To`rtinchi qadam: intsident vujudga kelgan vaqtda doim o`zingizga “Nima uchun?” degan savolni unga javob topmaguncha bering va aniq javob topishga xarakat qiling. Masalan, yuqoridagi intsidentda o`zini shubxalar bilan qiynash va asossiz ravishda birovni ayblash o`rniga tomonlar orasida doimo rost va samimiy munosabatlar va axborot almashish o`rnatilsa ziddiyat kelib chiqmaydi.
Beshinchi qadam: konflikt, intsident, konflikt vaziyatni faqat xayolyngizda emas, balki og`zaki taxlil qilishga urinib ko`ring. Chunki og`zaki taxlil jarayoni konfliktning tashqi ko`rinishidan uning ichki mag`ziga o`tish imkonini yaratadi. Konflikt mazmunini bilish turli xulosalar, parallel fikrlar, vo`ealarni taqqoslash, o`lchash, fikrni jamlash orqali yo`z beradi.Aynan mana shu jarayonda siz o`zingiz uchun ko`p narsalarni yangitdan, oydinroq va aniqroq kashf etasiz xamda o`zingiz uchun maqbo`l yo`lni topishga erishasiz.
Oltinchi qadam: siz bilan yo`z bergan konflikt taxlilidan so`ng nima voqea bo`lganligini bir ikki so`zdan iborat ta'rifini ishlab chiqishga xarakat qiling.
So`zlarni juda kam ishlating. Faqat eng muxim so`zlar ta'rifga kiritilsin. Ana shunda, konfliktning aniq diagnozi qo`yilgan bo`ladi. Ana shunda, konflikt vaziyat taxlili keraksiz emotsiyalardan ozod etilgan bo`ladi. Ana shunda, aniq diagnoz orqali siz o`zingiz va opponentlaringizni mushqil axvoldan chiqarib yuborishga imkon topgan bo`lasiz. Ana shunda, siz muammoning asl mazmunini anglagan bo`lasiz va xarakat qilishingiz, xulosa qilishingiz aniqlashadi va yengillashadi.
Yettinchi qadam: konflikt vaziyat va konflikt muammoning yechimi topish asli ancha murakkab jarayon ekanligi sizga oydinlashmoqda. Konfliktning yechimini topish bir uginishda xamma muammolarning xal etilishi emas. Agar bir urinishda ana shunday xamma tomonlarni qoniqtiruvchi yechim topilsa, nur ustiga a'lo nur bo`ladi, ammo aslida konflikt yechimini toppish ancha mushqo`l jarayon bo`lib, eng qiyini xamma ishtirokchi tomonlarni yagona yechimga keltirishdir.
Shu bois, konflikt yechimi jarayonida qanoatli va sabrli bo`lish, asta-sekinlik bilan bo`lsa ham, ziddiyatning yechimini topishga qaratilgan sayi-xarakat xisoblanadi. Sabrli bo`lish – konflikt yechimini topish sari bo`lgan yo`lning doimiy xamroxi bo`lishi shart.
Shunday qilib, konfliktlar yechimi mavjud. Konfliktning eng oddiy yechimi konfliktogenlarga e'tiborli munosabat, konflikt oldi vaziyatlaridan bo`lgan konflikt signallari, inqiroz,tomonlar orasidagi tang xolat, tushunmovchilik, intsidentlar, diskomfort kabilarni oldindan ko`ra bilish va konfliktning kelib chiqishi oldini olish, konflikt kelib chiqqanida esa, uning yechimiga qaratilgan sayi-xarakatlarni olib borishdan iboratdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |