Қўлёзма ҳуқуқида ҚУЧҚоров жавлон суюндик ўҒли миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикаси босқичларининг ижтимоий-фалсафий таҳлили

ИККИНЧИ БОБ БЎЙИЧА ХУЛОСАЛАР:
1. Ўзбекистон ҳудудида қадимги давр цивилизациялари даврларида миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикаси эволюцияси Аҳмонийлар ҳукмронлигига қадар, Аҳмонийлар ва Грек-македон босқинчиларга қарши кураш ва Парфия, Грек-Бақтрия, Қанғ, Давон, Тоҳаристон, Кушон, Хионийлар ва Кидарийлар давлатчилиги даврлари босқичларидан иборат бўлган.
2. Марказий Осиёда ўрта асрлар цивилизациялари даврларида миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикаси эволюцияси беш босқичдан иборат бўлиб, бешинчи босқич Амир Темур давлатининг ўрнатилиши ва бунёдкворлик ишларининг амалга оширилишларидан иборат бўлган.
3. Чор Россияси мустамлакачилиги даврида миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикаси учта босқичдан ташкил топганлигини кўрамиз.
4. Собиқ СССРда марксизм-ленинизм ғоялари асосида “совет демократияси” ўрнатилиб, бу даврларда миллий демократияга зид ҳаракатлар қатағонликлар кўринишларида еттита босқичдан иборат ҳолатларида амалга ошган.
5. СССР даврида миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикасида иккита асосий босқич – биринчиси Туркистон мухторияти учун курашлар ва иккинчиси миллий мустақиллик заминларининг шаклланиши кўринишларида юз берган.
III БОБ. ЎЗБЕКИСТОНДА МУСТАҚИЛЛИК ОСТОНАСИ ВА МУСТАҚИЛЛИК ЙИЛЛАРИДА МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА ДЕМОКРАТИК ЎЗГАРИШЛАР ДИАЛЕКТИКАСИДАГИ БОСҚИЧЛАР
Ўзбек халқи мустақилликка осондликча эришгани йўқ. У асрлар мобайнида босқинчиларга қарши кураш олиб борганлар. Озодлик учун кураш йўлида гоҳида ғолиб, гоҳида мағлуб бўлганлар. Катта қурбонлар берганлар. Хайрият ҳамки, охирги озодлик учун курашда ўзбек халқи катта қурбонларсиз мустақилликни қўлга киритдилар. Шу туфайли ҳам мустақиллик ўзбек халқи учун буюк неъматдир. Бу улуғ неъматни асраб-авайлаб келгуси авлодларга мерос қилиб қолдириш ҳар бир ватанпарварнинг муқаддас бурчи ҳисобланади. Мустақилликка эришган кундан қанчалик узоқлаша бошласак, унинг шукуҳи шунчалик кўзга ташланиб боради. Шу сабабли, мустақиллик учун курашганларнинг, уни қўлга киритиб мустаҳкамлаб бораётган, давр талабига мос равишда янгилаб бораётганларнинг мафкурасининг – “озод ва обод Ватанда, эркин фаравон яшаш” ғоясини ўрганиш, унинг яшовчанлигини таъминлаш масаласи мазкур бобда тадқиқ қилинган.