Konfliktologiya – bu nizolarning paydo bo'lishi, rivojlanishi va tugatilishini tartibga soluvchi qonunlar, shuningdek, ularni hal qilish mexanizmlari va ularni boshqarish haqidagi fan.
Konfliktologiya, yoki konfliktlar yechimi soxasi yangi rivojlanib kelayotigan va taraqqiy etayot'gan fan sohalaridan xisoblanadi. Shu bois, konfliktologiya soxasining nazariy asoslari, uning milliy xususiyatlari, ijtimoiy o`ziga xosliklari, konfliktlarning jamiyat xayoti bilan aloqadorligi, shaxslararo konfliktlar, konfliktlarning xuquqiy aspektlari, mehnat jamoasidagi konfliktlar masalalari ko`pchilik tadqiqotchilarni qiziqtiradi. Ko`rinib turibdiki, konfliktologiyaning o`z ichki yunalishlari ko`p. Konfliktologik kayfiyat va xususiyatlarni urganish jamiyatdagi inqirozlarning kelib chiqishi va ijtimoiy tuqnashuvlarning oldini olishga ko`mak beradi.
Konfliktologiyaning asosiy vazifasi – konfliktlarning oldini olish, uni rivojlanishining turli bosqichlarida oldini olishning turli imkoniyatlarini va ishtirokchilarning darajasi va tarkibidan qat`iy nazar nizolarni hal qilish, konfliktlarga qarshi kurashning samarali usullarini o`rganishdan iborat.
Hayot konfliktlarga to`la, insonning jamiyatda yashash tarzini turli ziddiyatlarsiz tasavvur etib bo`lmaydi. Turli nizo va ziddiyatlar bilan umr davomida, har qanday yoshda, har qanday joyda, har qanday vaziyatda to`qnash kelishi mumkin. Hech bir inson o`zini konfliktlardan doimiy muhofaza qilingan deb hisoblay olmaydi. Chunki konfliktlar ba`zan qo`qqisdan, hech kutilmagan holda vujudga kelishi hamda inson hayot tarzini tubdan o`zgartirib yuborishi mumkin. Konflikt har bir inson hayotining ajralmas qismi bo`lib hisoblanadi. Har birimiz bolalik davrimizdan konflikt vaziyatga tushamiz va bu holatlardan chiqib
ketish yo`llari va usullarini qidiramiz. Shu nuqtai nazardan qaraganda, konflikt ijtimoiy hodisa hisoblanadi.
Har bir inson konfliktlar bilan to`qnash kelishi aniq bo`lganligi sababli, konfliktlar haqida keng bilimlarni tarbiyalash va shakllantirish muhim pedagogik ahamiyat kasb etadi. Konfliktlar va ularning yechimi bo`yicha ma`lum bilimlar va ko`nikmalarni egallamasdan turib, zamonaviy ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarda faoliyat olib borib hamda ularni boshqarib bo`lmaydi.
Konflikt har kunlik hayot tarzimizga xos voqeylik bo`lishiga qaramay, insonlar uni ko`pincha noto`g`ri talqin etadi, konflikt vaziyatga tushib qolganimizdagina mana shu konflikt vaziyatni tahlil qilishga urinamiz. Ammo har doim ham bizning bilim va ko`nikmalarimiz konflikt vaziyatdan chiqib ketish uchun yetarli bo`lmaydi. Chunki bizning hayotiy tajribamiz kam va konfliktlar yechimi bo`yicha maxsus bilimlarni egallamaganmiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |