Жисмоний маданият таълим йуналиши талабалари учун мулжалланган


Ургатиш ва машк килдириш мазмуни


bet10/146
Sana16.03.2022
Hajmi
#494819
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   146
Bog'liq
Downloads ма-олалар

Ургатиш ва машк килдириш мазмуни
Ургатиш ва машк килдириш 
бу жисмоний сифатларни ривожлантириш, 
харакат малакаларини 
такомиллаштириш ва узлаштиришнинг бир бутун 
жараёнидир.
Ургатиш - бу жараён спорт тактикаси асослари ва техник усулларни, 
структурасини бошлангич эгаллашига йуналтирилган. Булар барча бошка 
вазифаларни бир вактда хал 
этишдан олдин булади. Техника ва тактика 
масалаларини такомиллаштириш, шунингдек организм функциясини, харакат 
сифатини ривожлантириш машк деб аталади.
Спорт машкларининг асосий вазифаси машк 
жараёнининг цикллилиги 
ва машк 
юкламасини аста-секин (максимумгача) ошириш йули билан юкори 
спорт натижаларига эришишдан иборат.
Укув-машк 
жараёни, шунингдек, хулк нормасини, узини тутиш, ирода ва 
жушкинлик, характер кирралари, эстетик дид ва тушунчаларни шакллантириш 
каби тарбиявий вазифаларни хал 
этишга каратилади. Спорт уйинлариги 
ургатишда 
жисмоний, техник, тактик, психологик ва назарий тайёргарлик 
кузда тутилади, ушбу йуналишлар узаро узвий богланган булиб, спорт 
турининг хусусиятларига боглик холда у ёки бу хажмда амалга оширилади. 
Спорт уйинларида уйин техникасининг шаклланиши биринчи даражали талаб 
хисобланади. Ушбу жараёнга купрок вакт ажратилади. Иккинчи уринга тактик 
ва психологик тайёргарлик куйилади.
Ж исмоний тайёргарлик
Жисмоний тайёргарлик педагогик жараён булиб, организмнинг умумий 
иш 
кобилиятини 
оширишга, 
харакат 
сифатини 
ривожлантиришга, 
саломатликни мустахкамлашга йуналтирилган. У зарур амалий малакаларни 
беради. Етарли даражада жисмоний тайёргарликка эга булмасдан туриб, спорт 
уйинларида мураккаб техник усулларни муваффакиятли эгаллаш мумкин эмас.
Шартли равишда умумий ва махсус жисмоний тайёргарлик фаркланади.
Умумий жисмоний тайёргарлик
Умумий жисмоний тайёргарлик спортчи тайёрлашнинг бошлангич бугини 
хисобланади. У юкори спорт махоратига эришиш, у ёки бу уйин харакати 
компонентларида ихтисослаштириш учун дастлабки шароитни яратиш ва хар 
томонлама жисмоний ривожлантиришга йуналтирилган.
15


Умумий жисмоний тайёргарлик масаласини хал 
этиш учун танланган 
спорт турининг узига 
хослиги. шугулланувчининг ёш ва психологик
хусусиятлари. жинсини хисобга олиш билан кенг лоирадаги воситалар 
кулланилади. Бу. энг аввало. «Ллпомиш ва Барминой" 
меъёрлари. енгил 
атлетика, 
гимнастика, акробатика, огир атлетика, сузиш машкларидир. 
А никланишича, 
мураккаб уйин 
малакаларини шакллантириш доимий 
шутулланаётганларда муваффакиятлирок кечади. улар харакат тажрибаларини 
иухтарок эгаллайди. Ш унинг учун умумий жиемоний тайергарлик учун 
машкни шундай танлаш керакки. улар нафакат организмга хар томонлама 
таъсир 
этсин. 
балки 
у
шб) 
спорт 
уйинлари 
учун 
зарур 
сифатларни 
ривожлантиришга ёрдам берсин. Бу эса жисмоний машкларни мос равишда 
танлашга. унинг хажмини. утказиш методикасини. машк 
циклларини барча 
йиллар давомида билган холда режалаштиришни таъминлайди. Бу ерда 
машкларни кетма-кет кулланиши ва услуби биринчи даражали ахамиятга эга 
булади. Ш унинг учун улар машгулотда хал 
этадиган вазифалар. машкни 
таксимланиши ва кетма-кетлиги аник ишлаб чикилиши керак. Шундай 
машкларни танлаш керакки. улар битта сифатни ривожлантиради ва бошкасини 
ривожлантиришга ёрдам беради. худди шундай битта харакат малакасини 
эгаллашда. бошкасини муваффакиятли эгаллаш га таъсир этади, бу эса баркамол 
жисмоний ривожлантириш вазифасини хал этишга кумаклашади.
М ахсус ж и см он и й т а й ё р г а р л и к
М ахсус 
жисмоний 
тайер] арлик 
жисмоний 
сифат 
ва 
билимни 
ривожлантириш жараёни булиб, аник техник усулларни тезда эгаллашга 
йуналтирилади. Уйин 
шароитида зарур сифатларини маълум воситалар 
ёрдамида ривожлантирилади: тезда силжиш. стати к холатдан харакатга тезда 
утишни, 
силжишдан 
кейин 
тезда тухташ, 
сакровчанлик, 
бугинлардаги 
харакатчанлик, уйин шароитида эпчиллик, алохида мушак гурухлари кучини 
ривожлантириш ва ш.к. Ушбу максадда асосий уйин харакати билан ухшаш 
махсус тайёргарлик машкларидан фойдаланилади.
М ашгулотнинг 
(дарснинг) 
биринчи 
кисмига 
тезлик, 
эпчиллик, 
сакровчанликни ривожлантириш машкдарини киритиш тавсия килинади. 
Иккинчи киемда куч ва бошка 
сифатларни ривожлантириш учун машклар 
(уйин 
усулларни урганиш билан бир каторда) берилади.
Ж исмоний сифатлар. м аш к килдириш комплекс тарзда ташкил килинса
яъни бир вактнинг у зиДа бир неча сифатни (масалан, тезлик, куч ва 
чидамлилик, сакровчанлик ва чидамлилик ва б.) ривожлантиришни назарда 
тутадиган турли-тум ан воситалардан 
фойдаланилса, муваффакиятлирок 
ривожланади.
Куч 
бошка 
сифатларни намоён этиш учун асос хисобланади. Тезлик, 
чидамлилик, эпчиллилик кучнинг ривожланганлик даражасига боглик. У барча 
спорт турларидаги барча уйин усулларини бажариш учун зурурдир.
М ушак 
кучи 
мушак тукимасининг морфологик тузилмаларини 
ва 
физиологик кундаланглиги, катта-кичиклигига боглик 
булади. М ахсус
16


машкларни мунтазам равишда 
бажариш натижасида мушак толалари 
калинлаша боради, капилляр кон томирлар иши яхшиланади. мушаклар энига 
ортиб боради.
Мушак фаолияти режимидан келиб чикиб, ёки унга боглик холда динамик 
ва статнк машклар булинади. Динамик машкларда тана ва унинг кисми маконда 
шундай силжийдики, бу югуриш ёки сакраш машклари кандай бажарилса, 
шундай кечади. С'татик машкларда ушлаб туриш ва чузилиш. маълум холатдан 
(худди таяниб. осилиб тургандай) харакатлар кулланади. Болалар билан 
ишлашда купрок динамик харакатланишга эътибор берилади.
Кучни ривожлантириш учун бериладиган машкни 8-10 ёшдан бошлаб 
тавсия килиш мумкин. Бу ёшда кучни ривожлантиришга шахсий вазндан 
фойдаланиш билан (чуккалаб утириш, кулни букиш ва ёзиш) ёки ракиб 
каршилиги билан бажариладиган (жуфт-жуфг булиб каршилик курсатиш ва б.) 
машклари тавсия килинади. шунингдек чузилишга оид машклар тавсия 
килинади. Мушак кучининг ортиши уни ривожлантириш мстодикасига: 
чузилиш ёки тортиш микдорига, такрорлаш сонига боглик 
булади. Шунинг 
учун машкни бажариш узок давом этмаслиги ва хаддан ташкари зурикишни 
келтириб чикармаслиги керак.
М ашк огирлиги чекланмаганлиги учун тулдирма туп. гантел. гимнастик 
таёкча ва бошка 
огирликлардан фойдаланилади. Машкни дастлабки боскичда 
секин ёки паст суръатда бажарилади. Суръат аста-секин ошиб бориши мумкин. 
Кучни ривожлантиришга оид машкларни бушаштириш машклари билан 
алмаштириб олиб борилади.
Киз болалар билан машгулот 
утказишда эхтиёткорликка нихоятда риоя 
килиш зарур. Улар учун машкни бажариш тезлиги ва дозаси, угил болаларга 
бериладиган машкларга нисбатан камрок 
булади. Огир булмаган асбоб- 
анжомлар, гимнастик таёкчалардан фойдаланиш мумкин, машкдаги огирлик 
узининг вазнидан ортик булиши мумкин эмас.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   146




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish