Microsoft Word hazrati umar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
224
Сўнгсўз 
Ҳазрати Умар жаҳли тез инсон эдилар. Лекин у кишини бунда айблай олмаймиз. 
"
Биз қабул қилган дин сенинг динингдан афзал", дея олган куёви Саид ибн Зайдни 
дўппослаганларида ва унга ёрдам беришга шошилган синглиси Фотиманинг оғзи-бурнини қон 
қилганларида ўша жаҳл яққол намоён бўлган эди. 
Расулуллоҳнинг ҳузурларида ёқимсиз воқеа содир бўлган замон, асаблари таранглашиб: 
"
Изн беринг, калласини олай", деган ҳам ўша Ҳазратимиз Умардир. 
Абу Бакр ўлим тўшагида эканлар, Талҳанинг югуриб келиб: "Сиз Умарнинг қандайлигини 
била туриб, уни халифа этиб тайинлаяпсиз, Аллоҳга нима деб жавоб берасиз?" дейишга ундаган 
нарса ҳам Ҳазрати Умардаги ўша қаҳр ва ғазаб эди. Лекин Умар розияллоҳу анҳу амир 
сифатида илк бор жума хутбасини ўқишга чиққанларида, сўзларини қуйидаги дуолар билан 
бошлаган эдилар: "Аллоҳим, мен қаҳри қаттиқ инсонман. Сенга бўйсунганларга нисбатан мени 
юмшоқ табиатли, адолатли қил. Қаҳрим ва қаттиққўллигимни зулмга айлантирмай, 
душманларинг, фитна-фасодчилар ва мунофиқларга йўналтир". 
Бир инсон табиатан юмшоқ бўлса, бошқаларга нисбатан ўзи истаса ҳам, қаттиққўллик қила 
олмайди. Одамлар уни яхши инсон деб қабул қилишади. Бундай инсон мақтовга лойиқ. 
Лекин ҳақиқий мақтовга қаҳри қаттиқлигига қарамай, асабларини жиловлай олган одам 
сазовордир. 
Ҳазрати Умар қалбидаги Аллоҳ ва Расулига бўлган чексиз муҳаббат ва юксак эҳтиром билан 
лиммо-лим эди. Агар шу муҳаббат ва эҳтиром бўлмаганида минглаб чақирим ҳудудга чўзилган 
улкан давлатнинг якка ҳокими бўлиш ғурури туфайли у золим ва қонхўр раҳбарга айланиши 
мумкин эди. Лекин ўша муҳаббат ва эҳтиром унинг қаҳру ғазабини ҳақ ва адолатга бош 
эгдирди. 
Отининг ахлатида арпа донларини кўриб: "Мўминлар очликдан қийналаётган бир пайтда, 
сен арпа еяпсанми?" деб, отга бериладиган арпани бир камбағал оиланинг дастурхонига тортиқ 
қилишга Умарни ундаган нарса ҳам муҳаббат ва эҳтиромдир. 
Аллоҳ ва Расулига бўлган муҳаббат ва буюк эҳтиром қаҳру ғазаб билан қоришиб, у зотни 
адолат тожи қилиб кўтарди... 
Кийиниши, еб-ичиши билан ёнидаги инсонлардан ажралиб турмаган, лекин ҳақ ва адолатга 
содиқлиги билан одамлар қалбини забт этган Ҳазрати Умар ҳақларидаги рисоламиз 
китобхонларга манзур бўлди деган умиддамиз. 
Аллоҳ у зотдан рози бўлсин. 
Муаллиф