Ájiniyaz atındaǵı nmpi fakultet: Tábiyiy pánler Kafedra: Ximiya oqitiw Metodikasi Topar : 2a-ximiya

Ximiyalıq ózgeshelikleri. Ximiyalıq ózgeshelikleri tárepinen sirke kislota mineral kislotalarǵa uqsaydı. Ol suwdaǵı eritpede ionlarǵa ajraladi` :
CH₃COOH —→ CH3 COO^- + H⁺
Kislota qaldıǵı CH₃COO^- — asetat-ion dep ataladı. Sirke kislota kúshsiz elektrolitlar qatarına kirgenligi sebepli vodorod ionları hám asetat-ionlar kem payda boladı.
Mineral kislotalar sıyaqlı sirke kislota da tiykarlar, tıyanaqlı oksidler hám duzlar menen reaksiyaǵa kirisiwedi, bul reaksiyalardan onıń duzlarini—asetatlarni alıwda paydalanıladı.
Isletiliwi. Sirke kislota hár túrli maqsetlerde isletiledi. Ol boyawlar (mısalı, mıs (II) asetat, indigo), dáriler (mısalı, CH₃COOPb(OH), aspirin), quramalı efirlar, sirke angidrid, monoxlorsirka kislota hám taǵı basqalardı sintez qılıw ushın zárúr. Onıń kóp muǵdarı asetat talshıq, janbaytuǵın kinoplyonkalar, ultrafioletoviy nurlardı ótkeretuǵın organikalıq shıyshelar óndiriske sarplanadı. Onıń duzları — asetatlar keń qollanıladı. Qorǵasın (II) asetat qorǵasınlı aq may boyaw, medicinada isletiletuǵın qorǵasınlı primochkalar, temir (II) asetat hám aluminiy asetatlar shúbereklerdi boyawda tezob (boyawdı bekkem tırewish element ), mıs (II) asetat ósimlik zıyankeslerine qarsı gúresde, 3—9% li sirke kislotalardıń suwdaǵı eritpesi dám beretuǵın hám konservalaytuǵın qural retinde isletiledi.


Tartar kislotasınıń qásiyetleri. vino kislotası. Azıq-túlik sanaatında qollanılıwı
Tartar kislotası (Tartarik, Tartarik, dioksisukkinik) eki tıyanaqlı organikalıq element bolıp, molekulası eki assimetrik uglerod atomini óz ishine aladı.
Quramalı ósimlik dúnyasında keń tarqalǵan, erkin izomerlar hám kislota duzları formasında boladı. Tartar kislotasınıń tiykarǵı dáregi pısken júzim bolıp tabıladı. Element Tartar dep atalatuǵın kem eriytuǵın kaliy duzların payda etiwshi mayda ishimliktiń fermentatsiyasi waqtında shiǵarıladı.
Azıq-túlik qosımshası E334 kodı astında dizimge alınǵan, ol sharobni qayta islewdiń ekilemshi ónimlerinen (qamır tırıs, por shógindileri, Tartarik hák) alınadı.