Иқбол Гурпинар ҚЎРҚМА, aёлсан сени эшитувчи бир зот бор!

{ وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِٱلۡأُنثَىٰ ظَلَّ وَجۡهُهُۥ مُسۡوَدࣰّا وَهُوَ كَظِیمࣱ (٥٨) یَتَوَ ⁠رَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ مِن سُوۤءِ مَا بُشِّرَ بِهِۦۤۚ أَیُمۡسِكُهُۥ عَلَىٰ هُونٍ أَمۡ یَدُسُّهُۥ فِی ٱلتُّرَابِۗ أَلَا سَاۤءَ مَا یَحۡكُمُونَ (٥٩) }
[سُورَةُ النَّحۡلِ: ٥٨-٥٩]
“Қайси бирларига қиз (кўргани ҳақида) хушхабар берилса, ғазаби келиб, юзлари қорайиб кетади. У (қиз)ни камситган ҳолда олиб қолиш ёки (тириклай) тупроққа қориш (тўғрисида ўй суриб), ўзига хушхабар берилган нарсанинг «ёмон»лигидан (орият қилиб) одамлардан яшириниб олади. Огоҳ бўлингизки, уларнинг бу ҳукмлари жуда ёмондир” (Наҳл сураси, 58–59) оятларида ва яна бошқа кўплаб оятларда зикр қилинган.
Биласизми, қиз бола бўлиб туғилиб, буни байрам сифатида нишонлаб, зиёфат уюштириб, бошқаларни меҳмонга чақирган илк хонадон фарзанди ҳазрати Ҳадича экан. Отаси Хувайлид ўғил фарзанд кўришга ишонган ҳолда катта таёргарлик билан байрам тайёргарлигини кўриб, хабар кутаркан, доядан қиз фарзанд туғилгани хабарини олади. Нима қиларини билмай боши қотиб турганида, (аслида, у қиз кўргани учун хафа эмас, лекин одамлар нима деркин, деган ҳадик билан байрамни тўхтатмоқчи бўлиб турганида) отаси унга қараб: “Нега тўхтатишимиз керак?! Давом этайлик!” дегандан сўнг байрам қилиб, барчани меҳмон қилган экан. Ўша пайтда Хувайлиднинг кўзлари қувончдан порлаган бўлса, не ажаб. Ҳазрати Хадича нафақат илк иймон келтирган инсон сифатида эмас, балки Исломга берган буюк ёрдамлари билан ҳам аёлларнинг тақдири ўзгаришига сабаб бўлган буюк бир обида ўрнагидир. Чунки Ислом бутун дунёдаги аёлларнинг омма орасидаги разил аҳволига нуқта қўйди. Аёлга ҳуқуқ берди. Ўз мол-мулкида бошқариш ҳаққини берди. Аёлни қадр-қийматли бир инсонга айлантирди. Аммо одатлар шу қадар жамиятга сингиб кетган эдики, аёлга қарши қарашлар осонликча ўзгармади. Шу билан бирга бутун дунёга Исломнинг ёйилиши бошланганида ҳар хил, Исломга буткул алоқаси бўлмаган эски одатлар, ирим-сиримлар динга аралаштирилди. Улар гўё диндан деб кўрсатилди. Шу сабаб ҳақлари борасида Ислом аёлларга дармон ва нажот эмас, баъзи ҳолатларда умуман тескариси бўла бошлади ва аёлни иккинчи даражага туширди. Ҳар хил сохта ривоятлар, ёлғон ҳадислар ва ҳаттоки Қуръонга умуман алоқаси бўлмаган ҳукмлар Исломнинг буйруғи каби кўрсатилди. Аёлларнинг ҳар соҳада орқада қолиши жамият ва уммат учун жуда қимматга тушди. Ислом ўлкаларининг ривожланишда орқада қолишида бунинг жуда кучли таъсири бўлди. Аёлларнинг илм олишдан тўсилгани ва жамият ҳаётида уларнинг ўрни йўқлиги, аёлларнинг жойи фақат уйда, дея қаралишининг бу қолоқликда ҳиссаси каттадир. Бугун баъзи Ислом ўлкаларида аёлларнинг энг оддий ҳақларига ҳам риоя қилинмаслиги бир мусулмон аёл сифатида мени жуда хафа қилади. Ичимдан бунинг сабабларини излайман, лозим бўлса, Қуръондан, лозим бўлса, Пайғамбаримизнинг соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадис ва ҳаётларидан, лозим бўлса, оналаримиз ва саҳобия аёлларнинг ҳаётларидан қидираман. Лекин ҳамиша илмли, шижоатли, жасоратли ва фақиҳ аёлларнинг намунаси қаршимдан чиқади. Раббимиз бизга Каломида кўп марталаб “Ақлингизни ишлатмайсизми?” деган. Аллоҳнинг илк буйруғи эса “Ўқи!” бўлган. Мен ҳам шунга амал қилган ҳолда Аллоҳ қодир қилганича ақлимни ишлатдим, ўқиб, изландим ва ушбу маълумотларни топишда кўп машаққат чеккан бўлсам-да, Аллоҳ учун ҳаракат қилдим. Ниятим холис, Аллоҳ насиб қилса, натижаси ҳам яхшиликлар билан лиммо-лим бўлади, деган умид-ла уларни сизга етказишга қарор қилдим. Бу китобдан бир қанча киши сабоқ олади ва Исломга, мусулмонларга фойда етказишга кучи етганича ҳаракат қилади, деб Аллоҳдан тилайман. Албатта, бу китобни ёқтирмайдиган тоифалар ҳам бўлиши табиий, бироқ менинг ниятимни Аллоҳ билади ва Унинг Ўзи менга кифоя. Дуойим шуки, қаламим фақат ҳақиқатларни ёзишини Раббим насиб этсин. Ҳар қандай хатодан Унга сиғинаман. Тўғри бўлса, Раббимнинг марҳамати, хатоси бўлса, менинг заифлигим ва илмсизлигимдандир. Ушбу маълумотлар анча олдин тақдим қилиниши керак эди бизга, балки Аллоҳнинг белгилаган вақти шудир. Агар ушбу вазифани Аллоҳ менга юклаган бўлса ва бу борада бирор натижага эришсам, бу билан фахрланаман ва Аллоҳга чексиз ҳамдлар айтаман. Раббим барчамизга ўқиб-ўрганганларимизга амал қилиш бахтини насиб этсин.