Infuziya va transfuziya

1930-yilda Toshkentdagi professor I.I. Orlov tashkil qilgan xirurgiya klinikasida birinchi qon quyish xonasi ochildi. Bu xona- ning tashkilotchisi va boshlig‘i shu klinika professori V.K. Yase- vich bo‘ldi. Birinchi donorlar tibbiyot xodimlari va bemorlarning qarindosh-urug‘lari bo‘lishgan, 1934-yilga kelib qon quyish xonasi Markaziy qon quyish stansiyasiga aylantirildi. Unga maxsus xonalar, asbob-uskunalar ajratildi.

1934—1935-yillarda Samarqand Davlat tibbiyot instituti, Bu- xoro viloyat kasalxonasi, Qo‘qon tumanlararo kasalxonasi hamda Termiz viloyatida qon quyish bo‘limlari tashkil qilingan.

1933-yil 1-sentabrda Toshkent Markaziy qon quyish stansiyasi tashkil etilgan bo‘lib, u Moskvadagi Markaziy qon quyish insti- tutining filiali bo‘lib qolgan. 1940-yilda Markaziy qon quyish stansiyasi O‘zbekiston gematologiya va qon quyish institutiga aylantirildi. Uni tashkil qilish va rivojlantirishda professorlar V.K. Yasevich, M.Z. Itin, E.I. Otaxonov, A.Y. Yunusov, S.A. A’zam- xo‘jayeva, N.I. Ismoilov, Q.B. Boltayev, G.S. Sulaymonova, S.M. Bahromov va boshqa olimlarning xizmati katta.

Mamlakatimizda 10 dan ortiq qon quyish instituti, 200 ga yaqin markaziy qon quyish stansiyalari, shahar va rayon kasalxonalarida minglab qon quyish bo‘limlari tashkil etilgan. 1000 dan ortiq o‘ringa ega bo‘lgan kasalxonalarda qon quyish bo‘limlari, shuningdek, donorlik bo‘limlari mavjud. Mamlakatimizda 1930-yili bemorlarga 1500 litr, 1960-yili esa 1500000 litr qon quyilgan. 1975-yilda uning hajmi 5000000 litrdan ko‘proqni tashkil etdi. Hozir esa bundan bir yarim barobar ko‘pni tashkil qiladi.

Qon quyish xizmatining vazifasi:

• donorlar safini kengaytirish;
• qon preparatlarini tayyorlash, konservatsiya qilish va tayyorlash;
• davolash muassasalarini konservatsiya qilingan qon va qon preparatlari bilan ta’minlash;
• qon quyish bo‘yicha shifokorlar malakasini oshirish, qon quyishga bog‘liq asoratlarni tahlil qilish.
• Mamlakatda ommaviy donorlik harakati tashkil etilgan, unga Qizil Xoch va Qizil Yarim oy jamiyatlari uyushmasi rahbarlik qiladi. Har bir sog‘lom odam umri davomida kamida 1—2 marta qon topshirsa, qonga muhtoj bo‘lgan bemorlar sog‘lig‘iga sog‘liq qo‘shgan bo‘lar edi.
• Qon quyish hozirgi vaqtda juda keng qo‘llaniladigan bo‘ldi. Qon quyish og‘ir asoratlarning oldini olishga imkon berib, g‘oyat qimmatli va muhim davo vositasi hisoblanadi.