Mavzu: Engil atletikada tayyorgarlik turlarining o’rni Reja

Sport trenirovkasi qonuniyatlari 
sportchilarni tayyorlash jarayonining 
pedagogik qonuniyatlarini ifodalaydi. Ta’lim va tarbiya tamoyillari bo’lgan onglilik, 
faollilik, ko’rgazmalilik, bajara bilish va individuallashtirish, muntazamlilik hamda 
taraqqiyot tamoyillari sport trenirovkasi jarayoniga ham taalluqlidir. Shu bilan birga 
sport trenirovkasi o’ziga xos qonuniyatlari mavjud bo’lib, ular sport trenirovkasini 
tashkil etayotganda tarbiyaning umumiy tamoyillari bilan birga ishtirok etadi.
Sport yutuqlari sportchining jismoniy, aqliy, nazariy tafakkurlari natijasi deb 
ham qarash mumkin. Yuksak sport natijalariga intilish sportchidan hayotiy muhim 

---

qobiliyatlarni takomillashtirishni talab etadi. Yuksak natijalarga intilish 
sportchilarni tashkiliy va rag’batlantrish choralari bilan qo’llab-quvvatlanishi kerak. 
2
Dastlabki sport tayyorgarligi bosqichlarida sport trenirovkasi umumiy 
tayyorgarlik shaklida tashkil etilib, yuksak natijalarga erishish g’oyalarining ildizlari 
shakllanadi. Organizmning biologik rivojlanishi va trenirovka talablarini ortib 
borishi sportda yuksak natijalar ko’rsatish yosh bilan bog’liq bo’lishini cheklab 
qo’yadi. Sportchini sport turiga shaxsiy moyilligi o’z iste’dodini tez va to’la 
namoyon etish imkonini bersa, aksincha ixtisoslikni noto’g’ri tanlash va 
sportchining shaxsiy fazilatlariga mos kelmaslik trener va sportchining ko’p 
harakatlarini behudaga chiqaradi. Qonuniyatlardan trenirovka jarayonlarida mahorat 
bilan foydalanish sport taraqqiyotining yuksak cho’qqilariga erishishda ishonch 
bilan borishni ta’minlaydi.
Umumiy va maxsus tayyorgarlikning birligi. 
Sportda ixtisoslashish 
sportchini har tomonlama rivojlanishini ta’minlaydi. Organizm imkoniyatlarining 
umumiy yuksalishi, jismoniy va ruhiy qobiliyatlarni takomillashuvi asosida sport 
turi bo’yicha yuksak natijalarga erishiladi. Sportda barkamol bo’lishning asosiy 
qonunlari sport trenirovkasi chuqur ixtisoslashtirilgan bo’lishi bilan birga har 
tomonlama rivojlantirishni ta’minlashi kerak. Qaysi qobiliyat, jismoniy fazilat 
yaxshi rivojlangan bo’lishi sport turining o’ziga xos bo’ladi. Har bir harakat va 
jismoniy mashqda turli harakat malaka va mahoratlari o’zaro hamkorlikda ishlaydi. 
O’zlashtirilgan malaka va mahoratlari qanchalik keng bo’lsa, yangi harakatlarni 
o’zlashtirish imkoniyati shuncha kattadir. Yangi harakat faoliyati ilgari o’rganilgan 
harakatlar zaminida paydo bo’ladi va ularni o’z ichiga oladi.