Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

араф асида Х оразм да асли и кк и ҳок им ли к ўрнатилган
д е с а бўл ади . Бутун мамлакатда ш о ҳ ва сул тон д е б
А лови дди н М уҳам м ад ҳ и со б л а н с а -д а , ички ва ташқи
си ёсатн и ол и б бори ш да иккинчи ҳоким ш оҳн ин г о н а ­
си Т урк ан -хотун ҳи собл ан ган . У ҳаттоки айрим м а-
салаларни ҳал қилиш да би р и н ч и бўлган, сул тон н и н г
баъзи ф а р м о н ва б уй р ук дар и н и и н к ор этган ва ўз
ном и дан ф арм онлар чиқариб истаган масалаларни ҳал
қилиш қудратига эга бўлган. Ш о ҳ ҳеч вақт эъти роз
билдир м аган , чунки б и р т ом он дан о н а ҳурмати, ик-
к и н ч и д а н Т у р к а н -х о т у н н и н г т а р а ф д о р л а р и у н и н г
уруғидан чиққан турк амирлари кўпчиликни таш кил
этган . З а м о н д о ш л а р и н и н г таъ р и ф и ч а, Т у р к а н -х о т у н
«Х удован ди -ж аҳон », яъни «ж аҳон ҳок и м и », д е б ном
қ о зо н г а н , ф а р м о н ч и қ ар а о л г а н , ў з и н и н г тугр уси
120

---

(м уҳри)га эга бўлган. Уни «И см ат а д -Д у н ё в а -д -Д и н
уруғ Туркан М алика н и саъ ал-алам айн », 
яъни «Улуг
Туркан ду н ё ва д и н н и н г ҳом и й си , икки дунёдаги аёл-
л ар н и н г м аликаси», д е б улуглаганлар. У ўзига «Фақат
О ллоҳ м ени н г мададкорим», деган сўзларни бош ш иор
қилиб олган. Т ур к ан -хотун пойтахт Урганчда и сти -
қомат қилган, ў зи н и н г махсус кўш ки ва иккита мул-
кига эга бўлган, ш о ҳ ўғли эса С ам арқандга кўчиб шу
ер дан ҳ ук м р он л и к қилган. М алика н аф ақ ат султон
усти дан ҳук м рон ли к қилибгина қолм ай , м олия м аса-
л ал ар и га ҳам а р ал аш и б х ў ж а й и н л и к қ и л ган , ол и й
ам ирлар ва ам алдорларга ҳукм ини ўтказган. Туркан-