К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Ишчиларнинг кредитга товар олиши муносабати билан
банкдан кредит олинса куйидагича проводка берилади:
Д -т 4710—“Кредитга сотилган товарлар бўйича ходим­
ларнинг қарзлари”;
К-т 6810, 7810.
Ишчиларнинг иш ҳақидан кредитни узиш бўйича уш-
ланмалар қилинса куйидагича проводка берилади:
Д-т 6710—“Ходимлар билан иш \ақи бўйича ҳисобла-
шишлар”;
К-т 4710—“Кредитга сотилган товарлар бўйича ходим­
ларнинг қарзлари”.
Ушбу ушланмалар кредитни сўндиришга йўналтирилга-
нида куйидагича проводка берилади:
Д-т 6810, 7810;
К-т 5110—“Хисоб-китоб счёти”.
14.7. Иш ҳақи фондининг ишлатилиши устидан
назоратни ташкил этиш
И ш л аб чиқариш реж асининг баж арилиш ига м уво­
ф и к меҳнатга ҳақ тўлаш ф онди устидан д о и м и й назо­
рат бевосита корхона ходимлари том он ид ан амалга 
ош ирилади.
Бухгалтерия ходимлари иш бай нарх ва баҳоларнинг 
тариф ставкаларини, маош , устама ҳақ ва қўш им ча 
тўловлар, м у к о ф о т л а р н и н г тўғр и қ ў л л а н и л и ш и ва 
ҳисобланиш и устидан ж орий назорат ўрнатиш и керак.
Ш у вақтга қадар и ш қақи ф ондидан тўғри ф ой- 
дал ан и л и ш и устидан та ш қи назорат ф ун кц и ял ар и
давлат томонидан банк муассасалари зиммасига ю к- 
ланган эди.
Б ан к назорати маҳсулот (иш , хизмат) лар иш лаб 
чиқариш ҳажми ёки корхона ф аолиятини ифодаловчи 
бош қа кўрсаткичлар (даромад) ҳамда иш ҳақи буйича 
х,исоб ва ҳисоботнинг ж орий этилган тартиби асосида 
ҳар чоракда амалга ош ирилар эди.

---

Банк муассасалалари корхонага и ш ҳақи учун маб­
лагларни махрулот (иш , хизмат)лар ёки даромад ҳаж- 
м и н и н г ўси ш даражаси 0,7 коэф ф ициентига тўғри- 
ланган и ш ҳақи ф он ди нин г база даражасига асос­
ланган ҳолда берар эди. И ш лаб чиқариш ҳаж ми ка­
майган такдирда и ш ҳақи учун маблағлар б ан к т о ­
м онидан и ш ҳақи ф ондининг база даражасида бери­
лар эди.
Х ўж али к ю ритувчи субъектларнинг ўз маблағла- 
ридан мустақил ф ойдаланиш кўлам ини о ш и р и ш мақ- 
садида республикамизда кўпгина чора-тадбирлар амал­
га ош ирилмокда. Ўзбеки стон Республикаси Вазирлар 
М ақкам а си н и н г 2002 йил 3 августда қабул қи ли нган 
“ П ул маблағларининг банкдан таш қари м уом аласи ни 
янада қ и сқ а р ти р и ш чора-тадбирлари т ў ғр и с и д а ” ги 
Қ а рори да кор хо н а , та ш ки л о т ва м у а сса са л а р н и н г 
банкдаги ўз ҳисобварақларидаги пул маблағларидан 
эр ки н ф ойдаланиш ини янада кучайтириш чора-тад­
бирлари белгилаб берилган. Х усусан , уш б у Қ арор- 
н и н г 3-бандига м увоф иқ 2002 йил 1 сентябридан 
бошлаб, м улкчили к ш аклидан қагъий назар хўж алик 
юритувчи субъектларга тижорат банкларидаги ўз ҳисоб 
рақамларидан нақп маблағларни топ ш и ри лган нақд 
туш ум доирасида белгиланган тартибда б и р и н чи та­
лаб бўйича олиш ҳуқуқи берилиш и кўзда тутилган.
Қ арорн инг 4-бандига биноан 2002 йил 1 октябри- 
дан бошлаб, м улкчили к ш аклидан қатъий назар, кор­
хона ва ташкилотларда меҳнатга ҳақ тўлаш га йўналти- 
риладиган маблағларнинг давлат том онидан тартибга 
со л и н и ш и бекор қи ли н и ш и таъкидлаб ўтилган. Ш у ­
нингдек, 2002 йи лн и н г тўртинчи чорагидан бошлаб, 
м ул кчи л и к шаклидан қатьий назар, ю р и д и к шахслар 
ёлланиб иш ловчиларга меҳнатга ҳақ тўлаш сифатида 
ҳисобланган ва амалда тўланган суммалар ҳамда б о ш ­
ка даромадлар тўғрисидаги маълумотларни, ш у н и н г­
дек, уш бу даромадлардан со л и қ суммалари тўғрисида- 
ги маълумотларни давлат со л и қ хизмати органларига 
ҳар чоракда такдим этиш и белгилаб қўйилган.
Қ арорн инг амалиётга татбиқ эти л и ш и республика­
мизда фаолият юритаётган ю риди к ш ахсларнин г меҳ- 
натга ҳақ тўлаш фонди устидан назоратни ўзлари ю ри- 
тиш ини белгилаб беради.

---