Махматқулов турдимурод ёғоч конструкциялари

6.8- расм. Елимланган устунларнинг турлари ва ҳисобий схемаси.
Устуннинг эгилувчанлигини аниқлашда унинг ҳисобий узунлиги ригель билан ошиқ-мошиқ ва пойдевор билан қаттиқ бириктирилган ҳолат учун l₀=2,2Н тенг қабул қилинади.
Устунларни ҳисоблаш қуйидаги кетма-кетлик асосида амалга оширилади:

6.9-расм. Кўндаланг рама ва зўриқишлар схемаси
-юқорида келтирилган шартлар асосида кесим юзасининг ўлчамлари белгиланади ва унинг геометрик кўрсаткичлари ҳисобланади;

• 
  устуннинг мустаҳкамлиги худди номарказий сиқилувчи ёки сиқилиб-эгилувчи элементлардек текширилади;
  
• 
  елимланган чокнинг мустаҳкамлиги текширилади;
  
• 
  устуннинг пойдевор билан бирикиш тугунидаги анкер элементлари лойиҳаланади ва ҳисобланади.
  

Ригель (тўсин, ферма, арка) билан ошиқ-мошиқ, пойдевор билан қаттиқ бириктирилган, иккита устундан ташкил топган кўндаланг рама бир номаълумли статик ноаниқ тизим ҳисобланади (6.9-расм).
Х=Хw+ Хq+Хд (7.1)
бу ерда: Х_w– ригель сатҳида таъсир қилаётган шамол юкидан;
Х_w=0,5(W₁¹- W₁); (7.2)
Х_q– устунга таъсир қилаётган текис тақсимланган шамол юкидан
Хg=3/16 Н(q₁ + q₂); (7.3)
Х_д– устун ўртасига таъсир қилаётган девор юкидан;
Х_д=9М_д/ 8Н. (7.4)
бу ерда: М_д– девор юкидан хосил бўладиган эгувчи момент М_д=Р_д е.
е – девор ва елимланган устун орасидаги масофа (эксцентристет)
бўлиб қиймати е= h_д /2+h_у/2 га тенг.
Устунларнинг энг жавобгарлик қисми пойдевор билан қаттиқ бириктирилган тугуни ҳисобланади. Шу сабабли, устуннинг пойдевор билан бирикиш тугунидаги эгувчи момент ва кесувчи кучнинг қиймати аниқланади.