Ijtimoiy siyosat

7.5. Uzluksiz ta‟lim 
Inson hayotining barcha bosqichlarida ta‘lim muhim o‗rin egallaydi. 
Ta‘lim olish maktabgacha ta‘lim muassasalarida, maktablarda, 
kollejlarda, universitetlarda, ishda, uyda yoki jamoat joylarida amalga 
oshishi mumkin va asosan kattalarga mo‗ljallangan bo‗ladi. Uzluksiz 
ta‘lim ushbu tizimida har bir kishi ta‘limning barcha bosqichlarida nima 
uchun o‗qiyotganini bilishi talab etiladi
182
.
Yevropa ta‟lim modeli 
boshlang‗ich maktabdan boshlab, 
o‗quvchilarga yuqori talablarni qo‗yish va ularga puxta bilim, jumladan 
tabiiy va muhandislik fanlari sohasida chuqur bilim berishga qaratilgan. 
Jumladan, maktabgacha ta‘lim tizimi ham mavjud. Boshlang‗ich va o‗rta 
maktabda o‗qish jami 10-12 yil davom etadi va umumiy hisoblanadi. 
Keyingi bosqich kasb-hunar, oliy ta‘lim va oliy o‗quv yurtidan keyingi 
ta‘limdir. Bu modelda barcha darajada bilim olish markazlashtirilgan 
bo‗lib, asosan davlat hisobidan bepul o‗qitiladi. Ushbu modelda 
o‗quvchilar bilimini boshlang‗ich maktabdan boshlab baholash 
mezonlari yuqori hisoblanadi va o‗quvchilar ushbu mezonlar asosida 
sinfdan-sinfga ko‗chiriladi. 
Yevropada universitetlar avtonomiyasi chuqur tarixiy ildizga ega 
bo‗lsa-da, Amerikadagiga qaraganda mustaqilligi nisbatan kamroq. 
O‗quv yurtlarini boshqarishda akademik doiralarning roli katta, AQShda 
esa ushbu vazifa ustun darajada homiylik kengashlari zimmasiga 
yuklangan. 
Yevropa modeli doirasida ingliz, fransuz va nemis ta‘lim modellari. 
Jumladan, «dual prinsip» (ya‘ni, ta‘limni ishlab chiqarish bilan bog‗lash) 
nemis modelining, ta‘limning barcha uchun bepulligi fransuz ta‘lim 
modelining o‗ziga xos xususiyati hisoblanadi. 
Yevropa ta‘lim tizimi keng ko‗lamli o‗qitish tizimi va ishchi 
mutaxassisliklarga, jumladan mehnat va aholi bandligi organlari 
tomonidan bepul asosda qayta o‗qitish tizimini ham o‗z ichiga oladi. 
Bundan tashqari asosan ish beruvchilar yoki o‗qiydiganlar tomonidan 
talab etiladigan va haq to‗lanadigan kadrlar malakasini oshirish bo‗yicha 
juda keng qamrovli tizim ham mavjud. 
182
Social Policy an Introduction-Forth edition/ Ken Blakemore, Louis Warwick-Booth/Open University Press/UK 
2013. 

---

212