Ijtimoiy siyosat

Globalizatsiya. Iqtisodiy va ijtimoiy siyosat.
63
 
Iqtisodchi olimlar 
2008-yilda boshlangan jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozining vujudga 
kelishiga sabab globalizatsiyalashuv jarayonlari deb hisoblaydilar. Shu 
bilan birgalikda davlatning o‗z milliy iqtisodiyotini boshqarishdagi 
aralashuvi darajasining qisqarishi va davlatning ijtimoiy ta‘minotga 
yo‗naltirilayotgan harajatlari hajmining yuqori darajada bo‗lganligi 
ushbu moliyaviy inqirozning sabablaridan biri hisoblanadi. 
Globalizatsiya sharoitida, iqtisodiy va ijtimoiy siyosatlar o‗rtasidagi 
o‗zaro bog‗liqlik quyidagilarda namoyon bo‗ladi: 
- jahon iqtisodiyotining internatsionallashuvi sharoitida davlatning 
iqtisodiyotga aralashuvining keskin qisqarishi natijasida ijtimoiy 
siyosatni amalga oshirish imkoniyatlarining cheklanishi; 
- globalizatsiya sharoitida iqtisodiy siyosatning ijtimoiy chora-
tadbirlar tizimini amalga oshirilishini ta‘minlashi va mamlakatning 
iqtisodiy-ijtimoiy barqarorligiga erishishi zaruriyati; 
62
Social policy. P. 157 
63
Social policy. P. 157-159 

---

126 
- globalizatsiya jarayonlari sharoitida jahon iqtisodiyotining amal 
qilish mexanizmining o‗zgarishi tufayli davlatning iqtisodiy va ijtimoiy 
siyosatdagi chora-tadbirlarini institutsional doirada amalga oshirilishi. 
Yuqorida keltirib o‗tilgan tahlillar ko‗rsatishicha, globalizatsiya 
sharoitida 
ijtimoiy, 
iqtisodiy 
chora-tadbirlar 
dasturlari o‗zaro 
aloqadorlikda va mutanosiblikda bo‗lishi lozim. 
5.3. Dinning ijtimoiy siyosatni amalga oshirishdagi o„rni 
XXI asr boshlarida jahonda bir necha dinlar amal qiladi. Ularning 
tarkibida keng tarqalgan dinlar induizm, buddizm, iudaizm, xristianlik va 
islom dini hisoblanadi. Jamiyat hayotida diniy qadriyatlarning amal 
qilishi natijasida kishilar hayotida ezgu amallarni bajarilish ko‗lami 
kengayadi va ushbu holat mamlakatda ijtimoiy farovonlikka erishishning 
muhim sharti hisoblanadi.
64
Din – insonning qadimiy ma‘naviy-amaliy hayot sohasi hisoblanadi. 
Bugungi kunda ijtimoiy siyosatda qo‗llanilayotgan ―din‖ so‗zi ko‗p 
ma‘noli tushuncha bo‗lib, uning asosini qadimda insonlarning ilohiy 
kuch bilan ―tanishishgani‖ ma‘nosi tashkil etadi. 
Dinlararo munosabatlar – din asosida yuzaga kelgan turli e‘tiqodiy 
ta‘limotlarga e‘tiqod ayrim kishilar, kichik yoki katta guruhlar 
o‗rtasidagi turli aloqalar tizimi hisoblanadi. Dinlararo munosabatlar 
ijtimoiy munosabatlarning alohida turi bo‗lib, unda o‗zaro harakat 
qiluvchi dinlarning turli jihatlari – ular ta‘limoti, e‘tiqodi, tashkilotlari va 
boshqalar namoyon bo‗lib, quyidagi xususiyatlarga ega bo‗ladi: 
- hududiylik (sintoizm – asosan Yaponiya hududida tarqalgan, 
induizm – Hindistonda, Islom, buddaviylik, xristianlik barcha qit‘alarda); 
- vaqt bo‗yicha (iudaizm 3000 yildan ko‗proq, xristianlik 2000 yilga 
yaqin, hozirgi islom VII asrdan buyon mavjud); 
- din genetikasi (jumladan, iudaizm o‗zidan avvalgi Odam Atogacha 
borib taqaluvchi diniy tasavvurlardan, xristianlik iudaizmga taalluqli 
ko‗pgina tasavvurlarni o‗ziga singdirgan); 
- vazifasi bo‗yicha (dinlar fikrlarning birlashuviga ko‗maklashadi va 
o‗zidan boshqasini inkor etadi, ko‗pincha sub‘ektiv asosda).