Infuziya va transfuziya

Davolash muassasalarini qon, uning komponentlari va suyak iligi bilan ta’minlayligan kishilar donorlar hisoblanadi.

Donorlar uch guruhga bo‘linadi: faol, zaxiradagi va qarindosh donorlar. Vaqti-vaqtida qon xizmati muassasalariga muntazam qon topshiruvchi kishilar faol donorlar deyiladi. Qon, uning kompo- nentlari va suyak iligi maxsus ko‘rsatmalarga asoslanib olinib, do­nor xohishiga qarab pullik yoki bepul bo‘lishi mumkin. Bir marta yoki bir necha marta qon topshiruvchi odamlar zaxiradagi do­norlar hisoblanadi va odatda, ular bepul qon topshiradilar.

Qarindosh donorlar davolash muassasalarida davolanuvchi qarindosh-urug‘lariga qon quyish bo‘limiga bir marta kelib qon topshiruvchi kishilardir. Shuningdek, aholi orasida kam uchray- digan qon guruhi bo‘lgan donorlar besh martacha qon topshira- dilar. Bir marta olinadigan qon dozasi 400—500 ml, 20 yoshgacha yoki 55 yoshdan oshgan donorlardan 300 ml dan ko‘p qon olin- masligi lozim.

Suyak iligini tayyorlash va ko‘chirib o‘tkazish.

Suyak iligi gemotransplantatsiya uchun donorlar va bemorning qarindosh- urug‘lari, shuningdek, to‘satdan o‘lgan kishilardan olinadi. Suyak iligini olish aseptika qoidalariga rioya qilinib, Kassirskiy ignasi bilan to‘sh va yonbosh suyak qirrasini 19—30 mm gacha teshish yo‘li bilan olinadi. Antikoagulant sifatida geparin, SOLIPK-23 eritmasi, natriy sitrat va boshqa moddalar qo‘llaniladi.

Qon iligi eksfuziya qilingach, uning 5—6 ml bakteriologik tekshirishga yuboriladi.

Murdalardan ilik olish uchun uning o‘lganiga 6 soatdan ko‘p vaqt o‘tmagan bo‘lishi kerak, shu holdagina miyelokariotsitlar sifati buzilmagan bo‘ladi. Suyak iligi qon hujayralari ma’lum sabablarga ko‘ra (nurlanish kasalligi, gipoplastik anemiya va b.) dispersiyaga uchraganda ishlatiladi

QON GURUHLARI HAQIDA TA’LIMOT

Landshteyner 1901-yilda tadqiqot o‘tkazib kasal hamda sog‘- lom odamlarning zardobi, ko‘pincha, bolalar va sog‘lom odamlar eritrotsitlari bilan bir xil agglutinatsiya berishini, ya’ni izogemag- glutinatsiyani ma’lum qildi. U izogemagglutinatsiya reaksiyasi ma’lum kishilarning qon zardobi bilan eritrotsitlar qo‘shilishi na­tijasida ro‘yobga keladi, boshqa hollarda esa agglutinatsiya ro‘y bermaydi, deydi. Landshteyner o‘z tadqiqotlari natijalarini uch guruhga bo‘ladi.