Baxtimizga bor boiing,
Vatan mehribonlari,
Saodat soqchilari,
Tinchlikning posbonlari.
She’mi to'xtamlariga rioya qihb, ifodah o ‘qishga tayyorlaning.
4-sinf
matematika
darsligini k o ‘rib chiqsak, bunda m ate
matik
atamalar orqah, o ic h o v birliklari, masalalar, amalni og‘-
zaki bajarish orqali nutq o ‘stirish jarayoni ro ‘y beradi.
«Ikki xonali va uch xonali songa ko‘paytirish» mavzusidagi
930
-mashqda 36 ni 47 ga qanday ko‘paytirilganiga tushuntirish
berilgan.
Tushuntirish; 36 ni 47 ga ko‘paytirish kerak. K o‘paytiramiz.
36 ni 7 ga birinchi to iiq siz ko‘paytma 252 ni hosil qilamiz.
K o‘paytiram iz; 36 ni 40 ga, ikkinchi to iiq s iz ko ‘paytm a
1440 ni hosil qilamiz.
T o‘hqsiz ko‘paytmalami qo‘shsak, ko'paytma 1692 hosil boiadi.
Tabiatshunoslik darsida,
y a ’ni 4-sinfning
tabiatshunoslik
darsligida bir qancha 0 ‘zbekistonning geografik o ‘rni, o ‘rm on-
lari, hayvonot olami, yerosti qazilma boyliklari haqida m atnlar
berilgan b o iib , bolalar bu m atnlam i o ‘qib, gapirib berish davo
mida nutq o ‘stirish jarayoni ro ‘y beradi.
Jonajon o4kamiz Ouzbékistan
0 ‘zbekiston 447,1 ming km^ yer maydonini egallaydi. U g‘arb-
dan sharqqa to m o n 1400 km .ga, shim oldan janubga to m o n
925 km.ga cho‘zilgan. 0 ‘zbekistonning eng yaqin qo‘shnilari ja-
nubi-g‘arbda
Turkm aniston, janubi-sharqda Tojikiston, shimoli
sharqda Qirg‘iziston. Bu respublikalaming tabiati, yer yuzasi-
ning shakli,
ob-havo sharoiti, o ‘simliklari va hayvonlari jihatidan
bir-biriga o ‘xshash. 0 ‘zbekistonning shimolida juda katta yer may
donini egaUaydigan Q ozog‘iston joylashgan. Bu respublikalar
M arkaziy Osiyo degan um um iy nom bilan atalib keUnmoqda.
0 ‘zbekiston janubdan Afg‘oniston bilan chegaradosh. Chegaralar
xaritada shartli belgilar bilan ifodalanadi.
Shu kabi
odobnoma
darsida ham bir qancha odob-axloqqa oid
m atnlar, she’rlar, hikoyalar, hikm atli so‘zlar berilgan b o ‘lib,
bulam i ham o‘quvchi o ‘qish, gapirish jarayonida nutq o ‘stiradi,
bulam ing barchasi integratsiyadir. 4-sinf «Odobnoma» darsligidagi
«U m r o ‘tib borar misoh ertak» she’rida
shunday satrlar bor;
37
Um r o ‘tib borar misoli ertak,
Ertaning ketidan kelib qolar shom,
Faqat g‘aflat ichra yotmagin yurak,
Qaytib kelmas sira bu yoshlik ayyom,
Payt kelar, va’daning
qimmati qolmas,
Muhlat bermas u dam to ‘lgan paymona.
0 ‘tgan bir oningni qaytara olmas.
Na ko‘z yosh, na afsus va na bahona...
(Abdulla Oripov)
Axloqiy tarbiya —
ijtimoiy ong shakllaridan biri bo‘lib, muay
yan jamiyatda yashovchi kishilar amal qilishi zarur bo‘lgan m a iu m
xatti-harakat qoidalari yig‘indisi. Axloq-odob tarbiyasi mihiy-
m a’naviy, umuminsoniy qadriyatlar asosida amalga oshiriladi.
Axloqiy tarbiyaning vazifasidan biri — ongli intizom bo‘lishidir.
A bdulla A vloniy «Intizom deb qilad u rg ‘on ibodatlarim izni,
ishlarimizni har birini o ‘z vaqtida tartibi ila qilmoqni aytilur. Agar
yer yuzida intizom bo‘lmasa edi, insonlar bir daqiqa yasholmas
edilar», deb ta ’kidlaydi. Demak, asosan, odobnom a darslarida
axloqiy tarbiya berib, bihm, ko‘nikma,
malaka hosil qilinsa, boshqa
fanlarda uni mustahkamlab to ‘ldirib boriladi.
Masalan, 3-sinfning «Odobnoma» darsida 4-darsning mavzusi
«Qarilik — donohk» (1 soatli) berilgan. Bu darsda o ‘qituvchi
«Qobusnoma» kitobini ko‘rsatib, undan qariyalar haqida, «Qarilik
va yigitlik sifati zikrida» bobi o ‘qib beriladi va muhokama etiladi.
Xalq maqollaridan misollar keltirib, axloqiy tarbiya beriladi.
0 ‘qish
darsligining deyarh ko‘p mavzulari axloqiy tarbiyaga
qaratilgan. 4-sinfning o ‘qish darsligida «Salomlashish odobi» de
gan mavzu bor. Bunda: Salom — salomatlik m a’nosini ifodalaydi.
Agar sendan necha mavridda salomlashish kerak, deb so‘rashsa,
yetti holatda, deb javob bergin. A w alo, yoru do‘stlarni,
katta-
kichiklami, aka-ukangni ko‘rganda salom berishing lozim...
Ikkinchi,
jam oat joylariga borganingda salom berishing kerak.
Uchinchi,
biron xonadonga borsang, u yerga salom berib kirgin.
To'rtinchi,
bir yerda jam bo‘lib o ‘tirgan kishilar davriga kir-
sang salomlashgin. Kishilar huzuridan turayotganingda ham sa-
lomlashishni unutm a, uni hayrlashish salomi deyiladi.
Oltinchi,
maqbaraga, qabristonga borsang, salom ber.
Yettinchi,
o ‘z xonadoningga salom berishni kanda qilma.
7Q
Ona till
darsligida ham k o ‘p m ash q lar axloqiy
^
ratilgan. 4-sinf
ona tih darsligini olsak, «Olmosh so‘z turl^4
midir» mavzusida 269-m ashqda: olm oshlarni topib, o‘zi bog
langan so‘z bilan birga ko‘chiring. 0 ‘qituvchi bu she’mi
berar ekan, axloqiy tom onlarini ochib berishi kerak.
.j
Axloqiy tarbiya
Do'stlaringiz bilan baham: 
