Microsoft Word hazrati umar ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
122
кўрсатар эдилар. 
Ҳазрати Умарнинг фикрларича, кундузлари рўзадор, кечалари бедор мингта жоҳил 
обиднинг ўлими бир олимнинг ўлими билан бир хил эмас. Чунки олим адашса, олам адашади. 
Одамлар гоҳ-гоҳида у кишининг шундай деганларини эшитиб қолардилар: 
— 
Илм олинглар! Илм билан биргаликда вазминлик ва ҳалимликни ҳам ўрганинглар. 
Бошлиқларингизни ҳурмат қилинглар, уларга нисбатан тавозуъли бўлинглар. Такаббур олим 
бўлишдан сақланинглар. Агар кибрли ва манман бўлсангиз, илмнинг эмас, жаҳлнинг йўлига 
юрган бўласиз... 
Бир суҳбат асносида Ҳазрати Умар шундай деганлари нақл қилинади: 
— 
Бу уммат учун энг таҳликали ҳисоблаганим мунофиқ олимлардир. 
Мажлисдагилардан бири: 
— 
Билимдон мунофиқ деганда нимани назарда тутяпсиз, мўминлар амири? — деб сўради. 
— 
Илм фақат тилларида бўлиб, қалбларида Аллоҳдан қўрқмаган, қиладиган ишлари 
фосиқлик бўлганларни назарда тутяпман. 
Фитна 
— 
Бугун жаноза борлигини биласанми, Ҳузайфа? 
— 
Ҳа, биламан. 
— 
Унда юр, ўқиб олайлик. 
— 
Ўқишни истамайман. 
Ҳазрати Умар Ҳузайфа ибн Йамонни зўрламадилар. Лекин ўзлари ҳам йўлларини 
ўзгартирдилар, жанозага бормадилар. Вафот этган киши мунофиқлардан эканини англадилар. 
— 
Мунофиқлардан яна борми, Ҳузайфа? 
— 
Ҳа, бир нечта бор. 
Ҳазрати Умар: "Уларни менга айтсанг, хурсанд бўлардим", деёлмадилар. Чунки илтимос 
барибир қондирилмасди. Бу мавзуда Ҳузайфа оғиз очмаслиги, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам унинг қулоқларига пичирлаб айтган бу сўзларни у ўзи билан қабрга олиб кетиши 
маълум эди. 
— 
Майли, Ҳузайфа, лекин айт-чи, ўша бир нечтанинг ичида мен ҳам борманми? 
Ҳазрати Умардек инсон бу саволни бермасликлари кераклигини биз биламиз. Агар бу 
дунёда Ҳазрати Умар ҳам мунофиқ бўлсалар, қолганлар орасидан чин мусулмонни кундузи 
чироқ ёқиб топиш даргумон. Ҳазрати Умар ҳам бу саволни майнавозчилик қилиб эмас, жиддий 
сўраётган эдилар. 
Зеро, Ҳазрати Умарнинг фикрларича, унинг даражасидаги инсоннинг хатоси оддий 
одамнинг хатоси билан баробар эмас. Яна у зот бир тарафдан Аллоҳнинг раҳматидан умидини 
узмаган, бошқа тарафдан Унинг азобидан асло хотиржам бўлмаган тақво соҳиби эдилар. 
"
Муҳаммад уммати орасида энг юксак мартаба соҳиби бор", дейилганда, "Ўша мен 
эмасмиканман?" деб умид қилган ҳам, "Шу уммат орасида энг мунофиқ одам бор, ўша одам 
азобга маҳкум", дейилганда ҳам, "Ўша мунофиқ мен эмасмиканман?" дея қўрққан одам Ҳазрати 
Умар эдилар. 
— 
Йўқ, амирул мўминин, сиз мунофиқ эмассиз! 
Ҳазрати Умар енгил тин олдилар. 
* * * 
Кунларнинг бирида Ҳазрати Умар Ҳузайфа ҳам қатнашаётган йиғилишда: 
— 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг фитна хусусида айтган гапларини ким 

---

Ҳазрати Умар ибн Хаттоб (р.а.). Аҳмад Лутфий Қозончи