|
6-Laboratoriyalıq jumıs
Mikroorganizmlerdi egiw hám taza kul`turasın ajıratıp alıw usılları
Jumıstıń maq seti: Bakteriyalardı qattı hám suyıq azıqlıq ortalıqlarǵa egiw usılları hám mikroblardıń taza kul`turaların alıw usılları menen tanısıw. Mikroorganizmlerdiń aralaspa kul`turasınan bakteriyalardın taza kul`turaların alıw ushın qattı azıqlıq ortalıqqa Drigal`skiy usılı boyınsha egiw.
Kerekli úskeneler hám materiallar. Azıqlıq ortalıqlar (GPA, GPB, GPA+Suslo) egiw ushın probirkada tayar bakterial kul`turalar, bakteriologiyalıq petlya, pipetkalar, chashki Petri, shpatel, predmet ayna, ayna qálem, spirtovka, hár qıylı azıqlıq ortalıqta egilgen tayar kul`turalar.
Metodikalıq kórsetpe. Taza kul`tura - bul azıqlıq ortalıqta ósken bir mikrob kletkasınıń áwladı. Mikroorganizmlerdiń qásiyetlerin hám olardıń túrlik quramın anıqlaw tek ǵana bakteriyalardıń taza kul`turasın alǵannan soń ǵana múmkin boladı. Hár qıylı mikroorganizmler ósken ortalıqtan taza kul`tura ajıratıp alıw ushın onnan bir mikrob kaloniyasın ayırıp alıw oǵada 18miyetli. İzertlenip atırǵan materialdan (suw, topıraq, sút) taza kul`tura ajıratıp alıw ushın laboratoriyalıq jaǵdayda egiw hám qayta egiw usılı qollanıladı.
Egiw - dep izertlenip atırǵan materialdın bir bólimin, sterillengen azıqlıq ortalıqqa jaǵılıwın, al qayta egiw dep - azıqlıq ortalıqta ósken mikrob kul`turasın basqa tayar sterillengen azıqlıq ortalıqqa qayta egiliwi túsiniledi. İzertlenip atırǵan materialdan taza kul`tura ajıratıp alıw ushın mexanikalıq, ximiyalıq hám biologiyalıq usıllardan paydalanıladı.
1. Mikroorganizmlerdiń taza kul`turasın alıwdıń mexanikalıq usılı. Bul Paster yamasa aralastırıw usılı depte ataladı, bunda suyıq azıqlıq ortalıqta izertlenip atırǵan materialdan izbe-izlikte aralaspa tayarlanadı. Sterillengen GPB bar kolba yamasa probirkaǵa egis materialınan bir tamshı tamızıladı. Keyin aralastırılıp, onnan bir tamshı alınıp 2-shi probirkaǵa tamızıladı. Onnan 3, 4,....10 kolbaǵa shekem bir tamshıdan tamızılıp dawam ettiriledi. Egis materialınan aralastırıw waqtında mikroblar sanı azayıp otıradı hám aq ırǵı probirkada bir mikrob kletkası qalıwı, yaǵnıy bunnan taza kul`tura alıw múmkin. Biraq bul qıyınlaw, sebebi suyıq ortalıqta mikroblar jeńil tarqaladı. Sonlıqtanda bul usıldan tek mikroblar sanın azaytıw ushın hám keyin qattı azıqlıq ortalıqta egiwde qollanıladı. Qattı azıqlıq ortalıqta mikroorganizmler suyıq azıqlıq ortalıqtaǵıday tez tarqalmaydı. Azıqlıq ortalıqta hár bir tiri kletkadan ápiwayı kózge kóriniwshi mikrob kaloniyaları payda boladı.
2. Kox usılı - bunda izertlenetuǵın material pipetka yamasa petlya járdeminde balqı ǵan GPB yamasa GPJsı bar probirkaǵa quyılıp, aralastırıladı. Soń probirkadan Petri chashkasına tamızıladı. Suwıǵannan keyin termostatqa salınıp belgili temperaturada saqlanadı.
Bul usılda Kóbinese mikroorganizmlerdiń sanın anıqlaw ushın qollanıladı. Bul usılda taza sterillengen bakteriologiyalıq chashkige 1 ml yamasa 0,1 ml izertlenetuǵın aralaspa tamızıladı. Soń buǵan 45-480S ǵa shekem suwıtılǵan hám balqı ǵan GPA quyıladı. Soń jaqsılap aralastırılıp, suwıtıladı hám belgili temperaturada termostatqa tóńkerip qoyıladı.
3. Drigal`skiy usılı. Bul usıl qattı azıqlıq ortalıq betinde mikrob kletkalarınıńmexanikalıq bayıwına tiykarlanǵan. Hár bir mikrob kletkası, túsken jerinde kóbeyip 2-3 kún nen soń koloniya payda etedi. Kaloniya bir kletkanıń bólinip kóbeyiwinen payda bolıp, mikroorganizmlerdiń bir túriniń taza kul`turası esaplanadı. Drigal`skiy usılı menen egiw ushın qattı azıqlıq ortalıq quyılǵan chashki Petri qollanıladı. Qattı azıqlıq ortalıq betine izertlenip atırǵan materialdan bir tamshı yamasa 0,1 ml tamızıladı. Soń shiyshe shpatel járdeminde sol tamshı tegis jayıladı. Egisten soń chashki Petridiń qaqpaǵı na izertlenip atırǵan aralaspanıń atı, analiz nomeri, egis kún i, aralaspa dárejesi jazıladı.
4. №ızdırıw usılı - bunda mikroblardıń sporalı formalarınan taza kul`tura alıw ushın qollanıladı. Egisten aldın izertlenip atırǵan material suwlı (vodyanoy) vannada 75-800S temperaturada 20-30 minut dawamında qızdırıladı. Bunda mikroorganizmlerdiń vegetativ formaları ólip, sporaları tiri qaladı hám azıqlıq ortalıqqa ekkende tek spora payda etiwshi formaları Ósip shıǵadı.
5. Ximiyalıq zatlar tásirinde taza kul`tura alıw usılları. Bunda belgili ximiyalıq elementlerge turaqlı mikroorganizmlerdi ajıratıp alıwga negizlengen. Máselen, bul usıl tuberkulez bakteriyasın bólip alıwda qollanıladı, sebebi ol kislota, qıshqıl hám spirt tásirine turaqlı. İzertlenetuǵın material egis aldı 15% li kislotada 3-4 saat dawamında termostatta uslanadı. Kislota tásirinde tek ǵana tuberkulez bakteriyaları tiri qaladı. Kislotanı neytrallaǵannan soń, azıqlıq ortalıqqa egilse tek ǵana tuberkulez bakteriyaları Ósip shıǵadı.
6. Taza kul`tura alıwdıń biologiyalıq usılları. Bul usıl Kóbinese izertlenip atırǵan materialdan patogen mikroorganizmlerdiń taza kul`turaların ajıratıp alıw ushın qollanıladı. Máselen, izertlenip atırǵan materialda belgili bir awırıw shaqırıwshı mikrobtıń taza kul`turasın alıw ushın onı belgili bir haywannıń (usı kesellikke tez shatılıwshı) etine ukol menen awırıw juqtırıwshı mikrob jiberiledi. Nátiyjede sol haywan waqıttıń ót iwi menen kesellikke shatılıp óledi. Ólgen haywan denesin jarıp onıń ishki orǵanlarınan az-maz alınıp azıqlıq ortalıqqa egiledi. Bunda tek sol patogen mikrob ósedi, al Qalǵan mikroblar sol haywannıń qorǵanıw (immunitet) faktorlarınıń tásirinde óledi.
Mikroorganizmlerdi egiw usılları. Egis ádette bakteriologiyalıq petlyada yamasa Paster pipetkasında ótkeriledi. Mikroorganizmlerdi azıqlıq ortalıqqa egiwdiń tiykarınan eki usılı bar. 1. Tereńge egiw. 2. Betine egiw. Bakteriyalardıń taza kul`turasın alıw maq setinde ótkerilgen egis texnikası azıqlıq ortalıqtıń konsistenciyasına baylanıslı boladı.
Mikroorganizmler tiykarınan qattı hám suyıq ortalıqlarǵa egiledi. Egis ádette chashki Petride yamasa probirkada ótkeriledi. Probirkaǵa quyılǵan qattı azıqlıq ortalıqtı ukol járdeminde egiw usılıda bar.
Jumıstıń maq seti: Mikroorganizmlerdiń taza kul`turaların alıw usılları menen tanısıw.
Do'stlaringiz bilan baham: |
