Ota-onalar tomonidan: ijtimoiy ta'lim va tarbiya muassasasi sifatida maktabga talablarning oshishi, ijtimoiy va maqom qarama-qarshiliklari.
Pedagogik nizolarning sabablari.Pedagogik ziddiyat - bu murakkab hodisa bo'lib, u odatda obyektiv va subyektiv sabablarga ko'ra sodir bo'ladi.
M. M. Ribakova [82] bo'yicha pedagogik nizolarning tipologiyasini ko'rib chiqamiz:
Obyektiv sabablarga ko'ra yuzaga keladigan nizolar: o'qituvchilarning ijtimoiy-iqtisodiy holati, pedagogik faoliyat shartlari (ekologik, etnik jihati).
Ta'lim jarayoni ishtirokchilarining xatti-harakati bilan bog'liq nizolar.
Shaxslararo munosabatlar sohasidagi konfliktlar (ya'ni, sabab bo'lgan). O'quv jarayonidagi har bir ishtirokchining psixologik xususiyatlari (yosh,
individual psixologik, ijtimoiy-psixologik) tufayli maktab jamiyatidagi shaxslararo munosabatlarning o'ziga xos xususiyatlari bilan bog'liq bo'lgan subyektiv sabablar) e`tiborga olinishi lozim.
Pedagogik nizo, qoida tariqasida, obyektiv sharoitlar asosida vujudga keladi, subyektiv omil esa o'quv yurtidagi nizolarni qo'zg'atishda ustuvor rol o'ynaydi. Ta'lim faoliyatida eng ko'p uchraydigan nizolar shaxslararo munosabatlar to'qnashuvlaridir: Bu "o`quvchi-o`quvchi", "o'qituvchi-o`quvchi", "o'qituvchi- o'qituvchi", "o'qituvchi-ma'muriyat”, “o'qituvchi-ota-onalar” kabi to'qnashuvlarning asosini qiymat tizimlari, mafkuraviy pozitsiyalar, qarashlar, fikrlar, qarashlarning qarama-qarshiliklarini tashkil etadi.
Yetakchilik konfliktlari ko'pincha o`quvchilar o'rtasida ro'y beradi, bu ikki yoki uch rahbar va ularning guruhlarining ular uchun kurashini aks ettiradi.
O'rta maktabda nizolar mavjud turli jinsdagi o`quvchilar o'rtasida shakllanmagan kommunikativ kompetentsiya, shuningdek shaxslararo, guruhlararo nizolar, shaxslar o'rtasidagi konfliktlar tufayli o'g'il va qiz bolalar o'rtasida va
guruhda "o'qituvchi - ma'muriyat" o'zaro munosabatlarda nizolar tez-tez uchraydi, hokimiyat va bo'ysunish muammolarini hal qilish natijasida yuzaga kelgan nizolar, yosh o'qituvchilar tomonidan innovatsion ishlanmalar va ularni o'quv jarayoniga kiritish bilan bog'liq nizolar kuzatiladi.
Ota-onalar va o'qituvchilarning o'rtasida, o`zaro a’loqalarida turli ziddiyatlar bo'lishi mumkin, ular manfaatlar xarakteri, axloqiylik yoki axloqsizlik, yoki bo'ysunish muammolari tufayli kelib chiqadi.
O'qituvchilar va professor-o'qituvchilar - bu o'quv jarayoni doirasidagi nizolarni oldini olishi, buning uchun ularning paydo bo'lish sabablari va sharoitlarini bilish va umuman pedagogik tizimning holatini muntazam baholashi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |