Microsoft Word hazrati umar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
156
ҳақларига дуо қилди. Уйлай-ўйлай Ҳазрати Умарни ҳақ деб ҳисоблай бошлади. У закот йиғувчи 
бир одамнинг Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламга: "Расулуллоҳ булар закотга 
берилган моллар, манавиларни эса менга ҳадя қилишди", деганда: "Отангнинг уйида 
ўтирганингда ҳам буларни сенга келтириб беришармиди?" дея, унга берилган молларни ҳам 
закотга қўшиб юборган эдилар. Шуларни ўйларкан, Абу Ҳурайранинг елкасига кимдир қўлини 
қўйди. 
— 
Лавозимингга қайтасанми, Абу Ҳурайра? 
— 
Йўқ, буни истамайман. 
— 
Фақат Юсуф алайҳиссаломгина вазифасини яхшироқ бажарган. 
— 
У киши пайғамбар эдилар. Мен эса бор-йўғи Умайманинг ўғлиман. Бундан буёғига иззат-
нафсимга тил теккизишларини, гарданимга қамчи тушишини ва мол-мулкимни мусодара 
қилинишига йўл қўёлмайман. 
Шу тариқа Абу Ҳурайранинг бошқарув сохасидаги фаолияти ниҳоясига етганди. 
Уч талоқ масаласи 
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам вафотларидан кейин одамларда қандайдир 
бўшликни ҳис қилган Ҳазрати Умар талоқ масаласида ҳам жиддий ҳаракатлар қилиш 
кераклигини англадилар. Қуръон ва суннатга кўра, бир оиланинг бутун ажрашиб кетиши учун 
алоҳида-алоҳида ҳолда уч маротаба талоқ тушиши керак эди. Бунга кўра, ҳомиладор бўлмаган 
хотинидан ажрашишни истаган эркак бир маротаба талоқ қилади. Шундан кейнн у ўша аёл 
билан бир-бирига бегона бўлади. Агар яна яшаб кетишса, иккинчи маротаба ҳам талоқ қилиш 
мумкин. Учинчи марта талоқ қилгандан кейин эр-хотин бутунлаи ажрашишган ҳисобланади. 
Уч талоқнинг орасида бунча вақт бўлишининг ҳикмати шундай: "Эр-хотин ажрашади ва 
ёлғиз яшаш афзалми ёки йўқ?" Буни ҳаётда яшаб кўриб, охирги қарорни шунга қараб чиқариш 
имконини беришдир. 
Лекин Ҳазрати Умар даврларига келиб бу жиддийлик йўқолиб, одамлар бир талоқ ўрнига уч 
талоқ деб юбораётганларини эшитиб, саҳобаларнинг улуғлари билан маслаҳатлашишга қарор 
қилдилар. Саҳобалар мажлисида ушбу масала кўриб чиқилди ва қуйидаги фикрда тўхталди: 
Кимки бир вақтнинг ўзида хотинини уч марта талоқ қилса, бу росмана уч талоққа ўтиб, масала 
шунга кўра ҳал қилинади. 
Шу тариқа бу қарор Ислом оламига кенг тарқалди. 
Умму Гулсум 
— 
Али, қизинг Умму Гулсумни никоҳимга олмоқчиман. 
Ҳазрати Али учун бу кутилмаган таклиф бўлади. 
— 
У ҳали анча ёш-ку, мўминлар амири. 
Ҳазрати Умар индамадилар. Бу гаплари билан Ҳазрати Али: "Сиз ёшингизга мосига 
уйлансангиз яхшироқ бўларди", демоқчи эдилар. 
Ҳазрати Умар бошқа гапирмадилар. Бу фикрни у кишига Амр ибн Ос берган эди. 
"
Расулуллоҳга қариндошлик муносабатингиз бўларди", деган эди Амр. 
Ҳазрати Умарнинг бундай қариндош-уруғчиликка эҳтиёжлари йўқ эди. Зеро, у киши билан 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ораларида қариндошликдан ҳам юқорирок, 
ришталар бор эди. Қизлари Ҳафса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи аа салламнинг аёллари эди. 
қолаверса, Ҳазрати Умар инсон охиратда насаб эмас, иймон ва ихлос билан қилинган амал 
салим қалб билан азиз бўлишни яхши биларди. 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга қариндош бўлиш истагида Ҳазрати Алининг 

---

Ҳазрати Умар ибн Хаттоб (р.а.). Аҳмад Лутфий Қозончи