Ájiniyaz atındaǵı nmpi fakultet: Tábiyiy pánler Kafedra: Ximiya oqitiw Metodikasi Topar : 2a-ximiya

Karbon kislotalardıń metallar menen reaksiyası :

Metall oksidleri menen reaksiyası :
2R—COOH + MgO → (R—COO)₂Mg + H₂O
Sıltılar menen reaksiyası :
R—COOH + NaOH → R—COONa + H₂O
Kúshsiz hám uchuvchan kislotalardıń duzları menen reaksiyaǵa kirisiwedi:
2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO₂ + H₂O
^{kalsiy asetat}
2. Karboksil gruppasındaǵı gidroksilga tán bolǵan reaksiyalarǵa kislota galogenangidridlari, kislota angidridleri, kislota amidlari hám quramalı efirlarining payda bolıw reaksiyaların mısal keltiriw múmkin.
Karbon kislotalarǵa fosforning galogenli birikpeleri PCl₅, PCl₃ yamasa tionil xlorid tásir etdirilganda kislotanıń galogen angidridleri payda boladı :



Galogenangidridlar júdá biyqarar elementlar esaplanıp, olar suw tásirinde vodorod xlorid hám tiyisli kislotaǵa bóleklenedi:

Gidroksil gruppanıń aminogruppa NH₂ menen almasınıwı nátiyjesinde kislota amidi payda boladı :

Karboksildagi gidroksilning spirt qaldıg'i menen almasınıwı quramalı efirlar payda bolıwına alıp keledi. Quramalı efirlar payda bolishining eń ápiwayı usılı kislotalardı spirt menen suw tartıp alıwshı element (H₂SO₄, HCl hám b.) lar qatnasıwında qızdırıw bolıp tabıladı:

3. Kislota karbonil gruppasına tán reaksiyalarǵa mısal etip vodoroddıń birigiw reaksiyasın keltiriw múmkin:

Bul reaksiya arnawlı katalizatorlar qatnasıwında joqarı temperaturada baradı.
4. Kislota radikalidagi vodoroddıń almasınıwı menen baratuǵın reaksiyalarǵa quyash nurı, yad kristallari yamasa fosfor katalizatorligida galogen tásirlashishini keltiriw múmkin. Bunda radikaldagi bir yamasa bir neshe vodorod atomi galogenge almasingan kislota tuwındı payda boladı :

Tap aldegid hám ketonlardagi sıyaqlı karboksil gruppada aholatdagi vodorod atomlari talay jıldam esaplanadı.