Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

хотун ҳ а г ю тахт м еросхўрин и ўзи белгилаган. Бундай
ҳолат, ш убҳаси з, Х оразм давлатини бўш аш тириш га ва
ун и н г и н қ и р о зи н и кучайиш ига ол и б келган.
Х оразм ш оҳи н и н г катта хатоси Ч и н ги з том он и д ан
са в д о -с о т и қ масалаларида чўзилган қўлни рад қилиш и
эд и . У мўғул п о д ш о си би лан дастлабки даврларда яхши
м уносабатда б ў л и б , ўзаро элчи ва савдогарлар, б о й
совға-сал ом л ар оли ш ган . А м м о 1218 й и л н и н г охи рла-
ридан бош л аб алоқалар бузила б о ш л а й д и , хоразм л аш ­
карлари би л ан мўғул отрядлари ор аси да би р и н ч и \а р -
би й тўқнаш увлар рўй беради. М еркитларга қарши уруш -
га чиққан Ч и н ги зн и н г ўғли Ж ўчи лаш карлари, Х оразм
ш аҳзодаси Ж алоли ддин М ан губерди лаш карлари о р а­
сида хоразмликларнинг таш аббуси билан дастлабки ж анг
бўлади . 20 м ингдан ор ти қ к иш ини йўқотган Ж алоли д­
д и н ғолиб ч и қ и б, Ж ўчи қўш инлари ч екинади ва Ч и н -
гизхонга нохуш хабарни етказади. А м м о мўғул шоҳи
бун га эъ ти бор берм ай я на сав д о -со т и қ н и ри вож ланти-
риш так ли ф и н и қайталайди. Ж алоли дди н отаси А ла­
виддин М уҳам мадга ю м ш оқ ва мулойим бўл и ш н и , элчи
ва савдогарларга нисбатан шавқат ва хурмат би лан м у-
н о са б а т қ или ш н и таклиф этган. Ж аҳлдор ш о \ Ч и н ги з
ю борган к ўпсон ли сав до к арвон и н и н г Ухун бош ч и л и -
гида ҳибсга ол и ш н и бую рган . Ў трор ам ири Ғ айри хон
И н ол эса элчиларни айғоқчи д е б ай блаб \а м м а си н и
қатл қилдирган, барча м олларини м усодара этган. Одат
бўй и ч а элчи ларн и ўлдириш м ум кин эм а с эд и . Элчилар
би лан Ч и н ги зхон ю борган 450 савдогар асли м усулм он
бўлган. 
И