Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

бур қилди ва у ердаги ороллардан би ри га яш иринган
бую к ш оҳ ўша ерда ўлиб кетади. Т арихий манбаъларда
қайд қилинганидек, Хоразм ш оҳи 1220 й илнинг декабрь
ой и да вафот этади ва ун и н г ж асадини кўмиш учун ҳатто
кафан топилмаган.
Ш ундай қилиб, «Э н г бую к ж аҳон ҳок им и », д е б та­
нилган Х оразм ш оҳи А лави дди н М уҳам мад хо р у -зо р
бўл и б олам дан ўтган. М анбаъларнинг таъриф ича, бу
ж аҳонги р ш оҳ қ орахи той ларни н г ерлари , М авароун-
нахр, Х ор азм , И с ф а х о н , М а за н д о р о н , К арм она, М ек-
р о н , К еш , Ғ азн а, Гур, С и ж и сто н , Бам ён, Ф о р с , Ўтрор,
О зарбай ж он, И роқ, Т обор и стон , Ж урж он устидан ҳукм-
рон ли к қилган. Унга бўй сун ган территория ж анубда
Ҳ и н д и ст о н г а , Ғ арбда Турклар ю ртига, ш аркда Х и той -
гача чўзилган. У н и н г н ом и Д а р б а н д ва Ш и рв он , Х уро-
со н ва бош қ а мамлакат ва ш аҳарлардаги мачитларда
хутба н о м о зи д а тилга оли н ган . А лави дди н М уҳам м ад-
н и н г бой лиги ҳ и с о б с и з бўл и б, мўғуллар қўлига 10 млн.
д и н о р , 1000 қоп атлас ва бош қ а газлама, 30 м и н г от ва
хачирлар, с о н -с а н о қ с и з турли моллар ўтган.
Х оразм п ойтахтини қамал этган Ч и н ги з лаш карла­
ри турли найранглар билан ш оҳн и н г о н а си Туркан-
хотун н и таслим бўл и ш и н и талаб қилган. Урганчдаги
қ ўш ин ва аҳоли си м удоф аа куч и га эга бўлсада Туркан-
хотун ватанни душ м анга таш лаб қочган ўғли М уҳам -
м аддан кейин ваҳимага туш ади. Ш оҳ хотинлари ва ф ар-
зан дл ар и н и , хазинадаги бой лик ларн и ва бош қ а қим -
м атбаҳо бую м ларн и о л и б ш аҳарни тарк этади. Бераҳм
малика ш аҳарда қолган барча султонлар, ҳоким лар ва