bilan baham: |