Infuziya va transfuziya

Qon guruhini standart eritrotsitlar bo‘yicha aniqlash. Chinni tarelkaga retsipiyent qonida tayyorlangan 3 tomchi zardob tu- shiriladi. Zardoblarga 0 (I), A(II) va B (III) standart eritrotsit- larning to‘g‘nag‘ich boshchasidek keladigan tomchilari qo‘shiladi.

daqiqadan keyin bir tomchidan fiziologik eritma qo‘shiladi.

Tekshirish natijalari: a) 0 (I) standart eritrotsitlar manfiy reaksiya, A (II) hamda B (III) standart eritrotsitlar bilan musbat reaksiya ro‘y berganda birinchi qon guruhi; b) 0 (I) va A (II) standart eritrotsitlar bilan agglutinatsiya reaksiyasi ro‘y bermasa va B (III) standart eritrotsitlar bilan musbat reaksiya ro‘y bersa ikkinchi qon guruhi; d) 0 (I) va B (III) standart eritrotsitlar bilan agglutinatsiya reaksiyasi ro‘y bermasa va A (II) eritrotsitlar bilan musbat reaksiya ro‘y bersa uchinchi qon guruhi; e) hamma standart eritrotsitlar bilan agglutinatsiya reaksiyasi ro‘y berma- ganda qon guruhi to‘rtinchi bo‘ladi.

Rezus-omil va uni aniqlash. Birinchi marta Macacus rhesus maymunlarida aniqlangan. Bu omil ko‘pchilik kishilar (85 %) qonida bo‘ladi, shu guruhdagi kishilar qoni rezus-musbat (Rh+) qon deyiladi. Qolgan kishilarda (15 %) bu omil bo‘lmaydi va ular qoni rezus-manfiy (Rh—) qon deyiladi. Rezus-musbat qonni qoni rezus- manfiy odamga quyilganda sensibilizatsiya ro‘y beradi, ya’ni anti- telolar ishlab chiqariladi (antirezus-agglutininlar). Bunday sensibi­lizatsiya: 1) qoni rezus-manfiy patsiyentlarga rezus-musbat qonni quyish natijasida; 2) qoni rezus-manfiy homiladorlarda va homila- ning qoni rezus-musbat homiladorlikda sodir bo‘lishi mumkin.

Bunday kishilarda antirezus-agglutininlar ishlangandan keyin rezus-musbat qonni quyish natijasida anafilaktik shok paydo bo‘lib, bu juda og‘ir oqibatlarga, hatto, o‘limga sabab bo‘lishi mumkin. Shunga ko‘ra, qon quyishda rezus-musbatlikni albatta hisobga olish zarur. Har gal qon quyishdan oldin qon guruhini aniqlash bilan birga, qonning rezus-omilini tekshirish zarur.

Rezus-manfiy qon qoni rezus-musbat bemorlarga ham (rezus- manfiy qon bo‘lmaganda), qoni rezus-manfiy bemorlarga ham quyiladi, rezus-musbat qon faqat qoni rezus-musbat kishilarga quyilishi mumkin. Hozirgi vaqtda shunga o‘xshash, biroq xossalari kamroq yuzaga chiqqan yana 5 omil topilgan. Amaliy xirurgiyada ular, odatda, aniqlanmaydi. Rezus-omilni ikki usulda — tuz va zardob yordamida aniqlash mumkin.