Laboratoriya jumıs №1

Arnawlı emes rezistentlik faktorları
Organizmnın` infektsiyalarg`a qarsı tuwma arnawlı emes qorg`anıw faktorlarına teri ha`m silekey qabatlar, limfa tu`yinleri, organizmdegi suyıqlıqlar (tu`pirik, ko`z jası, asqazan-ishek, dem alıw ha`m siydik-jınısıy jollarının` silekey zatları, limfa, qan zardabının`) bakteritsid ta`siri, normal mikroflora, fagotsitoz etiwshi kletkalar, tabig`ıy killerler, organizmnın` fiziologik reaktsiyaları ha`m basqalar kiredi.
Teri ha`m silekey qabatlar. Mikroblar tiykarınan organizmge teri ha`m silekey qabatlar arqalı kiredi. Joqarı qabat epiteliy kletkalarının` ha`mme waqıt jan`alanıwı, teri ha`m may bezleri ajıratpaları, silekey qabat suyıqlıqları mikroblardın` ishke kiriwine tosqınlıq qılıp, teri ha`m silekey qabatlardı tazalap turadı. Teri tek mexanik tosıq wazıypasın atqarıp qalmay, bakteritsid (mikroblardı o`ltiriwshi) ta`sirinede iye. Bul teri ortalıqtın` kislotalı ekenligi (rN–5,5) (su`t, sirke ha`m may kislotaları esabına) ha`m teri bezleri islep shıg`aratug`ın ha`r tu`rli faktorlarg`a baylanıslı. Sonın` ushın teride ha`mme waqıt jasaytug`ın, sol ortalıqqa shıdamlı saprofit mikroblardan ayırmashılıg`ı bar , gemolitik streptokokk, ishek tayaqshası, sal`monellalar patogen bakteriyalar uzaq jasamaydı.
Ko`z, dem alıw jolları, awız boslıg`ı, asqazan- ishek ha`m siydik-jınısıy jollarının` suyıqlıqları quramında bakteritsid ta`sirine iye bolg`an lizotsim fermentlerine iye.
Lizotsim mukolitik fermentler toparına kiriwshi, temperaturag`a shıdamlı belok bolıp, atsetilmuramedaza dep ha`m ataladı. Bul ferment haywan ha`m o`simlik toqımaları suyıqlıqlarında, adamnın` ko`z jası, qaqırıg`ı, silekeyi, qanı, ana su`ti, peritoneal (qarın boslıg`ı) suyıqlıg`ında ushıraydı. Ol, tiykarınan, bakteriyalardı eritip jiberedi, lekin viruslarg`a ta`sir qılmaydı. Bul zatlardın` bakteriologik ta`sir mexanizmi, bakteriya hujayrası diywalındag`ı peptidoglikan qabatı polisaxaridindegi N-atsetilmuramil kislotası ha`m N-atsetilglyukozamin arasındagı baylawlardı gidrolizge ushıratıwı menen baylanıslı. Bunın` na`tijesinde kletkanın` o`tkeziwshen`ligi o`zgerip, bakteriya nabıt boladı. Ma`selen, haywanlar terisindegi jaraqatlang`an jaydı ha`mme waqıt jalap turadı, bunda silekeydegi lizotsim esabınan mikroblar jaraqatqa tu`speydi.
Eger mikroblar awqat arqalı asqazang`a tu`setug`ın bolsa, og`an asqazan shiresi quramındag`ı xlorid kislota bakteritsid ta`sir etedi, eger patogen bakteriyalar ol jerde ha`m tiri qalıp, ishekke o`tse, o`t ha`m ishek suyıqlıklarının` ta`sirine ushıraydı. Organizm suyıqlıqlarında lizotsimnen tısqarı, sekretor immunoglobulin A ha`m interferonlar bolıp, jergilikli immunitetti ta`minlewde bul zatlardın` a`hiemieti u`lken. Sekretor IgA bakteriya ha`m viruslarg`a jabısıp, olardı epitelial kletkalardın` ju`ze bo`limine jabısıwın (adgeziya) kemeytiredi. Organizmde mexanik tosıq wazıypasın sIgA nen tısqarı gialuron ha`m neyramin kislotaları ha`m atqaradı. Mikroblardın` biriktiriwshi toqıma ishine kirmeytug`ınlıg`ın gialuron kislotası, ma`lim bir bakteriya ha`m viruslardın` kirmeytug`ınlıg`ın bolsa neyramin kislotası ta`minleydi. Organizmdegi dem alıw, asqazan-ishek, siydik-jınısıy jolları, ko`z ha`m qulaqlardın` anatomik du`zilisi ha`m patogen mikroblardı ishke kirgizbew ushın mexanik tosıq wazıypasın o`teydi.