Masafalari raajmuidan bahs etadi

Uigut tumanidagi Jomboyliravot toponimlari fikrimiz isboti bo’la oladi.
.fomboyli komponenti «jomboy umg’ining vakili» ma'nosini bildiradi.
Jondor — Buxoro xonligjda «jallod», «yasovul (politsiya) boshlig'i». Bu so’zning asosiy ma'nosi «tirik mavjudot’, «jonu jonivor». Buxoro viloyatidagi Jondor shaharchasi Jondor tumani markazi, Jizzax vilo yati Baxmal tumanida Jondor (Jondorning qiri) degan joy bor. Romitan tumanida Bozorboyjondor, Kattajondor degan qishloqlar qayd qilin-gan.
Juvozqog’oz — qo’lda tayyorlanadigan qog’oz dastgohi, qog’oz iuvozi. Bu juvoz qog’oz tegirmoni deb ham yuritilgan. Bobur bunday deydi: «01amda yaxshi qog’oz Samarqanddan chiqar. Juvozi qog’ozlar -uyi tamom Konigildan keladur. Konigil Siyob yoqasidadur».
Qog’ozni arablar kag’oz, tatarlar kiyag’az deyishadi. Samarqand vaqinida Juvoziqog’oz degan toponim bo’lgan.
Juriyat, jurat, juyrot - ko’chmanchi o’zbek urug’laridan biri. Chust, Bulung’ur, Jomboy tumanlarida Juriyat degan qishloqlar qayd qilingan.
Jo’gi - o’rta Osiyo Io’Iilarining bir qavmi. Jo’gi so’zining «firib-izar», «ayyor», «kambag’al», «darvesh» ma'nolari ham bor. Narpay tumanida Jo’gi, Jarqo’rg’on tumanida Jo’gidapsan, Qarshi shahri yaqinida Jo’gixona qishloqlari bor.
Jo'y» juy-ariq - kichikroq kanal. Hozirgi o’zbek adabiy tilida bu stVzning kichraylirilgan shakli - jo’yak saqlanib qolgan. Jo’ydam (Farg’ona tumani), Jo’yodoq (Buxoro tumani), Juynav (Shofirkon Lumani) toponimlari ma'lum.
Jo’ybor, jo’bor — ariq-kanallar, soy-jilg’alar serob joy; soy-lilg’alardan hosil bo’lgan daryo, ariq, daryo sohili. Buxorodan g’arbroqdagi sersuv joy Jo’ybor deb atalgan, U erda «Jo’ybor shayx-lari^, ya'ni «Jo’ybor xo'jalari» deb atalgan badavlat sulola yashagan.
Zarafshon vodiysida Jo’ybor degan aholi punkti ko’p edi. Buxoro, Nasaf (Qarshi), Toshkent shaharlarida Jo’ybor nomli guzar va ko’chalar boigan. Jo’y ~ («qarang») va bor, ya'ni «serob» so’zlaridan olingan. Jo’n, jo’na — tog’ orqasi, yelkasi, uzunasiga cho’zilgan pastak tog’ning qirra qismi; jo’nag’ar (g’ar - sug’dcha «tog’») - tog’da yolg’izoyoq og^lir yo^ll: Yurgan yo’ling adir emas, jo’nag’ar («Alpo-mish» dostoni). Jizzax viloyati Zomin tumanida Yo’ljo’na, Suluyjo’na, Qozog’isionda Oqjo’n, Suluvjo’n toponimlari bor.
Jo’sha - O^lrta Osiyoda uchlamchi geologik davrda paydo bo’lgan qizil tuproq. Jo’sha degan qizil bo’yoq ham bo’lgan (ruschasi surik). U kulolchilikda sopol idishlarga qizil rang va naqsh berish uchun ishlatilgan. Jo’shani Marg’ilon va Andijonda ro’sha ham deyishgan. Jo’shalijar, Jo’shatepa degan mikrotoponimlar bor.
Zax — sernam, zaxkash (yer, tuproq), tojik tilida zah — «sernam», Eronda (zahob) «buloq» ma'nosini anglatadi. Bu atamaning zak, zey (Xorazm), sizo variantlari ham bor. q., Zaxkash, Zag’orkash, Zovur. Zaxkash - (lojikcha zah - «zax», kash — «tortmoq», zahkash («zax tortqitti») - parlov va zax suvi oqadigan ariq. Bu so’zning «sernam (yer)» ma'nosi keyin paydo bo’lgan. Toponimlar tarkibida uchraydi.
Zayak - bir necha yil g’alta ekilmay yotgan lalmi yer, qirg’iz tilida zoyek - hositi yig’ib olinib, o’sha yili yoki keyingi yili ham ekin ekilmay yotgan bug’doy yoki arpa angori (ang’iz). Prof. M.S. An-dreyevning tadqiqotlariga ko’ra, 7.ayak so⁽zi sug’diycha bo’lib, ikki qismdan iborat: zoy (yer), -ak (qo’shimcha). Sug’d tilining davomi hisoblangan yag’nob tilida zoy «tuproq, dala, ekinzor» demakdir. Tojikistondagi Yag’nob o’lkasida Zoyak, Dumzoy, Zoyti kabi joy nomlari uchraydi (zoy "y^er'\ "joy")-
Jizzax viloyati Zomin tumanida zayak so’zidan tarkib topgan mikro-toponimlar uchraydi (Oqzayak, Isoning zayagi).