Қўлёзма ҳуқуқида ҚУЧҚоров жавлон суюндик ўҒли миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикаси босқичларининг ижтимоий-фалсафий таҳлили

III БОБ. ЎЗБЕКИСТОНДА МУСТАҚИЛЛИК ОСТОНАСИ ВА МУСТАҚИЛЛИК ЙИЛЛАРИДА МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА ДЕМОКРАТИК ЎЗГАРИШЛАР ДИАЛЕКТИКАСИДАГИ БОСҚИЧЛАР.
III.1. Мустақиллик остонаси. Мустақиллик ва Конституция миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикаси асоси………………………………......97 III.2. Миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикасининг “ўзбек модели” босқичи………………………………………………………………..106 III.3. Миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикасининг Ҳаракатлар стратегияси босқичи ва унинг субстанционал асослари…………………….126 Учинчи бобга оид хулосалар..............................................................................135


ХУЛОСА………………………………………………………………..........136


ИЛОВА……………………………………………………………….....……...140


ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ……………………....142


КИРИШ
Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Жаҳонда кечаётган глобаллашув жараёнлари бевосита инсоннинг миллий ғоя ва демократик муносабатлар ўртасидаги алоқадорликларни янада кучайтиришга бўлган эҳтиёж ва манфаатларини креатив тарзда ташкиллаштиришни тақозо этмоқда. Бу борада жаҳонда тараққий этган Англия, АҚШ, Германия, Япония каби мамлакатларда “Британия орзуси”, “Америка орзуси”, “Германия орзуси”, “Япония орзуси” каби шаклланган ғоя-мафкуралар асосида демократик муносабатлар ўзаро умуминсоний ва миллий қадриятлар уйғунлашган ҳолда одамларнинг фаолият юритиш тарзига айланиб бораётганлигини кўрсатмоқда. Бироқ, кам ривожланган давлатларда миллий ғоя ва демократик муносабатларнинг ҳар хил геосиёсий, геоиқтисодий, геомафкуравий қарашларнинг таъсирида етарли даражада диалектик тарзда ташкил этилмаганлиги сабабли зиддиятли, конфликтоген омилларни вужудга келтираётганлигини ижтимоий-фалсафий жиҳатдан тадқиқ этиш муҳим аҳамиятга эга.
Жаҳон илм-фанида демократик ўзгаришлар жараёнида ғоя ва мафкураларнинг аҳамияти, демократик фуқаролик жамияти тўғрисидаги қарашлар, миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикасини билиш методологиясини аниқлаш бўйича илмий-назарий тадқиқотлар олиб борилмоқда. Жумладан, миллий ғоянинг жамият тараққиётидаги назарий ва амалий аҳамияти, миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикасининг субстанционал илгарилама доиравий айланиши ҳамда демократик эҳтиёжларнинг ошиб бориш қонунлари, миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикасини ижтимоий-фалсафий жиҳатдан таҳлил қилиш, тарихий босқичларга ажратиб субстанционал негизларини очиб беришни талаб этмоқда. Шу билан бирга, миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикаси босқичларинининг ижтимоий-фалсафий моҳиятини методологик жиҳатдан асослаб бериш зарурати ошиб бормоқда.
Мамлакатимизда “Инсон қадри устувор бўлган жамият ва халқпарвар давлат” ғояси асосида инсонни эъзозлаш, унинг қадр-қимматини жойига қўйиш, ҳуқуқ ва эркинликларини тўлиқ таъминлаш, тинчлигини сақлаш ҳамда жамиятда камбағалликни тугатиш ва ёшларда ватанга садоқат туйғуси ҳақидаги чуқур билимларни шакллантиришга оид ислоҳотлар амалга оширилмоқда. “Даврлар нафаси ва халқнинг эҳтиёжи ҳамда манфаатлари, интилиш ҳамда орзу-ҳавасларига монанд равишда у, гоҳ эзгулик ва адолат, гоҳ қудратли давлат ва адолатли шоҳ, гоҳ комил инсон ва маърифатли жамият билан боғлиқ олижаноб ғояларда намоён бўлгани маълум”¹. Шу нуқтаи назардан Ўзбекистон ҳудудида юз берган миллий ғоя ва демократик ўзгаришлар диалектикасини генезиси ва эволюцияси бўйича босқичларга ажратилиб субстанционал негизларини илмий асослаб беришни талаб этмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ПФ-4947-сон “Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида”, 2020 йил 5 октябрдаги ПФ-6079-сон “Рақамли Ўзбекистон - 2030” стратегиясини тасдиқлаш ва уни самарали амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”, 2020 йил 29 октябрдаги ПФ-6097-сон “Илм-фанни 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”, 2022 йил 28 январдаги ПФ-60-сон “2022-2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегияси тўғрисида”, 2018 йил 13 мартдаги ПҚ-3602-сон “2018 йил учун демократик ислоҳотлар ва ўзгаришларнинг янги йўналишини самарали амалга оширишнинг долзарб масалаларини муҳокама қилиш юзасидан халқаро конференциялар, давра суҳбатлари ва семинарларни ташкил этиш ва ўтказиш чора-тадбирлари тўғрисида”, 2018 йил 12 майдаги ПҚ-3721-сон “Буюк алломалар, адиб ва мутафаккирларимиз ижодий меросини кенг ўрганиш ва тарғиб қилиш мақсадида ёшлар ўртасида китобхонлик танловларини ташкил этиш тўғрисида” қарор ҳамда соҳага оид бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган вазифаларни амалга оширишда ушбу диссертация муайян даражада хизмат қилади.