|
Qadag’alawsorawlari:
Narkoz degende neni tusinesiz?
Anesteziologiya – bul…?
Narkozdin’ qaysi tu’rleriparq qilinadi?
Narkozga isletiletug’in dariler denege qaysi jollar menenkiritiledi?
Narkozdin’asqiniwlarin sanap o’tin’?
denetemperaturasino’lshew texnikasinin’ tartibin aytin’?
Pul’sti aniqlaw ha’m tekseriw tartibin aytin’?
Arterial basimdi tekseriw tartibin aytin’?
4.12. Nawqasti operatsiya aldi dawirdeshipakerta’repinen alipbariliwikerekbolg’anprodseduralardin’a’hmiyeti.
Nawqaskeselxanadajatip operatsiyag’a tayarlanip atirg’an waqti operatsiya aldi da’wiridelinedi. Nawqasti operatsiyag’a tayarlap atirg’anda operatsiya turi, aw’irliq darejesi, tiykarg’itirishilik ag’zalar halati (Ju’rek, O’kpe, bawir, Bu’yrek) ha’m awiriwsizlandiriw turin inabatqa aliwkerek.
Meditsinaxizmetkeriwaziypasi – nawqasti tinishlandiriwdir.Meditsinaxizmetkerinin’nawqasqa yaqsi ha’m o’z waqtinda duris muomalasi nawqas balanin’ tez duzeliwinin’ girewidir. Balag’a taza hawa ju’da za’rur. Qista balani issi kiyintirip xanani shamallatip turiw zaru’r. Jazda bolsa terazelerdi turaqliashiq halda, ilaji barinsha setka menen qo’yiwkerek. Ko’rpe ha’m prostinalardi taza tutiw, qag’ip turiwkerek, olarda jiyriqlar payda boliwina jol qoymasliqkerek, keminde ha’ptesine bir marte almastirip turiw za’rur. Eger balada sidik tuta almasliq alamati bolsa tosek usti kleyonka menen qaplang’an boliwi, ustinen shoyshab toseliwi kerek.Balani har kuni shomildiriw, har awqattan aldin qolin juwiw, ko’p terlese terini taza, qurg’aqsu’lgimenentazalap turiw ha’m kiyimlerin tez-tez almastirip turiwkerek. Denetemperaturasi ko’terilip turatug’in balalarda turaqliqurg’aqerinler boladi. Sol sebepli ku’nine bir neshema’rteerinlerdi duzsiz sarimayya’ki vazelin menenig’allap turiwkerekboladi. Har ishi kelgende albette balanin’araliq tarawinjuwiwkerek.
Nawqasbalalarko’binese injiq ha’m ta’sirshen’boladi. Gigienik ha’m dawaprodseduralari, awqatlandiriwlar ko’binese bala ta’repinen qarsiliqpenen kutipalinadi. Sol sebepli ham shipaker balag’a kemirek psixik ha’m fizikaliqjaraqatjetkizbesten prodseduralardi Orinlawi, sabrli boliwi kerek. Nawqas balalarg’a operatsiya kerekligi tuwri tusindiriliwi, operatsiya natiyjesi jaqsi shig’iwina isendiriwkerek. Misal retinde sog’anuqsas operatsiyadan jaqsibolipsawalg’annawqaslardikeltirip o’tiwkerek.
Joqaridag’i halatlarditu’sindiriwde hamshira ham shipaker bergen ko’rsetpelerge mas halattatu’sindiriwo’tkeriwikerek. Mabada shipaker ha’m hamshira tu’sindiriwlerinde qarama-qarsiliqti nawqas sezse, onda Meditsinaxizmetkerineqarataisenimsizlik gu’zetiledi. Keselliktariyxinnawqas qolina tusiwinen saqlawkerek. Kerijag’daydaarnawlitayarliqqa iye bolmag’an nawqas bala Kesellik tarixindag’i mag’liwmatlardinaduristu’siniwi mumkin.
Teri qaplamlarin ko’zden keshirgende irin’ler, i’siniw infil’tratlari barlig’ina a’hmiyetqiliwkerek. Operatsiyadan aldin teridegi hammei’siniw oshaqlarin emlew zarur, bolmasa operatsiyadan keyingi dawirde bul irin’donlar endogen infeksiya oshag’i boliwi ha’m awir asqiniwlarg’a alip keliwi mumkin, ha’ttegi irin’li protsestipu’tinorganizmgetarqaliwina shekem. Operatsiyadan bir kun aldin nawqas bala vanna qabil qiliwi zarur. Operatsiya maydanindag’i shashlardi operatsiya kuni tazalanadi. Sanitar tazalaw isleri issi dush xanasinda o’tkeriledi. Eger vanna usinis etilgen bolsa suwtemperaturasi36-37°Cdan aspawi kerek. Organizm qorg’aw funksiyasi paseymesligi ushin balani suwiq qatiwdan asrawkerek.
Ku’nigeeki martenawqas dene temperaturasino’lshewkerek. Temperaturani o’lshewwaqtitiykarinanazanda uyqidan oyang’anda ha’m keshqurun kunduzgi uyqidan keyin saat 16-17 lerde. Mabada dene temperaturasin tez-tez o’lshewkerekbolsashipakerko’rsetpeberedi. Xanada tinish halat paydaqiliwkerek. Balada kunduzi de, keshtede tinish uyqi boliwi kerek. Hammegu’zetiwna’tiyjelerin hamshira jazip bariwi shart. Usijaziwlar ushinnawqasqa arnawli hamshira varag’i ashiladi. Onda dene temperaturasinbelgilew, ishteyi, ishi keliwi, siyiwi, qusiw ha’m t.b.lar tuwrisinda mag’liwmatlarboladi.
Nawqasbalada operatsiya o’tkeriwushina’lbetteata-anasinan ya’kiwasiylerinen jazba raziliqaliniwi shart. Olarg’a operatsiya ma’nisi, awirliq darejesi, gu’zetiliwi mumkin bolg’anasqiniwlartuwrisindatu’sindiriwo’tkeriwkerek. Usiqag’iydag’a tek sqistawli operatsiyag’a mu’tajlikbolg’an ha’m Solwaqitta ata-ana kelmegen halat bolsa amel qilinbaydi. Bunday waqitta operatsiyag’a ko’rsetpe kemindeeki shipaker konsiliumi tiykarinda qabil qilinadi. Bo’lim baslig’i ha’m bas shipaker qabil qiling’an qarar tuwrisindaeskertiledi.
Operatsiyani o’tkeriwmu’ddetiKesellik xarakterinebaylanisliboladi. Operatsiya balanin’ turli jasinda, ha’ttekijan’atuwilg’anwaqtindadao’tkeriledi.
Operatsiyaga tayarlawKesellik xarakterine, nawqasjasina ha’m uliwmahalatina baylanisliboladi.Awir operatsiyalardan aldin funksional diagnostika usullarinan paydalanip toliq tekseriwler o’tkiziliwi shart.Nawqasti operatsiyag’a tayarlawda psixologik faktor u’lken ro’l oynaydi. Bunda ata-ana, tarbiyashi ha’m balanin’ doslarinin’ja’rdemi zarur boladi.
Ko’kirekjasindagi balalar bir kun aldin saat 22:00 qa shekemawqatlandiriladi. U’lkenirek jasli balalarg’a jen’ilkeshkiawqatberiledi. Operatsiyag’a shekem 3 saat qalg’anda balag’a mazalishay beriw mumkin. Ol 2 saattan keyin soriladi ha’m qusiwshaqirmaydi. Operatsiya bolatug’in nawqaslarg’a surgi dari berilmeydi. Bir kun aldin keshqurun ha’m operatsiya kuni azandaklizma qilinadi.
Nawqastiqistawli operatsiyag’a tayarlaw. Qisqasha anamnez jiynaladi, uliwma ko’rik: perkussiya, auskultatsiya ha’m palpatsiyao’tkeriledi. Uliwma qan, sidikanalizi, rentgenoskopiya ya’ki rentgenografiya, arnawliko’rsetpelerboyinshabasqatekseriwler qilinadi. Qabillawbo’liminde nawqas awhalina qarapshala ya’ki toliq sanitar tazalawo’tkeriledi. Qistawli halatlarda nawqas kiyimi sheshiledi, ig’al gubka menen dene artiladi, shashli bo’limialinadi. Asqazan tolibolsa zond ja’rdeminde bosatiladi. Klizma qilinbaydi. Siyiwde qiyinshiliqbolsasidik qabina kateter qoyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
