|
1998-1999 оқыў жылынан баслап академиялық лицейлер ҳәм кәсип-өнер колледжлери шөлкемлестирилди.
Өзбекстанда билимлендириў тараўында өткерилип атырған реформалар жоқарғы оқыў системасын өз ишине алады. Мысалы кейинги жылларда АҚШ, Туркия, Индия, Германия ҳәм басқа мәмлектелердеги жоқары оқыў орынларының жумыс тәжирийбеси үйренилди.
Буннан тысқары еки басқышлы оқыў системасына өтилгенлиги жоқары билимлендириўди ҳәзирги заман талабына сай жетилистириўге қаратылған иләжлардың бири болып есапланады. Бакалаврлық дәрежесин алыў ушын 4 жыл, магистрлик дәрежесин алыў ушын 6 жыл оқыў талап етиледи.
Билимлендириў тараўында Өзбекстан халық-аралық шөлкемлер, мәмлектелик емес шөлкемлер менен бирге ислесиўди белсене раўажландырып атыр.
Лекция №16. Өзбекстан ҳәм жер жүзилик шериклик
ЖОБАСЫ:
1. Өзбекстанның географиялық-сиясий имканиятлары. Оның Орайлық Азия мәмлекетлери арасында тутқан орны.
2. Өзбекстанның жер жүзилик шерикликке қосылыўы ҳәм сырт еллер менен бирге ислесиўи.
3. Ғәрезсизлик жылларында Қарақалпақстанның халық аралық байланыслары.
ӘДЕБИЯТЛАР
1. Каримов И.А. Өзбекстан XXI əсир босағасында, қəўипсизликке қəўипле, турақылық шəртлери ҳəм раўажланыў кепилликлери . Н. 1998
2. Каримов И.А. Ўзбекистон буюк келажак сари. Т. 1998
3. Каримов И.А. Ўзбекистон XXI асрга интилмоқда. Т. 1999.
4. Касымов А., Васькин И. Основные направления внешней политики Республики Узбекистан. Т. 1994.
5. Ўзбекистон ташки сиясати ва дипломатияси Т. 1993.
6.Ўзбекистон тарихи. Т. 2003, 2006.
7. Ўзбекистоннинг янги тарихи. 3- том. Мустақил Ўзбекистон тарихи. Т. 2000.
ХХ әсирдиң ақырында жәҳәнде жүз берген ҳәм жәҳәнниң геосиясий дүзилисин ҳәм картасын түп тийкарынан өзгерткен өзгерислердиң қандай тарийхый әҳмийетке ийе екенлигин аңлаў ҳәм баҳалаў әҳмийети. Социалистлик лагерь тарқалғаннан соң жаңа бийғәрез мәмлекетлер пайда болды, олар өзлериниң сиясий ғәрезсизлигин парахат жолы менен жеңип алды ҳәм өз алдына жәмийетлик қатнасықларды жаңалаў жолына түсти. Өзбекстан Республикасының ҳүкимети басшылары алдына турақлылықты сақлаў ҳәм қәўипсизликти беккемлеў ўазыйпалары ең биринши мәселелериниң бири болды. Турақлылықты ҳәм геосиясий тең салмақлылықты сақлаў жағдайларында ғана регионның пәтли ҳәм турақлы раўажланыў ҳәм жер жүзилик ушын ылайықлы шериклес болыўы мүмкин.
Ҳәзирги заман жағдайларында жәҳән көлеминде қәўипсизликти тәмийинлеў ҳәм тең салмақлыққа ерисиў мәқсетлеринде жаңа бийғәрез мәмлекетлердиң қәўипсизлик ҳәм турақлы раўажланыў машқалалары үлкен әҳмийетке ийе болады. Пәтли өзгерип атырған жағдай ҳәм жер жүзилик кеңисликтеги күшлердиң балансы, жаңа бийғәрез мәмлекетлердиң жүзеге келиўи бүгин мәмлекетлердиң ҳәм халықлардың турақлы жайын тәмийинлеў XXI әсир босағасында қәўипсизликтиң жаңа моделлерин ислеп шығыў ушын жаңа көз-қарасларды излестириўди талап етеди.
Бүгинги күни Өзбекстан бул тек оғада көп муғдарлардағы тәбийий шийки зат қорлары, шексиз базар ҳәм капитал жумсаў саласы ғана емес. Бизиң елимиз күтә үлкен интеллектуал, руўхый ҳәм мәдений имканиятларға ийе. Буның барлығы әжайып географиялық жайласыўы менен байланысып жәҳәнде жаңа сиясий ҳәм экономикалық тәртип жедел қәлиплесип атырған жағдайларда оғада үлкен геосиясий ҳәм геостратегиялық қызығыўшылық туўғызбай қалмайды.
Ҳәзирги дәўирде турақлылықты ҳәм геосиясий тең салмақлылықты сақлаў жағдайларында ғана регионның пәтли ҳәм турақлы раўажланыўы ҳәм жер жүзилик шериклик ушын ылайықлы шериклес болыўы мүмкин. Тек ишки ҳәм сыртқы тең салмақлылықты сақлаў ҳәм қоллаў принципи бүгин пүткил регионды табанлы ҳәм турақлы раўажландырыў ушын ҳәм Орайлық Азия регионы ҳәр қыйлы сиясий, экономикалық, әскерий, транспорт ҳәм экологиялық машқалардың уйытқысы екенлигин есапқа алып, жәнжелли жағдайлардың алдын алыў ушын бүгин кутә мақул болып отыр. Булардың тек регионда геосиясий тең салмақлылықты ҳәм турақлылықты сақлаў жағдайында шешиў мүмкин. Бул өз гезегинде жәҳән көлеминде қәўипсизликти тәмийинлеў машқаласын шешиўге салмақлы үлес болып табылады.
«Бүгин пайда болып атырған қәўипсизликке ҳәм турақлыққа - деп көрсетти Президент И.А.Каримов - қәўиплерге тек сәйкес итибар бериў жеткиликсиз көринеди. Өзбекстан Республикасының турақлы раўажланыўы ҳәзирги қәўиплердиң тәбиятын бизлер қаншелли дурыс түсинетуғынлығымызға, олардың дереклерин ҳәм өз-ара байланысын өз ўақтында анықлаўымызға, жәмийетте турақлылықты сақлаў шәртлерин белгилеп ҳәм нәтийжели пайдаланыўымызға байланыслы болады.
Өзбекстанның миллий қәўипсизлиги оның ушын кең мәнинде не нәрсени аңлатады, усы қәўипсизликке Өзбекстанның көз-қарасы қандай?
Do'stlaringiz bilan baham: |
