Integratsiyalashgan pedagogikasi

k- m m a l l i k l a r i n i n g
birlamchi shaklida paydo qiladi. Tahliliy ishlar
bavnida universal toifalar mazmuni m urakkablashadi. Bu 
^ o sd a yetarli murakkab va o ‘ziga xos falsafiy g'oya kompleksiari 
j-ivojlanadi.
Falsafa maydonida b o ia turib, toifalar anglash dunyosi obyek- 
tiga aylanadi. M adaniyat mukammalligi falsafiy tahlil doirasida 
fikriy tajribalar o ik azish mumkin b o ig an o ‘ziga xos ideal ob- 
yektga aylanadi.
Tabiat, jamiyat, inson o'zining real dunyosi m a’naviy tahlili 
uchun ideal obyektlar bilan ishlash zaruriyati shunga olib kela- 
diki, bu obyekt fikrlash metodlariga b o g iiq b o ia d i. M ukam- 
mallik anglash jarayonida moddiy ta ’sirlanishga uchraydi. N a ti­
jada paydo b o ig an toifa turi faqatgina ta ’siri universal toifalarni 
aniqlashga oUb kelgan haqiqatnigina aks etmay, balki fikrlashning 
ideal yo‘nalishini ko‘rsatadi.
Hozirgi vaqtda pedagogik amaliyotda fanlararo bog ian ish aso­
sida ta’hm jarayoni integratsiya yoilarida izlanishlar davom et­
moqda. Olib borilayotgan ishning foydaliligini tan olgan holda 
uning xarakterini belgilab o ‘tamiz. Bunday tarbiyaviy ish katta 
samaraga ega. M azmun va ta ’lim maqsadi integratsiyasi bo‘yicha 
masala faqat ta ’hm falsafasi asosida yechish m um kin. M etodo­
logik apparat asosidagi ta ’lim falsafasi boshida fanning ideal shakl­
lari, universal toifalari turishi kerak.
Integratsiya rusum ham , navbatdagi kom paniya ham emas. 
U shunday an’analar aksiki, ular bugun inson faoliyatining barcha 
sohalarini ta ’riflab beradi. Bu faoliyat kenghklari o ‘zgardi, davr- 
ning dolzarb muammolari tugildi. Ular tabiat va inson yagona 
tizim va bogiiqlikda mavjudligini yodga solib, inson yashashi uchun 
ilmiy asoslangan foydalanishning tashkihni talab qiladilar.
Zamonaviy tabiatshunoslik va texnikaning insonparvarligini, 
odamzod faoliyatining barcha turlarini o ‘z ichiga olgan bu fanlar 
metodologiyasidagi o‘zgarishlar bilan bogiash kerak.
Fanni anglash jarayonida ijtimoiy insonparvarlik, tabiiy-ilmiy, 
texnik bilim metodologiyalari o‘zaro bogianishda ko‘rinadi. Ay­
nan integratsiya asosida tabiiy fanlar bioolam ko‘rsatmalaridagi, 
inson faoliyatini o ‘rganishdagi, davrning dolzarb muammolarini 
yechishda ko‘rinadi.
Xullas, bu tafovut munosabatlar o ‘zgarishida va barcha m ak­
tab talablarining um um m adaniy bilimlarida nam oyon b o ia d i. 
Integratsiya tabiiy-ilmiy ta ’hm mazmuni insonparvarlashuvining

---

asosiy mexanizmi b o iib chiqadi. Hozirgi kunda tabiiy-ilmiy ta’lim 
ahamiyatini baholab xulosalash mumkinki, u tabiiy-ilmiy haq- 
qoniylik va insonparvar ideallar birga bo ‘hshiga d a’vat etadi. In­
tegratsion yondashuv qoilanishi tabiatshunoslik va tevarak-atrof 
bilan tanishuv kursida ko‘rsatilgan.