“Kasb-hunar ta’limi” jurnaliga 2020 yil uchun obuna davom etmoqda

ПЕДАГОГИКА
қу йи даражаси тавсифи:
• 
“кучсиз интеллект” (муаммони ечиш ва 
ижодий қобилиятларнинг нисбатида), 
“ҳамма нарса ўз вақтида бўлишини” афзал 
кўриш; энг муҳим бўлган фактларнигина 
эслаб қолишга асосланадиган кучсиз хо
­
тира (масалан, имтиҳондан олдинги кун 
кечқурун);
• 
тематик қарамлик, хабардаги энг муҳим 
жиҳатларни тушуна олмаслик, маслаҳатчи
­
га, ёрдамчига, қўлланмага, ўрганиш бўйи
­
ча йўриқномага эҳтиёж;
• 
медиаматнлардаги кўп маъноликка паст 
даражада сабрлилик, ишончсизлик;
• 
хабарлар учун унча кўп бўлмаган катего
­
риялар мавжуд бўлганда кучсиз концепту
­
ал ихтисослашув, одатий категорияларга 
мос бўлмаган янги хабарларга салбий му
­
носабат, ёки медиматнни осонроғига ал
­
маштириш;
• 
қарор қабул қилишда керак бўлган пайт-
лардаги импульсивлик, аниқликни бой бе
­
риш.
Медиа назариётчилари ва медиапедагог-
лар ишларининг таҳлили шуни кўрсатадики, 
медиатаълим концепцияларида оммавий ах
­
борот воситалари имкониятларидан фойда
­
ланишнинг тарбиявий, таълимий ва креатив 
ёндашувлари муҳим аҳамиятга эга. Медиа
­
таълимий ёндашувларни амалга оширишнинг 
асосий компонентларини қуйидагича ажра
­
тиш мумкин:
• 
медианинг тарихи, таркиби, тили ва наза
­
риялари ҳақида билимлар олиш;
• 
медиаматнларни идрок қилишни ривож-
лантириш, унинг тилини “ўқиш”, хаёлни, 
кўриш хотирасини фаоллаштириш, тафак
­
курнинг (танқидий, мантиқий, ижодий, 
образли, интуатив) турларини ривожлан
­
тириш, ғояларни англанган тушунишнинг 
(ахлоқий, фалсафий, демократик/гуманис-
тик) тамойилларига асосланиб кўникма
­
ларни шакллантириш;
• 
медиа материаллари асосида креатив ама
­
лий кўникмаларни ривожлантириш.
Ҳар бир педагог қайси медиатаълимий на
­
зарияга асосланишига қараб аниқ бир модел
­
ни танлаши ва унинг таянч компонентларини 
турлича амалга оршириши мумкин. Сўнгги 
пайтларда медиатадқиқотчилар ва педагог-
лар нинг диққат-эътибори медиатаълимнинг 
ахлоқий-демократик жиҳатларига қаратилган. 
Масалан, замонавий медиатаълим ҳаракати
­
нинг етакчиларидан бири Б.Мак-Махоннинг 
ёзишича, терроризм ва урушлар даври бўлган 
XXI асрда ёшларнинг медиатаълими демокра
­
тик жамиятнинг энг муҳим талабига айланди. 
Хорижий тадқиқотларда келтирилган 
концепциялар таҳлили бизга ғарбнинг асо
­
сий концепцияларини замонавий мослашти
­
ришнинг муҳим йўналишлари ҳақида хулоса 
чиқариш имконини беради. Шубҳасиз, бирор
­
та ҳам педагогик концепция бошқа мамлакат
­
нинг шакл ланган анъанавий таълим турига 
мослаштирилмаган ҳолда фойдаланилиши 
мумкин эмас. Бу ғарб медиатаълими концеп
­
цияси мазмунини ўзлаштириш жараёнига 
ҳам алоқадор. Бугунги шиддаткор ахборот 
алмашинуви, техника тараққиёти медиамаҳ
­
сулотлар шакли ва мазмунини ранг-баранг-
лаштириш, жозибадорлаштириш имконини 
кенгайтиради. Шу боис талаба ва ёшларда 
мультимедиа ва ахборот коммуникациялари 
тақдим этаётган маҳсулотларни танлаш, сара
­
лаш, қабул қилиш, ўзлаштириш, фойдаланиш 
компетентлигини такомиллаштириш долзарб 
масалага айланиб қолмоқда. Бу борада педа
­
гог-тадқиқотчилардан янада тезкорлик, талаб
­
чанлик, масъуллик талаб қилинади.