Ijtimoiyish

ikkinchi guruhiga

 o ‘zini nazorat qila olish, 

o'/,  ishiga  tanqidiy munosabatda  bo‘la olish, o ‘z xatti-harakatlari va 

Imkoniyatlarini  adekvat  hamda obyektiv baholay olish,  shuningdek 

Itressga  nisbatan  bardoshlilik  va  barqarorlik  fazilatlari,  y a’ni 

JlHiHoniy  chidamlilik,  ixlos  va  o ‘zini 

ishontira  olish,  o ‘z 

liissiyotlarini  boshqarish va yo'naitira olish kabi sifatlari kiradi.

Ijtimoiy  ish  xodimi  shaxsiy  sifatlarining 

uchinchi  guruhiga

 

mtiloqotchanlik  (insonlar  bilan  tezda  m unosabat  o ‘m ata  olish); 

empatiylik  (insonlar  kayfiyatini  fahmlay  olish,  ularning  ustanovka 

va  kutilmalarini  tez v a oson  payqay olish,  ularning  muhtojliklariga 

xayrixoh  boMish);  vizual  xususiyatlar  (shaxsning  tashqi  maftun- 

korligi,  didlilik,  orasta  va  takallufligi);  so ‘zom ollik  (so‘z   va  fikr 

bilan  uqtirish,  ishontira bilish, dunyoqarashning kengligi) kabi xislat 

vu  fazilatlar kiradi.

Yuqorida  sanab  o ‘tilganlarning  barchasi  «kasbiy  etika»  yoki 

«mehnat  faoliyati  etikasi»  sifatida  belgilanishi  mumkin.  Uning 

niohiyati  shu  kasb  bilan  shug‘ullanuvchi  ijtimoiy  ish  xodimining 

nxloqi  va  qadriyatlari  sohasi,  e ’tiqodi  va  irodaviy  fazilatlari  hamda 

xulq-atvori  xususiyatlari  bilan  birgalikda  yaxlit  kompleksi  tarzda 

iilrok etiladi.

Ijtimoiy  ish  bo‘yicha  jahon  tajribasida,  xususan  chet  el  va 

mnhalliy  ijtimoiy  ish  sohasi  mutaxassislari  o ‘z   kasbiy  faoliyatida 

1979-yiIda  AQSHda  qabul  qilingan  «Ijtimoiy  ish  xodim lari  M illiy 

Assotsiatsiyasining  Axloq  Kodeksi»ga  amal  qiladilar.  M azkur 

hujjatda  ijtimoiy ish  xodimining kasbiy axloqiy tamoyillari  6 asosiy 

yo'nalishlarda  qayd  etilgan  boMib,  ularda  ijtimoiy  ish  xodimining 

xulq-atvori,  kasbiy  majburiyatlari  sohasi,  mijoz,  hamkasblari, 

tashkilotlar,  ish  beruvchilar,  kasbiy  rivojlanishi,  jam iyat  oldidagi 

axloqiy majburiyatlari tafsiloti beriladi.

B irinchi  boMimda  «Ijtimoiy  ish  xodim ining  xulq-atvori  va 

t|iyofasi»ga oid;

Ikkinchi  boMimida  «Ijtim oiy  ish  xodimining  o ‘z   mijozlari 

oldidagi  axloqiy majburiyatlari»;

U chinchi  bo‘lim ida  «Ijtimoiy  ish  xodim ining  o ‘z   hamkasb- 

1вг1ца nisbatan munosabatiga oid axloqiy majburiyatlari»;

i V r t i n c h i   boMimida  «Ijtimoiy  ish  xodim ini  ishga  olgan 

luxhkilot va ish beruvchilarga nisbatan axloqiy majburiyatlari»;

271

---

Beshinchi  bo'Iim ida  «Ijtim oiy  ish  xodim ining  o ‘z  kasbiga 

nisbatan axloqiy majburiyatlari»;

O ltinchi  boMimida  «Ijtimoiy  ish  xodim ining jam iyat  oldidagi 

axloqiy m ajburiyatlari» qayd etiladi.

Yuqoridagi  hujjatdan tashqari  har bir davlat o 'z  ijtimoiy-siyosiy 

hayoti  tuzilmasi  va  m a’naviy  qadriyatlari,  qonunchilik  hujjatlari 

doirasida  o 'z   axloq  kodekslariga  ega.  Jum ladan,  0 ‘zbekiston 

Ijtimoiy  ish  xodimlari  M illiy  jam oasi  tom onidan  ishlab  chiqilgan 

«O 'zbekistonda  ijtimoiy  ishchining  kasbiy  v a  etik  Kodeksi»  ham 

fikrimizning  isbotidir.  Albatta  bu  Kodeks  ham  [...]  «Ijtimoiy 

Ishchilar  Xalqaro  Federatsiyasi  (IFSW )ning  2004-yil  oktabrida 

Adelaida (Avstraliya)da o'tkazilgan Ijtim oiy Ish bo'yicha M aktablar 

Xalqaro  Assotsiatsiyasi  va  Ijtimoiy  Ishchilar  Xalqaro  Federat- 

siyasining  umumiy  uchrashuvida  tasdiqlangan  «Ijtim oiy  ish etikasi: 

tam oyillar  Deklaratsiyasi»  hujjatini  o 'z   ichiga  olgan  tavsiyalari 

asosida 

ishlab  chiqildi. 

Ushbu 

Kodeksni 

tuzishda  ijtimoiy 

ishchilam ing  Britaniya  Assotsiatsiyasi,  AQSH  ijtimoiy  ishchilari 

M illiy  Assotsiatsiyasi  kodekslari  ham da  R ossiya  ijtimoiy  ishchilari 

va ijtimoiy pedagoglari etikasi Kodekslaridan ham  foydalanildi1.

«O 'zbekistonda 

ijtim oiy 

ishchining 

kasbiy 

v a 

etik 

K odeksi»ga  k o 'ra  Ijtimoiy  ishni  am alga  oshirishda  quyidagi 

qadriyat va tam oyillarga asoslangan holda  ish tutiladi:

•