Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

ва қиш лоқларни тал он -тар ож қ или б, аҳол и н и н г кўп-
ч илигини қ ир иб, би р қ и см и н и қулликка махқум этган-
лар. М уқаддас Бухоронинг ҳимоячилари бутунлай қирил-
ган, истеҳком лар як сон эти л и б, шаҳарга ўт қўйилган.
С ам арканд аҳолиси ҳам қаҳрамонлик билан ўз ш аҳрини
' 
ҳи м оя қилган, ш аҳар аҳол и си н и н г тўртдан би р қисм и
ти ри к қолган, холос. Х оразм ликлар ҳам ш ундай м уси -
батн и бош и дан кечирганлар. А раб тарихчиси И б н ал-
А си р б у воқеаларнинг ж онли гувоҳи си ф ати да ш ундай
д е б ёзади: «Улар (мўғуллар — И .Ж .) ҳеч к им сани аямас
эди л ар , аёлларн и, қарияларни, болаларн и қатл этди -
л ар ..., орқада б и р о н ш аҳарни қолдирм ай ер би лан т е -
кислаб ўтар эдилар».
Ч и н ги з қ ўш и н л арн и н г н исбатан енгил ғалабалари-
н и н г бош сабаблари дан би ри Х оразм и м п ер и я си н и н г
ички н и золар, бетўхтов уруш лар, эзи лган халқ н о р о зи -
лиги каби ом иллар и қ ти соди й ва си ёси й и н қ и р озн и н г
бош л ан и ш и эд и . Қ удратли аф риғи й лар сул ол аси н и н г
охирги вакиллари маъмун и йлар ўрнига келган турк ҳоким -
лари т о м о н и д а н тай и н ланган , янги сулолага а со с солган
Қ утби дди н М уҳам м ад ибн А н уш тегин (1 1 1 7 — 1127) анча
уддабурон ва матонатли ҳукмдор бўлсада, у н и н г ф арзан д-
лари , невара-чеваралари даврида мамлакат б и р о з туш -
кунликка ю з ўгиради. У н и нг ўғли О т с и з (1 127— 1156)нинг
м уваф ф ақият би лан ҳукм ронлик қилган йиллари ш и д-
датли воқеаларга тўла бўлган. А й н и қ са даҳш атли таш қи
119

---

кучлар билан ички тахт ва м ан саб талаш увлар давлатни