Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

Мустақил бажариш учун вариантлар

К ўрсаткич Вариантлар лар номи 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Тўсиннинг
14,0 14,5 15,0 16,5 17,0 17,5 18,0 18,5 19,0 19,5
узунлиги, м Арматура
_{диаметри, мм} 18 20 22 22 24 24 25 25 26 26
Меъёрий юк,
_кН/м2 13,5 14,0 14,5 15,0 15,5 16,0 16,5 17,0 17,5 18,0
Ҳисобий
_юк,кН/м2 15,5 16,0 16,5 17,0 17,5 18,0 18,5 19,0 19,5 20,0
Тўсиннинг за- шум оқ қара
жука тол акас эман қайин тол
материали ранг тол қайин ғай
Иморат синфи I II II II I I II III II III

Мустақил назорат учун саволлар

1. Ёғоч синчли биноларда тўсинлар қандай вазифани бажаради?
2.Тўсинларнинг тури ва нишаблиги қайси кўрсаткичларга қараб танланади?

3. 
   Елимланган тўсинлар бошқаларгақараганда қандайафзалликларга эга?
   
4. 
   Тўсинлар ҳамдўстлик мамлакатлари ва дунё амалиётида қандай оралиқдаги биноларда қўлланилади? 5. Елимланган тўсинларни тайёрлашда мустаҳкам ва ишончли чок ҳосил қилиш учун қандай талабларга амал қилиш лозим? 6. Бир ва икки нишабли елимланган, фанера деворли ва тўлқинсимон фанера деворлитўсинлар қандай ҳисобланади? 7. Елимланган, елимланган фанера деворли ва арматуралар билан жиҳозлангантўсинларнинг кесим юзалари қандай кўринишда бўлади? 8. Тўлқинсимон фанера деворли тўсин қандай афзалликларга эга? 9. Арматуралар билан жиҳозланган тўсинлар қандай афзалликларга эга? 10. Арматуралар билан жиҳозланган тўсинларда қайси турдаги стерженлардан фойдаланилади ва унинг миқдори неча фоизни ташкил этади? 11. Елимланган фанера деворли ва арматуралар билан жиҳозланган тўсинларда қайси турдаги елимлардан фойдаланилади ва чокларнинг ўлчами қандай танланди?
   

7-БОБ. ЁҒОЧ УСТУНЛАРНИ ҲИСОБЛАШ

7.1. Ёғоч устунлар тўғрисида умумий маълумот. Елимланган ёғоч устунларни ҳисоблаш

Устунлар бинолар синчининг бўйлама элементи бўлиб, юқорида жойлашган конструкциялардан тушаётган юкларни пойдеворга ва асосга ўзатувчи элемент вазифасини бажаради. Кичик ўлчамдаги бинолар учун текисланган думалоқ ёғоч материаллар, чорқирралардан ёки тахталардан бириктириб ташкил этилган текис кесим юзали устунлардан файдаланилса (6.8а-расм), катта равоқли бинолар учун елимланган кесим юзалари ўзгарувчан устунлардан фойдаланиш тавсия этилади ( 6.8б – расм).
Елимланган устунлар завод шароитида тайёрланадиган самарадор конструкциялардан бири бўлганлиги сабабли, осма юк кўтарувчи мосламалар ёки кранлар билан таъминланган саноат биноларида поғонасимон устунлар кенг қўлланилади (6.8с- расм).
Устунлар том, девор конструкциялари, хусусий оғирлиги каби бўйлама юкларга, қор, шамол, муҳандислик ускуналари ва кран юки каби вақтинчалик юкларга ва шамол юки осма кранларни харакатланиш ва тўхташи натижасида ҳосил бўладиган кўндаланг юкларга ҳисобланади [2].
Алоҳида ёғоч элементлардан ташкил этилиб тайёрланадиган устунларда меҳнат ҳаражатларининг катталиги ва деформацияланувчанлиги ёғоч синчли иморатларда самарадор елимланган устунлардан фойдаланишни тақозо этмоқда.
Ригел элементлари (тўсин, ферма ва аркалар) билан ошиқ-мошиқ бириктирилган, пойдевор билан турли вариантларда қаттиқ бириктирилган устунлар ёғоч синчли биноларнинг кўндаланг рамасини ташкил этади.
Устунларнинг кесим юзалари уларнинг чегаравий эгилувчанлик кўрсаткичлари (λ=120) асосида танланади. Ҳисоб ишларида мустаҳкамлик талабларини эътиборга олган ҳолда устуннинг эгилувчанлиги λ=100 тенг деб қабул қилинади. У ҳолда λ_у=2,2Н / 0,28h =100 формуладан h_у = Н/13 ва
b= h_у /5 шартлардан кесим юзасининг ўлчамлари белгиланади.